به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، «همايش سراسري ناشران كشور» صبح امروز (يكشنبه 30) در سازمان اسناد و كتابخانه ملي ايران با حضور 50 ناشر و رييس كتابخانه ملي و جمعي از مسوولان اين سازمان برگزار شد.

در ابتداي اين مراسم رضا خاني‌پور، دبير همايش و مديركل پردازش و سازماندهي سازمان اسناد و كتابخانه ملي ايران ضمن تأكيد بر تعامل هرچه بيشتر ميان ناشران و اين سازمان گفت: ما و ناشران در كنار يكديگر هستيم؛ يكي توليد علم و دانش مي‌كند و ديگري دانش را رصد، ذخيره و فهرست‌نويسي مي‌كند و با مخاطب‌محوري صحيح آن را به كاربران نهايي مي‌رساند.

وي ادامه داد: با برگزاري جلسات مشترك ميان ناشران و كتابخانه ملي مي‌توان نيازهاي مخاطب را بررسي  و به رشد اقتصادي نشر نيز كمك كرد. پتانسيل‌هاي فراواني در كشور وجود دارد كه بالفعل نشده است.

وي با تأكيد بر ارتقاي جايگاه كتابخانه ملي و ناشران گفت: جايگاه كتابخانه ملي و ناشران از سطح ملي به فراملي بايد افزايش پيدا كند و در برخي عرصه‌ها وضعيت ما متوسط و خوب است و بايد هر دو در كنار يكديگر به ارتقاي اين جايگاه كمك كنيم.

خاني‌پور اضافه كرد: بخش فيپا حدود 14 سال در ايران و بيش از 40 سال در دنيا سابقه دارد و با وجود همه مشكلات كه موجب حذف برخي از ناشران از اين چرخه شده همچنان ناشران زيادي در توليد علم و فرهنگ نقش داشته‌اند و بايد قدردان اين موضوع باشيم.

دبير همايش سراسري ناشران كشور در بخش ديگري از سخنان خود به اهداف صدور فيپا اشاره كرد و افزود: استانداردسازي، ذخيره، فهرست‌نويسي، تسهيل اطلاعات، سرعت گردش اطلاعات، ايجاد فهرستگان و غيره از جمله اهداف صدور فيپا است.

وي ضمن تأكيد بر اين‌كه كتابشناسي ملي آينه نشر كشور است، گفت: كتابشناسي منبع رديف دوم محسوب مي‌شود و ما از اين طريق مي‌توانيم به مطالب مختلف دسترسي پيدا كنيم اما همين كتابشناسي نيز بايد به صورت صريح و آنلاين به مخاطب برسد.

وي در ادامه با اشاره به اين‌كه كتابخانه ملي در صدور فيپا در سال 2004 بعد از كتابخانه كنگره آمريكا و كتابخانه انگلستان در رده سوم قرار داشت، گفت: با اين وجود در اين زمينه با مشكلاتي روبه‌رو هستيم.

خاني‌پور ضمن بيان برخي از مشكلات صدور فيپا افزود: در دو ماه پاياني سال (بهمن و اسفند) به دليل نزديك ‌شدن به نمايشگاه كتاب، حجم ورودي درخواست به اين سازمان بالاست در حالي كه نيروهاي ما به همان ميزان هستند. در مرداد و شهريور نيز به دليل شروع سال تحصيلي ترافيك كاري در اين سازمان بيشتر است.

وي به نقص اطلاعات در سامانه صدور فيپاي سازمان كتابخانه ملي به عنوان مشكلي ديگر اشاره كرد و گفت: بسياري از اطلاعات وارد شده به اين سامانه داراي اشكال هستند و اين نقص اطلاعات كار ما را دشوارتر مي‌كند. 

خاني‌پور ادامه داد: گاهي با توجه به برگزاري همايش‌ها و كنفرانس برخي از ناشران تقاضاي صدور فيپا بين يك تا 3 روز را دارند كه اين موضوع براي ما فوريت ايجاد مي‌كند؛ ولي با وجود اين سعي مي‌كنيم كه با ناشران همكاري داشته باشيم.

وي افزود: سامانه الكترونيكي كشور نيز داراي مشكلاتي است و در برخي اوقات كيفيت خوب يا متوسط دارد. ناشران مي‌توانند 24 ساعته تقاضاي خود را براي صدور فيپا ارسال كنند اما ما نمي‌توانيم 24 ساعته كار بكنيم كه اين موضوع نيز موجب برخي تأخير‌ها مي‌شود.

مديركل پردازش و سازماندهي كتابخانه ملي عدم اطلاع‌رساني درباره كتاب‌هايي كه مجوز نمي‌گيرند ولي برايشان فيپا صادر مي‌شود را يكي ديگر از مشكلات عنوان كرد و افزود: برخي از كتاب‌ها نيز مجوز مي‌گيرند اما چاپ نمي‌شوند؛ بايد درباره اين موضوع به كتابخانه ملي اطلاع‌رساني شود.

خاني‌پور با اشاره به جعل فيپا در برخي از شهرها، اظهار كرد: فيپا انحصاراً‌ در اختيار كتابخانه ملي است و به صورت رايگان و دو روزه انجام مي‌شود اما در برخي از شهرها بحث جعل فيپا وجود دارد اين در حالي است كه اگر مجوز فيپا هم جعل شود اطلاعات كتابشناختي اثر در سامانه كتابخانه ملي درج نمي‌شود و به همين دليل ناشر نمي‌تواند اثر خود را براي مخاطب به نمايش بگذارد.

وي تصريح كرد: اكنون صدور فيپاي جعلي با قيمت 10 تا 20 هزار تومان انجام مي‌شود در حالي كه ما به رايگان اين كار را براي ناشران انجام مي‌دهيم. ناشراني كه كتاب‌هاي زيادي براي نشر دارند لازم است تا كتابداري را براي تعامل با ما و ورود اطلاعات به سامانه كتابخانه ملي استخدام كنند.

دبير همايش سراسري ناشران كشور همچنين با اشاره به بحث واسپاري كتاب در كتابخانه ملي گفت: واسپاري كتاب در كتابخانه ملي مطلوب است اما واسپاري منابع غيركتابي مانند نقشه‌ها، مواد سمعي و بصري، فلش كارت و غيره هنوز جا نيفتاده است.

وي تأكيد كرد: ناشران بايد منابع غيركتابي خود را نيز به كتابخانه ملي بسپارند تا واسپاري شود.

در بخش ديگري از اين مراسم محبوبه قرباني، معاون اداره كل پردازش و سازماندهي كتابخانه ملي ايران ضمن ارايه گزارشي از روند صدور فيپا در اين سازمان گفت: فيپا عبارت است از فهرست‌نويسي توصيفي و تحليلي كتاب در مرحله پيش از انتشار و درج آن در صفحه حقوقي يا شناسنامه كتاب.

وي برخي از فوايد صدور فيپا را عنوان كرد و افزود: هماهنگي فهرست‌نويسي و سازمان‌دهي كتاب‌ها در سطح كشور، تسهيل امر فهرست‌نويسي توسط كتابداران در تمامي كتابخانه‌ها، جلوگيري از انجام كار تكراري، اطمينان از صحت و درستي اطلاعات، تسريع در امر انتشار اطلاعات و افزايش سرعت گردش اطلاعات از جمله‌ اين فوايد است.

معاون اداره کل پردازش و سازماندهی كتابخانه ملي با بیان این‌که فیپای الکترونیکی از سال 86 در کشور راه‌اندازی شده است، گفت: آنچه که سایت‌های کتابخانه‌های ملی کشور‌های مختلف دنیا نشان می‌دهد این است که رکوردهای فیپای ما جزء کامل‌ترین و معتبرترین‌ها در جهان است و مهلت صدور فیپا در ایران سریعتر از کشورهای دیگر است؛ در ایران صدور فیپا بین چهار تا 6 روز کاری، در ایالات متحده در دو هفته کاری، در کانادا در 10 روز کاری و در بریتانیا از زمان دریافت مدارک تا صدور فیپا حداقل چهار ماه طول می‌کشد و ما سعی داریم نهایت همکاری را با ناشران داشته باشیم و می‌خواهیم این زمان را باز هم کاهش دهیم.

وی افزود: تاکنون 8 هزار و 769 ناشر توسط خانه کتاب در کشور شناسایی شده‌اند که از این میان 6 هزار و 486 ناشر عضو فیپای الکترونیکی هستند و تعداد فیپای حضوری از سال 86 تاکنون بسیار کم شده و اکنون قالب فیپا‌ها به صورت الکترونیکی صادر می‌شود.

وي همچنين در بخش ديگري از سخنان خود، برخي از مزاياي صدور فيپاي الكترونيكي را برشمرد و گفت: عدم مراجعه حضوري به واحد فيپا، امكان ارسال درخواست الكترونيكي در تمامي ساعات شبانه‌روز، امكان درخواست فيپا در تمام نقاط كشور و صرفه‌جويي در منابع انساني و زمان از جمله اين مزايا است.

سعيده اكبري داريان، سرپرست اداره كل منابع ديجيتال كتابخانه ملي نيز در بخش ديگري از اين مراسم با تأكيد بر توسعه ارايه خدمات غير حضوري به عنوان سياست كلان اين سازمان گفت: توسعه كتابخانه ديجيتال، طرح ديجيتال سازي منابع و توسعه استفاده از خدمات مجازي در كتابخانه ملي از جمله طرح‌هاي توسعه خدمات غير حضوري كتابخانه ملي است.