یکشنبه ۱۶ بهمن ۱۳۹۰ - ۰۹:۰۹
محمد عبدلی: باید پزشک متخصص نوازندگان داشته باشیم

کتاب «بهداشت نوازنده» چندی پیش به قلم انسیه تبریزی و محمد عبدلی توسط انتشارات موسسه فرهنگی–هنری ماهور وارد کتابفروشی‌ها شد که نخستین کتاب در این حوزه خاص است. به همین مناسبت با محمد عبدلی به گفت‌وگو نشستیم. عبدلی یکی از نوازندگان جامعه موسیقی ایران است و این کتاب را به توجه به سال‌ها حضورش در حوزه عملی موسیقی ایران تالیف کرده است.-

نویسنده کتاب «بهداشت نوازنده» به خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) گفت: «بهداشت نوازندگي» با هدف بررسی مشکلات و بیماری‌های وابسته به نوازندگان تالیف شده است. به دلیل آن‌که تا به امروز منابعی در این موضوع خاص وجود نداشته، حوزه کاری ما بسیار وسیع و در عین حال پیچیده‌ شد؛ چرا که ما از یک طرف با یک مجموعه از بیماری‌های وابسته به این شغل روبه‌رو بودیم و از  طرف دیگر با یکسری از علایم و نشانه‌هایی که می‌تواند نماینده گروهی از بیماری‌های دیگر باشد؛ مانند یک سر درد بسیار معمولی که می‌تواند ناشي از  خستگی باشد تا یک بیماری چشمی یا  تومور مغزی! حال باید بررسی شود که این سردرد به کدامیک از این سه مساله ربط دارد.

وی افزود: تمام سعی ما بر این بود که مطالبی که در این کتاب کار می‌شود قابل دفاع باشد، به همین دلیل در تمام حوزه‌های تخصصی یک پزشک با ما همکاری می‌کرد و کادر ما یک کادر حرفه‌ای بود. در تمام مسایل این گروه پزشکی طرف مشورت قرار گفتند. به عنوان مثال آیا این بیماری خاص برای نوازندگان است یا خیر؟ و این‌که این بیماری چگونه حادث شده و علایم و نشانه‌های آن چیست و در چه مرحله‌ای باید به آن توجه کرد؟ این مطلب بسیار مهمی است، چرا که برخی از بیماری‌های نوازندگان با یک بی مبالاتی تبدیل به یک فاجعه می‌شود و فاجعه به معنی از دست دادن عضو یا از بین رفتن تمام حیطه تخصصی نوازنده است؛ یعنی او دیگر او نمی‌تواند در حیطه تخصصی خود کار کند. بنابراین نوازندگان باید نشانه‌های بیماری را بشناسند و آن را جدی بگیرند. 

عبدلی در ادامه گفت: مهمترین نکته کتاب در این است که نوازندگان باید ارگانیسم صحیح بدن خود را بشناسد و هرکسی بر اساس این ارگانیسم صحیح رفتار کند. در کتاب بخشی با عنوان اصلاح وضعیت عمومی بدن آورده شده است؛ در این بخش یک آزمایش آمده است که ما بر اساس آن شکل ایستادن، بلند کردن، جا به جایی و خوابیدن را توضیح داده‌ایم. یک نوازنده زمانی‌ که این آزمایش را انجام دهد کاملا متوجه خواهد شد که در کدامیک از نقطه‌های بدن خود تا به امروز اشکالاتی داشته است، تا بر اساس راهکارهای کتاب به درمان خود بپردازد. تمام سخن بر سر این نکته است که بدن سالم یک شکل خاص دارد و حال یک نوازنده سه تار یا نی یا ویولون و هر ساز دیگری باید از روش بدن سالم پیروی کند؛ چرا که تعالی روح فقط در بدن سالم اتفاق می‌افتد و یک نوازنده هم قطعا با بدن سالم است که می‌تواند روح خود را پرورش بدهد و شاهکار بنوازد.

وی در ادامه گفت: برای این‌که پزشکان این کتاب را تایید کنند، هیچ راهکار دارویی در کتاب ارایه نشده است؛ چرا که برای ما این اطمینان وجود نداشت که نوازندگان پس از خواندن این کتاب حتما تشخیص علایم بیماری را صحیح انجام داده‌اند. در این کتاب فقط آستانه بیماری مطرح شده است. این نکته خارج از بحث علمی است که نوازندگان خود تشخیص دهند و سپس بروند از داروخانه برای درمان خود دارو تهیه کنند. مطالب کتاب استوار شده است بر این‌که تمام اعضایی که در کتاب معرفی شده‌اند، اگر علایمی دارند ممکن است نشانه بیماری یا یکی از بیماری‌های نوازندگان باشد و در همین راستا خطرات احتمالی این بیماری‌ها هم گوشزد شده است و در انتهای هر مبحث هم بیان شده است که باید به درمانگاه‌ها و بیمارستان‌ها مراجعه کرد.

وی خود درمانی را اشتباهی وحشتناک خواند و گفت: بسیاری از نوازندگان به محض این‌که با علایمی روبه‌رو می‌شوند متاسفانه به خوددرمانی مي‌پردازند و برای خود دارو تجویز می‌کنند؛ به عنوان مثال یک افتادگی ساده انگشت در باور عامه با بستن ساده درمان می‌شود، اما اگر یک نوازنده این کار را انجام دهد مشکلش تبدیل به یک بیماری عود شونده به اسم «انگشت ماما» تبدیل خواهد شد که درمان آن حداقل 15 جلسه ارتوپدی زمان خواهد برد تا این انگشت به سرجای خود باز گردد. این مساله برای یک نوازنده وحشتناک است چرا که در موقعیت شغلی آن‌ها ممکن است در مدت این 15 جلسه (که عضو مهم بدن خود را از دست داده‌اند) زمان کنسرت‌ها و یا ضبط آلبوم‌های‌شان بوده و امنیت شغلی‌شان به خطر بيفتد. 

این مولف و محقق موسیقی سپس با اشاره به این‌که باید نوازنده از ابتدای ورود به دنیای موسیقی با این مسایل آشنا شود، ادامه داد: در موسیقی ایران با مساله بهداشت نوازنده برخورد سنتی می‌شود. اعتقاد موسیقیدان‌ها و استادان بر این است که باید ساعت‌های مدید و متوالی ساز را نواخت تا نوازنده قهاری شد. موضوع این است که این برخورد سنتی در تمام این سال‌ها چه بازتابی داشته است؟ اکثر نوازندگان در آستانه بیماری هستند یا بیماری‌های وابسته به شغل بسیار این دوستان را اذیت می‌کند و درست در زمانی که آنها آماده بهره‌وری هستند از کار افتاده می‌شوند. بسیاری از موسیقیدان‌ها و یا نوازندگان معروف با بیماری‌هایی دست و پنجه نرم می‌کنند و به کمک انواع داروها یا حتی با درد شدید کنسرت‌های خود را ارایه می‌دهند، بنابراین امری حیاتی است که یک دانشجوی موسیقی از همان ابتدا مسایل بهداشتی نوازندگی آشنا شود.

عبدلی افزود: بعد از چاپ کتاب تلاش ما در این راستا بود که این کتاب را در سرفصل‌های درسی قرار بدهیم، اما هنوز از سوی دانشگاه‌ها یا هنرستان‌های موسیقی برای این کار دعوت نشدیم. بنده اعلام می‌کنم که آماده هستم تا این کتاب را برای هنرستان تدوین کنم. برنامه من بر این است که بهداشت پایه از هنرستان شروع شده و به دانشگاه ختم شود. البته کتاب باید برای هنرستان خلاصه شود، این کتاب برای دانشجوی مقطع لیسانس موسیقی نوشته شده است. همین‌طور مطالب کتاب را به صورت دوازده جلسه درسی تدوین کردیم. در کل این کتاب باید وارد برنامه درسی هنرستان‌ها بشود، هنرجوی موسیقی نباید ابتدا آسیب ببیند و سپس وارد پروسه درمان شود بلکه باید طوری تربیت شود که به هیچ عنوان آسیب نبیند.

نویسنده کتاب «بهداشت نوازنده» گفت: معضل بزرگی که بسیار برای نوازنده‌های ایرانی پیش می آید این است که در زمان بیماری به پزشکانی مراجعه می‌کنند که هیچ اطلاعاتی از عادت‌های شغلی نوازندگان را ندارند و ممکن است برای یک بیماری عمومی پزشک دارویی را تجویز کند که این دارو با موادی مانند کروم، نیکل یا کلیفن که از ساز متصاعد می‌شود و بر بدن نوازنده اثر می‌گذارد، ترکیب شده و یک بیماری مهلک را برای او ایجاد کند. در این راستا موضوع فارماکولوژی هم برای ما بسیار مهم بوده است. این مبحث همان تداخل داروهاست، که بر اساس آن پزشک متوجه می‌شود که باید از تجویز دارو‌هایی که ممکن است بر بدن نوازنده‌، که به عنوان مثال کلیفن یا کروم ساز روی پوست‌ او اثر گذاشته است؛ اثر سو داشته باشد، خودداری کند. 

محمدعبدلی در انتها به ضرورت پزشک تخصصی در این حوزه اشاره کرد و گفت: خواسته نهایی من به عنوان یک نوازنده‌ای که سال‌ها در این حیطه کار عملی کرده این است که رشته‌ تخصصی پزشک نوازنده در دانشگاه‌ ایجاد شود. بسیاری از نوازندگان را می شناسم که برای درمان یک مشکل کوچک در گوش، پرده گوششان را از دست داده‌اند؛ و این نوازنده که 20 سال را صرف یادگیری موسیقی کرده درست زمانی که باید از این تخصصش استفاده کند، با بی‌مبالاتی پزشک و عدم تخصص کافی او در زمینه بهداشت نوازندگی، تمام زحماتش و هزینه‌هایی که اجتماع برای او کرده از بین می‌رود. بنابراین جامعه موسیقی کشور نیاز فراوانی به پزشک تخصصی در این حوزه دارد.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها