دكتر خلعتبري ليماكي، پژوهشگر و نويسنده فرهنگ مردم در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا) در اين باره اظهار كرد: اين كتاب درباره آيين‌هاي باران‌خواهي مردم يا تقاضاي آنان براي بند آمدن باران در شهرهاي مختلف ايران، از شمال تا جنوب است.
وي ادامه داد: آيين باران‌خواهي بيشتر در مناطق خشك و كويري ايران، مانند شهرهاي كرمان، يزد، بوشهر و بندرعباس متداول بوده است. از سوي ديگر در مناطق شمالي كشور و مناطقي كه باران بيشتري مي‌بارد، آييني با عنوان آفتاب‌خواهي متداول بوده كه بيشتر جنبه طنز و شوخی داشته و در آن اشعاری براي بندآمدن باران خوانده مي‌شده است.
اين پژوهشگر فرهنگ مردم گفت: آيين آفتاب‌خواهي يا دعا براي بند آمدن باران، بيش از هر چيز بر مبناي شعر و ترانه بوده در حالي كه مراسم باران‌خواهي، معمولا با آیین‌های دعا و تضرع و حتي قرباني همراه بوده است. در اين رابطه مردم گاه رفتارهاي سختگيرانه‌اي از خود بروز مي‌دادند كه به عنوان مثال مي‌توان به مراسم «گاو ربايي» در كردستان اشاره كرد.
وي در تشريح يكي از آيين‌هاي باران‌خواهي رايج در منطقه خراسان با نام «چوله غزك» گفت: در اين مراسم عروسك پارچه‌اي با عنوان چوله غزك (تكه چوبي كه لباس به تن آن كرده بودند.) در معابر روستاها گردانده مي‌شد و مردم همزمان با اين كار اين شعر را مي خواندند:
«چوله غزك بارون كن/ بارون بي‌پايون كن
گندما زير خاكن/ از تشنگي هلاكن
چوپون پنیر مایه/ سگش خمیر مایه
الله بزن تو بارون/ به حرمت امامون»
خلعتبري اضافه كرد: بيشتر آيين‌هاي باران‌خواهي توسط كودكان اجرا مي‌شد، زيرا مردم معتقد بودند كه دعاي كودكان به دليل معصوميت آنان زودتر پذيرفته مي‌شود.
وي يادآور شد: كتاب «ترانههاي باران» در دست انتشار است و در سال جاري توسط انتشارات ائلشن وارد بازار مي‌شود.
خلعتبري همچنين از انتشار زودهنگام كتاب ديگري با عنوان «آداب و آيين‌هاي ازدواج در فرهنگ مردم ايران» توسط انتشارات رسانش خبر داد و گفت: اين پژوهش آداب و رسوم مردم استان‌هاي مازندران، گيلان و گلستان درباره ازدواج را شرح مي‌دهد.
اين نويسنده در ادامه درباره كتاب «ترانههاي عاميانه تنكابن و رامسر» كه سال گذشته از وي منتشر شد گفت: اين كتاب شامل بيش از هزار دوبيتي ناب و چند ترانه عاميانه و محلي مردم اين منطقه است كه پيش از اين در جايي منتشر نشده و از طريق گفت‌وگو با سالخوردگان اين منطقه به دست آمده‌اند.
دكتر مصطفي خلعتبري، پژوهشگر فرهنگ مردم و صاحب آثاري مانند «آب، آیین‌ها و باورهای آن در فرهنگ عامه»، «فرهنگ مردم تنکابن»، «جايگاه مهمان و مهمان‌نوازي در فرهنگ مردم ايران»، «بررسي و تحليل قباله‌هاي ازدواج از منظر فرهنگ عامه»، «جلوه‌هايي از فرهنگ مردم ايران در سفرنامه‌ها» و «فال و استخاره در فرهنگ عامه» است.
چهارشنبه ۲۳ فروردین ۱۳۹۱ - ۱۵:۲۶
نظر شما