معيني در نشست بررسي «نیازهای هنری کودکان و نوجوانان و ترویج کتابخوانی» اظهار كرد : كتاب كودك بايد اثري غافلگير كننده باشد؛ كاري كه مطابق معمول انجام شود در مخاطب ايجاد تفكر نميكند.-
در اين نشست مهدي معيني، از سوابق كاري خود در حوزه تعليم و تربيت سخن گفت و تاكيد كرد كه سابقه كار با بچهها باعث ميشود هنرمند با نيازهاي اين گروه از مخاطبان آشنا شود.
اين طراح و نويسنده كتابهاي كودكان افزود: من هميشه احساس ميكردم كه لازم است كارهايي را پيگيري كنم كه انجام آنها نياز به ريسك و سماجت زيادي دارد يا به سمت كارهايي بروم كه بر روي زمين مانده و كسي آنها را انجام نداده است. يكي از دلايل كمي آمار كتابخواني، كمبود تنوع كارهاي كودك و نوجوان است.
پديدآورنده «دالي» درباره عناصر تاثيرگذار بر يك اثر هنري اظهار كرد: كار هنري ثمره تعقل و تخيل ما است و اگر اثر به سمت تعقل برود، منطقيتر و اگر به سمت تخيل برود خيالانگيزتر ميشود. مخاطب هم كارهاي هنري را با همين دو عنصر درك ميكند.
در بخش ديگري از اين نشست، غريبپور درباره موضوع نشست اظهار كرد: من فكر ميكنم بچههاي ما تنها هستند. پدر و مادرها گرفتارند و بچهها رها ميشوند؛ در اين ميان جاي كتابهايي كه تخيل بچهها را پرورش ميدهند خالي است. پروژههاي مدرن نيز به اين سمت پيش رفته است كه كودك با كمك تخيلش چيزي به كتاب اضافه كند.
تصويرگر «همه حق دارند» ادامه داد: در جامعه ما آفرينش هنري به اين شكل است كه متني نوشته ميشود، به تصويرگر سپرده ميشود تا بر اساس آن متن تصاوير كتاب را ايجاد كند و سپس كتاب توليد ميشود؛ جاي تخيل و بازي كودك با كتاب در آثار ما خالي است.
وي درباره كتابهاي موفق كودك اظهار كرد: برخي كتابها بدون داستانگويي زايد، ماجراها را به بچهها انتقال ميدهند. كتابهاي كودك در حقيقت دو نويسنده دارند، يكي نويسندهاي كه متن را مينويسد و ديگر تصويرگر كه بخشي از داستان را به كمك تصوير روايت ميكند.
معيني بحث را با تاكيد بر توجه به نيازهاي كودكان ادامه داد و در اينباره گفت: هميشه شنيدهايم كه ميگويند«چون سر و كار تو با كودك فتاد/پس زبان كودكي بايد گشاد» البته اين شعر به آن معنا نيست كه فرد در مواجهه با كودك بايد دقيقاً مانند او حرف بزند. هيچ روانشناسي را نميتوانيد پيدا كنيد كه بگويد زبان كودكي به معناي سخن گفتن با استفاده از واژههاي شكسته يا تلفظ اشتباه كلمات است؛ اين شعر به آن معناست كه وقتي با كودك سروكار داريم بايد زباني انتخاب كنيم كه با سهولت و جذابيت با او ارتباط برقرار كند.
نويسنده كتاب «پيروزي» درباره ويژگي كتابهاي موفق در حوزه ادبيات كودك توضيح داد: يك كتاب كودك ميتواند نو باشد و با ذهنيت شكلگرفته او مطابقت نكند. اين باعث ميشود كه كتاب يكبار مصرف نباشد و تفكرش به كار بيافتد.
وي درباره راهكارهاي ايجاد تفكر در مخاطب اظهار كرد: كتاب كودك بايد غيرمترقبه باشد. كاري كه مطابق معمول انجام شود در مخاطب ايجاد تفكر نميكند. بايد از جاذبهها استفاده و مخاطب را جذب كنيم. زيباييشناسي امري فطري است و همه آدمهاي دنيا از تناسب و زيبايي خوششان ميآيد و بايد در تعليم و تربيت و مواجهه با آثار خوب سليقه هنري كودكان را ارتقا داد.
معيني افزود: پياژه ميگويد كه «كودكان آنچه را ميبينند نقاشي نميكنند،آنچه را ميدانند نقاشي ميكنند.» اگر هنرمند كار كودك را كپي كند مثل اين است كه خودش را به ندانستن زده است و اين درست نيست. هنرمند بايد از نحوه نگرش كودك به تصوير استفاده كند تا بتواند با او ارتباط برقرار كند نه اينكه كار او را كپي كند.
نويسنده «سلام بر آنها» درباره آسيبهاي توليد كتاب در كشورمان گفت: اثر هنري نتيجه فرديت يك هنرمند است اما متاسفانه در جامعه ما، وقتي كاري رواج پيدا ميكند همه هنرمندان تمايل دارند كه از آن تبعيت كنند در حاليكه بايد تنوع را بالا ببريم، محدوديت ايجاد نكنيم مگر محدوديتي كه تعليم و تربيت ايجاب كند.
اين طراح و پديدآورنده كتابهاي كودك درباره ارتباط زيباييشناسي دروني و ذاتي كتابهاي كودكان و اهداف آموزشي و تعليمي اظهار كرد: گاه چارچوب درست كردن باعث فراري دادن مخاطب ميشود. وظيفه ادبيات و هنر دستور دادن و سفارش نيست. بعضي داستان ها و مفاهيم لازم است با تصوير بيان شود و بعضي با متن و توجه به اين نكته ضروري است.
معيني ادامه داد: ادبيات دستوري نيست و بايد بر اساس نياز مخاطب باشد. استفاده از جاذبههاي هنري براي غني كردن كتابهاي آموزشي ميتواند عامل موثري در ايجاد جذابيت اين كتابها باشد.
سلسله نشستهاي «ترويج كتابخواني در بين كودكان و نوجوانان» دوشنبه آخر هر ماه در كتابخانه مرجع كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان برپا ميشود.
نظر شما