به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نخستین دوره جایزه پژوهش «پروفسور آقابزرگ» همراه با رونمایی از کتاب «دفتر دوم فردوسی‌پژوهی»، معرفی برترین آثار پژوهشی کشور در زمینه فردوسیشناسی و رونمایی از تندیس «پروفسور آقا بزرگ» عصر دیروز (16 اسفند) در تالار همایش‌های پژوهشکده فرهنگ و هنر جهاد دانشگاهی با حضور جمعی از شاهنامه‌پژوهان، علاقه‌مندان این حوزه و اصحاب رسانه برگزار شد.
در این مراسم چهره‌هایی چون میرجلال‌الدین کزازی، محمد حسین توسی‌وند، حمیدرضا شایگان‌فر، داوود اسپرهم، عزیزالله جوینی، سیدضیاء‌الدین هاجری و سرفراز غزنی حضور داشتند.
این برنامه پس از پخش آیاتی چند از قرآن مجید و سرود جمهوری اسلامی ایران با اجرای بخش‌هایی از «شاهنامه» از سوی گروهی از دانش‌آموزان به زبان‌های مختلف آغاز شد. اجرای ضرب و نقل مرشد علی ناری و نقلی کوتاه توسط ابوالفضل ورمزیار از دیگر برنامه‌های بخش ابتدایی این مراسم بودند.
«شاهنامه» یا دانشنامه
در ادامه یاسر موحدفرد، دبیرکل بنیاد فردوسی و دبیر جایزه پژوهش «پروفسور آقابزرگ» ضمن تشکر از حضور فرزند مرحوم ایرج افشار و خانواده حسین آقابزرگ در این جلسه اشاره‌ای به برنامه‌های این مراسم داشت.
وی در بخش دیگر از سخنانش با اشاره به «چگونگی پایه‌گذاری بنیادفردوسی» پرداخت و گفت: ایران، گاهواره فرهنگ و دانش جهان است؛ چه در دوران باستان و چه هنگام درخشش در دوران اسلامی پیشتاز کاروان دانش و فرهنگ بشری بوده و در این روزگاران پس از رهانیدن خویش از قید بندگی دیگران و با توجه به دگرگونی‌های امروزه جهان، که هر روز آهنگ خواستنی‌تری به خود می‌گیرد، امکان آن را دارد، که با تکیه بر توان تاریخی فرهنگ خود، دیگر بار کانون فروزان فرهنگ جهان شود.
موحدفرد ادامه داد: با گذشت یک هزار سال از تاریخ ایران، «شاهنامه» حکیم ابوالقاسم فردوسی همواره چون درفش برافراشته فرهنگ و تاریخ ایران نگاهبان و پناهگاه ایران و ایرانیان بوده و پایگاه ویژه خویش را داشته است و دارد. بی‌گمان ایرانیان برای داشتن چنین دارایی ارزشمندی، وامدار فردوسی، خداوندگار سخن پارسی و زنده نگه‌دارنده فرهنگ درخشان ایرانند و کوشش‌هایی، که از همه سو در راه ویرایش «شاهنامه» و بزرگداشت آن به انجام می‌رسد، همگی نشان قدرشناسی این مردمان از دانای توس است و هنوز یک از هزار آن‌چه بایستی در این راه صورت پذیرد، انجام نگرفته است.
وی افزود: اکنون که در هیاهوی قرن بیست و یکم همه جهانیان در راه پیشبرد فرهنگ خود و جلوه‌گری چهره‌های نامور و ماندگار خود بسیار در تلاش هستند و آن‌را سرچشمه بسیاری از پیشرفت‌ها و برتری‌های فرهنگی، تاریخی و علمی می‌دانند، شایسته است ایرانیان پاک‌نهاد نیز همت گماشته و در راه اعتلای فرهنگی خود، که همانا فردوسی بزرگ پرچمدار آن است، کوشش کنند.
موحدفرد وجود نهادی همچون بنیاد فردوسی را الهام گرفته از خواست همه مردم ایران دانست، که می‌تواند در گستره‌های گوناگون به بازنمایی شکوه ایران زمین سزاوارانه بپردازد.
وی توضیح داد: فرهنگ و تمدن ایرانی امکان آن‌را دارد، که دیگران را برای کسب دانش از دورترین سرزمین‌ها به این کشور آورد. بدین روی برای هدف گسترش فرهنگ ناب نهفته در «شاهنامه»، بهره‌گیری از اندیشه حکیم توس و در راستای ایجاد پایگاهی برای پاسداشت آموزه‌های ارزشمند فرهنگ ایرانی- اسلامی در برابر نفوذ دیگر فرهنگ‌ها، بنیاد فردوسی در مقام سازمانی فرهنگی، غیرانتفاعی، غیرسیاسی و مردمی با مجوز سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در سال 1384 به ثبت رسمی رسید.
دبیرکل بنیاد فردوسی در بخش دیگر از سخنانش گفت: فردوسی با سرایش شاهنامه توانست به آشکاری سنت‌های باستانی را با آموزه‌های اسلامی در هم آمیزاند. شاعر بلند آوازه حماسه‌سرا، که در روستای پاژ از دهستان‌های شهر توس خراسان بزرگ به دنیا آمده بود، بسیاری از دانش‌ها، فرهنگ‌ها و آیین‌ها را پس از 40 سال گردآورد و در 30 تا 35 سال دانشنامه‌ای با نام «شاهنامه» را در سال 400 هجری قمری و در روز «اِرد» از برج «سپندارمذ» از گاهشمار باستانی ایران برابر با روز 25 اسفند سال 388 هجری خورشیدی خیامی در قالب منظومه‌ای داستانی به پایان رسانید.
وی افزود: با این همه حکمت‌هایی که در شاهنامه گردآوری شده بود، دیگر ابوالقاسم فردوسی را از حکیمان بزرگ در جهان اسلام در دوره غزنوی می‌شمردند و حکیم فردوسی توسی به راستی میراث‌دار تمدن 10 هزار ساله‌ای بود، که آن‌را با دستاوردهای چهار سده فرهنگ و تمدن اسلامی پیوند داد.
موحدفرد با اشاره به هزار و دومین سال به پایان رسیدن سرایش شاهنامه تصریح کرد: با سندهایی که از شاهنامه در قالب یک دانشنامه به دست می‌آید، می‌توانیم فرهنگ و تمدن یازده هزار ساله جهانیان را با رکن قرار دادن ایران بزرگ گردآوریم.
وی در پایان افزود: برهمین اساس طرح «دانشنامه جهانی شاهنامه» می‌تواند گامی موثر برای پژوهش‌هایی دامنه‌دار در شناساندن حکیم ابوالقاسم فردوسی، یکی از بزرگترین چهره‌های نامدار فرهنگی، علمی و ادبی ایرانی با نگاهی نوین به جهانیان باشد.
موحدفرد در بخشی از سخنانش مقدمه کتاب «دفتر دوم فردوسی‌پژوهی» و یادداشتی از جلال خالقی‌مطلق، شاهنامه‌پژوه، عضو هیات امنای بنیاد فردوسی و استاد دانشگاه هامبورگ آلمان، را قرائت کرد.
خالقی‌مطلق در یادداشتش بر این نکته تاکید کرده بود، که از هر برگ «شاهنامه» می‌توان نکته‌ای آموخت. از «شاهنامه» تاریخ فرهنگ، آداب و رسوم، ادبیات باستان، آیین‌های نیاکان ، شاعری، اخلاق نیکو، کشورداری، هویت تاریخی و ملی و زبان فارسی را آموخته‌اند.
پخش کلیپی درباره فعالیت‌های مرحوم حسین آقابزرگ و ارایه دیدگاه‌های کارشناسان و صاحب‌نظران درباره فعالیت‌های علمی و ادبی او از دیگر بخش‌های این برنامه بود. در این کلیپ بر یکی از اهداف حسین آقابزرگ مبنی بر نزدیک‌کردن زبان واژه‌های رشته‌های فنی مانند شیمی به واژه‌های زبان فارسی و گام برداشتن ایشان در این زمینه تاکید شد. پروفسور آقابزرگ تحصیلات دانشگاهی‌اش را در رشته شیمی به پایان رسانده بود.
ادبی: زبان فردوسی لازمه زندگی امروزی است
در بخش دیگر از این مراسم حجت‌الاسلام و المسلمین محمدجواد ادبی، رییس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: فردوسی یعنی ایران بزرگ، ایران پارسی و ایران مملو از تدین، پاکی و راستی است. ایرانیان همیشه در فضای فرهنگ اصیل تدین و توحید بوده‌اند و در توحید اهل فرهنگ زیستی به حساب می‌آمدند.
ادبی افزود: فراموش نکنیم، که زبان حماسه زبان زندگی روزمره نیز هست و تنها زبان جنگ و ستیز نیست بنابراین فردوسی زبان امروز است و نیاز به فردوسی، نیاز زندگی امروزی ما و زیستن براساس فرهنگ ایرانی - اسلامی است.
وی زبان فردوسی را مناسب سبک زندگی ایرانی -اسلامی ما دانست و گفت: البته باید این زبان را تاحدودی به روز کرد. برای مثال کتاب‌های بسیاری مانند «365 روز با بودا» به زبان ساده در اختیار جوانان است، اما کتابی با عنوان «365 روز با فردوسی یا حافظ» در اختیار نداریم.
رییس انجمن آثار و مفاخر افزود: تدوین چنین کتاب‌هایی برعهده استادان و فردوسی‌پژوهان ما است، که زبان کهن را می‌دانند و در فضای امروز نفس می‌کشند. به بیان دیگر باید انطباقی میان فضای گذشته با زندگی امروزی صورت بگیرد، یعنی زبان فردوسی به روز شود.
وی در پایان اظهار کرد: نهادهایی مانند بنیاد فردوسی یا انجمن آثار و مفاخر فرهنگی می‌توانند به آسیب‌شناسی زیستن ایرانی-اسلامی و تطبیق معیارهای کهن با روش‌های نو و انتقال آن به جوانان گام بردارند.
در ادامه مراسم نماهنگی از برنامه‌های بنیاد فردوسی به مناسبت ثبت جهانی شاهنامه در یونسکو پخش شد.
بخش دیگر این برنامه به رونمایی از کتاب «دفتر دوم فردوسی‌پژوهی» توسط حجت‌الاسلام ادبی اختصاص داشت. در ادامه نیز با اهدا لوح تقدیر و جوایزی از نویسندگان این مجموعه مقاله تقدیر صورت گرفت. این کتاب به کوشش یاسر موحدفرد و از سوی انتشارات خانه کتاب به چاپ رسیده است.
جلیل مسعودی‌فرد، جمیله اخیانی، تورج عقدایی، زهرا دری، عاطفه نیک‌مهر، حمیدرضا شایگان‌فر، سیدجعفر حمیدی، سیدضیاء‌الدین هاجری، سرفراز غزنی، میرجلال‌الدین کزازی، عبدالله رجبی از آلبانی و کلثوم غضنفری برخی از پژوهشگرانی بودند، که در این مراسم حضور داشتند و جایزه خود را دریافت کردند.
نقالی ورمزیار و اجرای ضرب و نقل مرشد علی ناری بخش دیگر این برنامه را به خود اختصاص داد.
در بخش پایانی «نخستین دوره جایزه پژوهش پروفسور آقابزرگ» بیانیه این جایزه قرائت و به پاس یک عمر کوشش و پژوهش در زمینه نسخه‌شناسی، فردوسیشناسی و ویرایش و آموزش «شاهنامه» از چهار تن از استادان و شاهنامه‌پژوهان قدردانی شد.
در بیانیه این جایزه آمده بود: «انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و بنیاد فردوسی، بر این باورند «هزاره شاهنامه» بدون همگرایی و همدلی نخبگان ایران بزرگ، ویژه پرچمداران دانایی و آگاهی، چنین پرخروش و پردامنه به شیفتگان و هواداران فردوسی رخ‌نمایی نمی‌کرد.»
عزیزاله جوینی، نگارنده دوره هفت جلدی «تصحیح و گزارش واژگان دشوار و برگردان به فارسی روان شاهنامه از نسخه دستنوس فلورانس» (نشر دانشگاه تهران)، فریدون جنیدی، نگارنده اثر 6 جلدی «گزارش پیشگفتاری بر ویرایش شاهنامه» و «ویرایش شاهنامه فردوسی» (نشر بلخ)، قدمعلی سرامی، نگارنده کتاب «از رنگ گل تا رنج خار؛ شکل‌شناسی داستان‌های شاهنامه» (نشر علمی فرهنگی)و میرجلال‌الدین کزازی، نگارنده دوره 10 جلدی «نامه باستان؛ گزارش و ویرایش شاهنامه فردوسی» (نشر سمت) پژوهشگرانی بودند، که در این بخش از برنامه از آن‌ها تجلیل شد.
آیین نخستین دوره جایزه پژوهش «پرفسور آقابزرگ» از سوی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، بنیاد فردوسی و انجمن پاسداشت مفاخر ایران و با همکاری موسسه خانه کتاب، دانشگاه خوارزمی، معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی، پژوهشکده فرهنگ و هنر جهاد دانشگاهی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال و موسسه فرهنگی اکو برگزار شد.
آیین نخستین دوره جایزه پژوهش «پرفسور آقابزرگ» سه‌شنبه (16 اسفند) از ساعت 16 و 30 دقیقه در تالار همایش‌های پژوهشکده فرهنگ و هنر جهاد دانشگاهی واقع در چهارراه ولی‌عصر(عج)، خیابان انقلاب، نبش خیابان برادران مظفر (صبای جنوبی) برپا شد.
چهارشنبه ۱۷ اسفند ۱۳۹۰ - ۰۹:۲۹
نظر شما