به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، نشست نقد و بررسي كتاب «سويه‌هاي تاريخ‌نگاري انقلاب اسلامي» عصر امروز 7 اسفند ماه با حضور «فاطمه ترك‌چي» پژوهشگر حوزه اسناد، «علي ططري» مدير اسناد كتابخانه مجلس شورای اسلامی، «رحيم نيكبخت» پژوهشگر تاريخ انقلاب اسلامي و «خديجه معصومي» در سراي اهل قلم خانه كتاب برگزار شد.

اين كتاب مجموعه مقالات همايش «تاريخ‌نگاري انقلاب اسلامي» را دربر دارد كه به اهتمام خانه كتاب تدوين و منتشر شده است.

نشست نقد و بررسي كتاب «سويه‌هاي تاريخ‌نگاري انقلاب اسلامي» را خديجه معصومي با ارايه اطلاعات كتاب و شرح شش فصل مندرج در آن آغاز كرد و گفت: بي‌شك انقلاب اسلامي در شمار معدود حوادث تاريخي روزگار اخير است كه نوشته‌ها و آثار بسياري درباره آن پديدار شده و اكنون نيز در روزگار شكوفايي تاريخ انقلاب اسلامي قرار داريم كه ارزيابي نقادي عالمانه اين آثار زمينه رونق روز افزون آن را پديد خواهد آورد.

سپس فاطمه ترك‌چي، كتاب «سويه‌هاي تاريخ‌نگاري انقلاب اسلامي» را داراي دو ويژگي دانست و گفت: ويراستاري دقيق و طبقه‌بندي مقالات، ويژگي‌هاي مثبت اين كتابند كه در طبقه‌بندي، موضوع هاي مختلف و ديدگاه‌هاي متنوع از يك موضوع در كنار فضاسازي براي درك بهتر موضوع ها به صورت تفكيكي ارايه مي‌شوند. 

علي ططري در ادامه به بررسي فصل چهارم كتاب با موضوع «آسيب‌شناسي تاريخ‌نگاري معاصر ايران» پرداخت و افزود: همايش «تاريخ‌نگاري انقلاب اسلامي» با هدف بررسي آثار و آسيب‌شناسي آن‌ها برگزار شد تا براساس آن موضوع هاي مطرح در كتاب‌هاي داخلي و خارجي و كاستي‌هاي اين حوزه مورد بررسي قرار گيرند.

وي ادامه داد: در مقالات درج شده در فصل چهارم كتاب آثار داخلي و تاريخ شفاهي و منابع خارجي و آسيب‌شناسي آن‌ها مطرح شده‌اند. مقاله محمد صالح كوشكي با عنوان «آفات تاريخ‌نگاري انقلاب اسلامي» به شرح اين مباحث مي‌پردازد، اما مسايل مطرح شده نيازمند تحليل بيشترند و محقق نتوانسته موضوع را به خوبي پرورش دهد و نتيجه مستند و ملموسي از آن ارايه كند.

ططري با تاكيد بر اين كه اين پژوهشگر توانسته در 7 مورد آفات تاريخ‌نگاري را بررسي كند، گفت: اين موارد شامل«خام نگاري»، «اختلاط سياست و تاريخ»، «تاريخ نگاري تجربي»، «تاريخ نگاري احساسي»، «تاريخ نگاري فردي» و «تاريخ نگاري غير كاربردي» و «بي مبالاتي در تاريخ‌نگاري انقلاب اسلامي»‌اند.

وي ادامه داد: اما پژوهشگر اين مقاله بايد در بررسي‌هاي تاريخ نگاري دو بعد را در نظر مي‌گرفت كه بخش نخست آن روايت تحليلي و نقلي مورد نظر متخصصان و ديگري نوشتن مباحث تاريخي براي توده مردم با هدف علاقه‌مند كردن آنان به مباحث تاريخي است .

ططري با اشاره به مقاله دوم فصل چهارم كتاب «سويه‌هاي تاريخ‌نگاري انقلاب اسلامي»با عنوان «آسيب شناسي تاريخ نگاري شفاهي در ايران» اثر رسول صابر دميرچي، گفت: اين مقاله به حجم زيادي از آثار تاريخ شفاهي درباره انقلاب اسلامي اشاره مي‌كند و به شكل‌گيري اين قالب در جهان و ايران مي‌پردازد. آسيبي كه وي در اين مقاله به آن اشاره مي‌كند، نبود تمايز ميان خاطره نويسي و تاريخ شفاهي است.

وي در ادامه، با اشاره به مقاله سوم اين فصل با عنوان «آسيب شناسي تاريخ نگاري انقلاب اسلامي (با تاكيد بر خاطرات و پژوهش‌هاي بيروني و دروني و بيگانه)» نوشته خود و فاطمه ترك‌چي افزود: تاريخ نگاري انقلاب اسلامي با فقر ديدگاه علمي مواجه است. زيرا بخشي از خاطرات و تاريخ شفاهي مربوط به آثار نويسندگان ايراني خارج از كشور يا نويسندگان ديگر كشور‌هاست كه بيشتر افراد اين حوزه به فرهنگ و مذهب و باور‌هاي ديني ما باور ندارند و اين نقصان در تاليفات خارجي به چشم مي‌آيد.

ططري ادامه داد: همچنين ‌اين آثار با متد‌هاي جامعه‌شناسي و فلسفي غرب، تاريخ انقلاب اسلامي را بررسي كرده‌اند در حالي كه انقلاب ايران از ويژگي‌هاي خاص فرهنگي و ديني نشات گرفته است.

وي افزود: برخي نويسندگان هموطن ما نيز در خارج از كشور با نگاه طبقه‌بندي، قشر بندي و توسعه يافتگي و توسعه نيافتگي تاريخ انقلاب را بررسي كرد‌ه‌اند، در حالي كه تمام طبقات اجتماعي به نحوي در اين انقلاب سهيم بودند.

در ادامه نشست نقد كتاب «سويه‌هاي تاريخ‌نگاري انقلاب اسلامي» رحيم نيك‌بخت با ابراز اميدواري از برگزاري همايش‌هاي ديگري درباره تاريخ نگاري انقلاب اسلامي مانند همايش مورد نظر اين كتاب، افزود: با ادامه اين طرح، تجربيات محققان به جامعه علمي منتقل مي‌شوند و راه براي پژوهش مسايل حوزه تاريخ انقلاب هموارتر مي‌شود. زيرا ما در ايران و خارج از كشور با فقر ديدگاه نظريه‌پردازانه مواجه‌ايم. در حالي كه مي‌توانيم نظريه‌هاي انقلاب اسلامي را از متون اسلامي و باور‌هاي ديني دنبال كنيم و از ‌آيات قرآن براي آن مثال بياوريم.

وي ادامه داد: در اين مجموعه مجال بروز و بحث تاريخ نگاري محلي انقلاب اسلامي وجود نداشت. زيرا انقلاب ايران تنها مختص شهرهاي بزرگ نبود و در سراسر كشور اتفاق افتاد. نكته ديگر آن‌ كه تاريخ انقلاب اسلامي به دفاع‌مقدس هم مرتبط است و نمي‌توانيم آن‌ها را از هم جدا كنيم و صاحب‌نظران درباره مرز‌هاي آن دو بايد ابعاد مختلف را مورد بررسي قرار دهند.

نيك‌بخت افزود: ما براي تاريخ نگاري نيازمند اسناد و خاطرات نيرو‌هاي جريان انقلاب و افراد وابسته به رژيم پهلوي  هستيم كه هر دو بايد مورد توجه قرار گيرند.

وي با تاكيد بر فرهنگي بودن انقلاب اسلامي در ايران گفت: ما بايد به اين مساله و به حوز‌ه‌هايي كه تاكنون كمتر به آن‌ها پرداخته‌ايم، مانند مطبوعات قبل از انقلاب، فعاليت هيات‌هاي مذهبي، انجمن‌هاي اسلامي دانشجويان و مدارس اسلامي و كاركرد‌هاي فرهنگي و اجتماعي حوزه‌هاي بيشتر توجه كنيم.