به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، كتاب «تاريخ‌نگاري محلي و خط‌نويسي در مصر دوره اسلامي» براي پر كردن خلا مباحث خط‌نويسي و ديگر گونه‌هاي تاريخ‌‌نگاري محلي در عرصه مطالعات مكتب‌هاي تاريخ‌نگاري جهان اسلام و مصر در محافل علمي ايران تاليف شده است.

در اين اثر سعي شده كه فرايند اين‌گونه تاريخ‌نگاري در مصر از آغاز پيدايش و روند تكامل آن بررسي و ارزيابي شود؛ بدين منظور شاخصه‌ها و ويژگي‌هاي اين سنت در هر دوره بازسازي و تبيين شده‌اند.

بر  اساس مطالب كتاب، سنت تاريخ‌نگاري محلي، يكي از اركان و گونه‌هاي اصيل و قانونمند تاريخ‌نگاري است كه در حال حاضر از جايگاه و اهميت قابل توجهي نزد مورخان نسل جديد،‌ برخوردار شده و نگاه مكاتب تاريخ‌نگاري غربي و شرقي را به خويش جلب كرده است. 

افزون بر اين، از نيمه دوم قرن بيستم، شمار بسياري از فلاسفه و نظريه‌پردازان تاريخ به ارايه نظريه‌هاي علمي در مورد اين منظر از تاريخ‌نگاري پرداخته‌اند و حتي دانشكده‌ها و كارگاه‌هاي متعدد تاريخ محلي در نقاط مختلف دنيا براي آموزش ساز و كارهاي تاريخ‌نگاري محلي، آشنايي با انديشه‌هاي نظريه‌پردازان تاريخ‌نگاري محلي و رشد و تداوم و گسترش آن پديده، تاسيس شده است. 

تاريخ‌نگاري محلي كه سنت ريشه‌داري در تاريخ‌نگاري اسلامي دارد و از قدمت و اصالت ويژه‌اي نيز برخوردار است، همواره مورد توجه و اهتمام شمار بسياري از مورخان مسلمان قرار داشته و تاريخ‌هاي محلي متنوع و متعددي درباره شهرهاي مختلف جهان اسلام،‌ از جمله شهرها و پايتخت‌هاي مصر در دوره‌هاي گوناگون تاريخي به نگارش درآمده است.

به گفته مورخان، از همان قرن‌هاي نخستين اسلامي، اساس و شالوده مكتب تاريخي و تاريخ‌نگاري خاص بر مبناي فرهنگ اسلامي در مصر، پايه‌گذاري شد كه در قرن‌هاي بعد، رشد چشم‌گيري يافت. در اين كتاب، تاريخ‌نگاري محلي به عنوان يكي از مظاهر اصل مكتب تاريخ‌نگاري مصر مورد توجه است. 

افزون بر اين، مصر دوره اسلامي كه خاستگاه نگارش نخستين تاريخ‌هاي محلي جهان اسلام است‌ به دليل قانونمندي، استمرار و تداوم سنت تاريخ‌نگاري محلي در آن، كه در قالب يك جريان و فرآيند فكري و علمي قابل ملاحظه و ارزيابي است،‌ آفريننده مكتب تاريخ‌نگاري محلي غني و اصيل است كه به «خط‌نويسي» شهرت دارد. 

اساس اين كتاب بر آگاهي از ميراث خط‌نويسي در مصر دوره اسلامي (قرن سوم تا دهم هجري) استوار است. در حقيقت، هدف آن است كه ضمن معرفي، ارزيابي، مقايسه و تعمق در تاريخ‌هاي محلي ‌كه به طور عمده مبتني بر خط است، فراز و فرود آن جريان تبيين و اصول، قواعد و شاخصه‌هاي آن در هر دوره‌اي ارايه شود.

در واقع، اين كتاب درصدد است تا با رويكردي توصيفي و تحليلي، اين بعد از تاريخ‌نگاري در مصر دوره اسلامي و ديدگاه پديدآورندگان آن‌ها را در ارايه اطلاعات و آگاهي‌هاي محلي، منطقه‌اي و انعكاس چشم‌اندازهاي متنوع تاريخ‌نگاري محلي، شناسايي، بررسي و ارزيابي كند و در نهايت به تصوير واقعي جريان تاريخ‌نگاري محلي در مصر دوره اسلامي دست يابد. از اين‌رو، هر گونه آگاهي از اين جريان مستلزم بررسي تاريخ‌هاي محلي و پديد آورندگان آن‌ها در هر دوره است.

ساختار محتوايي اين كتاب در قالب پيشگفتار، مقدمه، شش فصل، كلام آخر، واژه‌ها و اصطلاحات تاريخي و جغرافيايي، منابع و مآخذ و پيوست‌ها شامل پنج فهرست از تاريخ‌هاي محلي و آثار خط مصر به تفكيك دوره‌هاي تاريخي و نقشه‌هايي از سرزمين مصر و شهرهاي فسطاط، قاهره و قلعة‌الجبل‌، تنظيم و تدوين شده است.

فصل نخست با عنوان «درآمدي بر تاريخ‌نگاري محلي و خط‌نويسي در مصر دوره اسلامي» به توصيف واژه‌ها و اصلاحات تاريخ‌نگاري محلي و خط‌نويسي؛ پيدايش و نقد و بررسي منابع، مطالعات و نقش انواع نوشته‌هاي تاريخي و جغرافيايي در جريان تاريخ‌نگاري محلي در مصر دوره اسلامي مي‌پردازد.

از فصل دوم تا پايان فصل ششم نيز به ترتيب به آگاهي از ميراث و جريان تاريخ‌نگاري محلي و خط‌نويسي در مصر قرن سوم هجري تا آغاز دوره فاطميان، دوره فاطميان، ‌دوره ايوبي، دوره مماليك بحري و دوره مماليك برجي اختصاص دارد. در كلام آخر نيز به ارزيابي، كاركردها و شاخصه‌هاي جريان تاريخ‌نگاري محلي در مصر دوره اسلامي پرداخته مي‌شود.

چاپ نخست كتاب «تاريخ‌نگاري محلي و خط‌نويسي در مصر دوره اسلامي» به كوشش پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با شمارگان 1000 نسخه، 332 صفحه و با بهاي 48000 ريال راهي بازار نشر شد.