رضا نجف‌زاده، مترجم اين اثر در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، عنوان كرد: كتاب «بايد از جامعه دفاع كرد» نخستين جلد از درسگفتارهاي ميشل فوكو ست كه در «كلژ دو فرانس» ارايه شدند. او درسگفتارهاي متعددي از جمله در آمريكاي شمالي و آمریکای لاتين داشت كه مهم‌ترين و منسجم‌ترين آن‌ها در كلژ دو فرانس، پس از در اختیار گرفتن کرسی تاریخ نظام‌های اندیشه در پی درگذشت ژان هیپولیت، چهره نامدار تاريخ فلسفه و شارح بزرگ فلسفه هگل ارايه شد.
وي افزود: انتشار مجموعه درسگفتارهاي فوكو در كلژ دو فرانس از سال 1997 در فرانسه آغاز شده است و كماكان نيز ادامه دارد. تاكنون 9 جلد از اين مجموعه منتشر شده‌اند. برخي از اين كتاب‌ها نيز به انگليسي برگردانده شدند كه دو عنوان از آن‌ها را تاكنون ترجمه كرده‌ام. «تولد سياست» را نشر «ني» منتشر كرد و «بايد از جامعه دفاع كرد» نيز كه نخستين جلد مجموعه محسوب مي‌شود، از سوي انتشارات رخدادنو چاپ می‌شود.
مترجم كتاب «بازگشت به آينده» ادامه داد: «بايد از جامعه دفاع كرد» طيف گسترده‌اي از موضوع ها را شامل می‌شود؛ از مباحث روش‌شناختی گرفته تا نقد نظم‌ها، رژیم‌ها و مفاهیم بنیادین تاریخ اندیشه سياسی غرب. از لحاظ روش‌شناختی، اين اثر جایگاه منحصربه‌فردی دارد. فوکو در این‌جا دستور کار دانش تاریخی مبارزه‌ها، تبارشناسی‌ها و گفتمان‌های علمی را تدقیق می‌کند و با تدوین سویه‌های مختلف آنالیتیکس قدرت، نوتاریخ‌باوری نیچه‌ای خاص خود را شرح مي‌دهد. در واقع، از منظر فهم روش تاریخی و کاربست تاریخ انتقادی یا به عبارتی فلسفه تبارشناختی، این اثر فوکو بسیار حايز اهمیت است. يكي دیگر از جنبه‌هاي روش‌شناختی كتاب، مواجهه رادیکال فوکو با سنت هگلی و دیالکتیک اوست، مواجهه‌اي كه به طور منطقي از لوازم نوتاریخ‌باوری خاص وی به حساب مي‌آيد.
نجف‌زاده درباره رويكرد سياسي انديشه فوكو در درسگفتارهاي كلژ دو فرانس گفت: این درس‌ها از منظر اندیشه سیاسی، میدانی برای درک فلسفه عملی فوکو قلمداد مي‌شوند. این فلسفه عملی در امتداد خط مدرنیته رادیکال قرار می‌گیرد. روش‌شناسی رادیکال فوکو نسبت وثیقی با اندیشه سیاسی وی دارد. این فلسفه عملی، درصدد برچیدن استبداد گفتمان‌های فراگیر و پایگان‌بندی‌ها و امتیازات پیش‌قراولان عرصه نظریه است.
وي افزود: درس‌گفتارهای «باید از جامعه دفاع کرد» حاوی ارزیابی تاریخی فوکو از مدل «جنگ» به مثابه شبکه‌ای برای تحلیل سیاست است. به همين دليل برخی كارشناسان، این درس‌ها را در بستر تحول اندیشه استراتژیک فوکو تفسیر کرده‌اند. فوکو می‌گوید سیاست، جنگی است که با ابزارهایی دیگر تداوم می‌یابد. فیلسوف استراتژیست، چندگانگی روابط نیرو را بر پایه جنگ رمزگذاری می‌کند و مدل استراتژیک خود را بر اساس مفاهیم نیرو، مبارزه و جنگ طراحی می‌کند.
وي يادآوري كرد: باید توجه کنیم که فوکو برای تحلیل قدرت، دو شاکله در نظر می‌گیرد؛ یکی شاکله قرارداد - ستم که در واقع همان نگرش حقوقی به قدرت است و دیگری شاکله جنگ- سرکوب که عناصر تضاد را بر اساس مبارزه یا تسلیم تحلیل می‌کند. وی با نقد این دو شاکله، مي‌كوشد بر جنگ متمرکز شود. فوکو می‌خواهد ببیند جنگ و مبارزه یا همان شاکله برخورد نیروها تا چه اندازه پایه‌های جامعه مدنی و قاعده اعمال قدرت سیاسی محسوب مي‌شوند.
اين مترجم يادآوري كرد: فوكو در درسگفتارهاي كلژ دو فرانس چشم‌انداز «جنگ ـ آسا» را از نيچه به ارث برده است. كتاب «باید از جامعه دفاع کرد» گوياي چرخش فكري فوكو و نوعي فلسفه عملي پسافوكويي است.
نجف‌زاده به اهميت انديشه فوكو در قرن معاصر اشاره كرد و گفت: فوكو در جايي گفته است كه شايد اين قرن «دلوز»ي باشد اما من معتقدم قرنی که وی از آن سخن گفت، قرنی فوكويي است و امروز فلسفه عملي پسافوكويي به دست متفکران رادیکال روزگار ما در حال بازتوليد و بازاندیشی سنتی است که با فکر فوکو تعین می‌یابد.
كتاب «بايد از جامعه دفاع كرد» طي روزهاي آينده از سوي انتشارات رخدادنو در بازار نشر توزيع مي‌شود.
دوشنبه ۲۸ فروردین ۱۳۹۱ - ۱۰:۴۳
نظر شما