به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا) به نقل ازستاد خبري سراي اهل قلم بيست و پنجمين نمايشگاه بين المللي كتاب تهران، دكتر رحمت‌الله فتاحي با بيان اين مطلب اظهار كرد: در بسياري از مقالات حوزه كتابداري و اطلاع‌رساني كليد واژه‌هايي را مي‌بينيم كه با واژه انگليسي Re شروع شده‌اند اين‌ها همه نشان مي‌دهند كه آنچه در اين حوزه توليد شده نياز به بازنگري دارند.

وي ادامه داد: بازكاوي موضوعات موجود در حرفه كتابداري و اطلاع‌رساني، زمينه‌هاي ارايه نظريه‌هاي جديد را فراهم مي‌كند و راهكارهاي جديد را در پيش‌رو قرار مي‌دهد.

نويسنده كتاب «از اطلاعات تا دانش؛ چالش‌ها و رهيافت‌ها» با بيان اين مطلب كه «دانش ايستا نيست و به جلو حركت مي‌كند» افزود: در اين كتاب كوشيده‌ام تا ارتباط بين سرشت كسب دانش و ادامه تحصيل براي كسب دانش را بيان كنم.

فتاحي با اشاره به اين‌كه «نظام آموزش عالي بهترين بستر براي توليد دانش است» عنوان كرد: تمام هدف افرادي كه وارد اين نظام مي‌شوند، كسب دانش بيشتر و توليد دانش است و اين‌كه به چيستي‌ها و چراهاي مباحث فلسفي پي ببرند. وقتي مدركي از دانشگاه‌هاي خارجي دريافت مي‌شود، هيچ‌گاه گرايش صاحب مدرك را در دانش‌نامه نمي‌نويسند بلكه ارزش، رسيدن به فلسفه مورد نظر است كه بسياري از دانشجويان به اين فلسفه نمي‌رسند و نمي‌توانند علاوه بر شناخت فلسفه حوزه درسي و حرفه‌اي خود، به نظريه‌پردازي نيز بپردازند.

وي در ادامه سخنانش گفت: بنابراين، جاي خالي كتاب «از اطلاعات تا دانش؛ چالش‌ها و رهيافت‌ها» به دليل وجود ابهامات زياد دانشجويان رشته كتابداري و اطلاع‌رساني در اين زمينه احساس شد و دست به تاليف آن زدم.

فتاحي يادآور شد: از زماني كه فارغ‌التحصيل شدم تلاشم اين بود كه بحث اطلاعات را به قلمرو دانش ارتباط دهم بنابراين، هدفم را در گسترش بحث دانش در مقايسه با بحث اطلاعات قرار دادم. اين كتاب مي‌تواند مورد استفاده كساني قرار بگيرد كه مي‌خواهند در حوزه كاري خود قدمي به جلو بردارند.

نويسنده كتاب «از اطلاعات تا دانش؛ چالش‌ها و رهيافت‌ها» با بيان اين‌كه بايد تمهيداتي انديشيده و زمينه‌هاي رويكردها و بسترها‌ي عرضه دانش و پردازش دانش به علاقه‌مندان فراهم شود، ادامه داد: مقالات مندرج در اين اثر از مجموع حدود 90 مقاله كه در سال‌هاي گذشته به چاپ رسيده‌اند، انتخاب شده‌اند. اين مقالات چالش‌هاي جديدي را در عرصه كتابداري و اطلاع‌رساني بيان و رهيافت‌هاي جديدي را پيشنهاد مي‌كنند.

وي اظهار كرد:‌ اگر سه مقوله «فناوري»، «جامعه و نيازهاي بازار كار» و «آموزش حرفه» را در نظر بگيريم، اين آموزش حرفه است كه نقش موثر را ايفا مي‌كند. اگر فناوري به صورت مستقيم با جامعه در ارتباط باشد طوري ايفاي نقش مي‌كند كه مورد نظر جامعه آموزشي نيست. بنابراين، جامعه بايد به شكل درست از فناوري استفاده كند تا افراد بتوانند به درستي از اين فناوري بهره ببرند كه در اينجا آموزش، اين بستر را فراهم مي‌كند.

فتاحي بيان كرد: كتابدار، اطلاعات را گزينش، سازماندهي و پردازش مي‌كند و متناسب با نيازهاي مخاطبان، آن ها را اشاعه مي‌دهد اگر اين ارتباط وجود نداشته باشد حرفه‌اي نيز وجود ندارد.
 
نويسنده كتاب «از اطلاعات تا دانش؛ چالش‌ها و رهيافت‌ها» با بيان اين‌كه «در اين اثر بازنگري در آموزش را بر اساس تحولات بيان كرده‌ام» عنوان كرد: در دانشگاه‌ها بايد دانشجويان با فرآيند توسعه تفكر آشنا شوند؛ يعني به تفكر انتقادي و خلاق و در نهايت به شناخت برسند اگر اين آموزش وجود نداشته باشد، تنها يك سلسله اطلاعات عمومي به دانشجويان منتقل مي‌شوند.

وي ادامه داد: حرفه كتابداري نبايد مانند برخي از موسسات به اصل بهره‌وري توجه كند بلكه بايد معرفت در كار تدريس و پرورش كتابداران، بستر اصلي را تشكيل دهد. در كتاب «از اطلاعات تا دانش؛ چالش‌ها و رهيافت‌ها» هدفم اين بود كه كتابداري براساس فلسفه‌اي كه دارد، بتواند خدمات بهتري را ارايه كند.

فتاحي يادآور شد: آنچه در بحث‌هاي نظري مطرح مي‌شوند نبايد به زماني خاص محدود شوند. فناوري در حال حاضر بسيار گسترده شده است و عموم مردم حتي برخي از اصطلاحات فناوري را در زندگي روزمره به كار مي‌برند. بنابراين در اين كتاب سعي كرده‌ام تا فناوري در حرفه كتابداري و اطلاع‌رساني را محدود به زمان خاصي نكنم و با نگاه به آينده مباحث نظري را ارايه دهم تا همه بتوانند از ابزار فناوري استفاده كنند و از كساني كه مدرك دكترا مي‌گيرند نيز انتظار مي‌رود تا آينده را پيش‌بيني كنند و براي آن رهيافت‌هايي را در نظر بگيرند.

در ادامه اين نشست دكتر محمد حسن‌زاده، استاد دانشگاه تربيت مدرس گفت: كتاب «از اطلاعات تا دانش؛ چالش‌ها و رهيافت‌ها» را در مقوله كتاب‌هاي يادبودي قرار مي‌دهم چرا كه استاد فتاحي مقالات و آثاري را كه تاليف كرده‌اند به دليل مغفول ماندن از نظر ديگران جمع‌‌آوري كرده و در قالب يك كتاب منتشر كرده‌اند. بنابراين اين اثر در حوزه كتابداري به عنوان چهارمين اثري محسوب مي‌شود كه ديدگاه‌هاي يك استاد را بيان مي‌كند.

دكتر حسن‌زاده در ادامه سخنانش گفت: نقدي كه مي‌توان به اين كتاب وارد كرد اين است كه استاد فتاحي در اين اثر تعريفي از دانش و رهيافت‌هاي آن ارايه نكردند. بنابراين، اقشار عادي جامعه نمي‌توانند هدف از تاليف اين كتاب را دريابند و اين باعث ايجاد نگاه منفي نسبت به نويسنده و ناشر در ذهن مخاطبان مي‌شود. در بازبيني اين كتاب لازم است كه نسبت به درج اين موضوعات توجه بيشتري شود.

وي افزود: چينش مقالات اين اثر نياز به بازآرايي دارد. اين بازآرايي هم در فضاي ذهني مخاطبان بايد ايجاد شود و هم در فضاي عملي تا آن‌ها در مطالعه مقالات، از ابتدا تا آخر، با رويكرد تجربي‌تري مواجه شوند. همچنين پيشنهاد مي‌كنم براي اين اثر كه منبع پايه براي مراجعه به شمار مي‌آيد، بايد استاد فتاحي ديدگاه‌هاي خود را در قالب يك مقاله ارايه كنند.

فتاحي در پاسخ به نقد مذكور عنوان كرد: نبايد انتظار داشته باشيم كه بحث «از اطلاعات تا دانش» به صورت روشن و صريح در كتاب بيان شود بلكه مخاطبان كتاب بايد با تفكر خود به آن برسند. بنابراين، ضرورتي براي ارايه تعريفي از دانش و اطلاعات در اين اثر نديدم. اما در مورد چينش مطالب بايد گفت كه در گفت‌وگويي كه با ناشر اين اثر داشته‌ام پيشنهاد درج مقالات به ترتيب زمان، ارايه شد اما ايشان به خاطر اصالت مقالات ترجيح دادند كه مقالات به صورت پراكنده مطرح شوند زيرا هدف محتوا و ارايه رهيافت بود نه زمان تدوين مقالات.

در پايان دكتر فتاحي پيشنهاد برپايي هر چه بيشتر چنين نشست‌هايي را در حوزه كتابداري ارايه كرد و گفت: نويسندگان و ناشران حوزه‌ كتابداري و اطلاع‌رساني با برپايي اين نشست‌ها مي‌توانند به نقاط ضعف خود پي ببرند و به توليد اثر خود دست بزنند. زيرا مطالبي كه در اين نشست‌ها مطرح مي‌شوند، بسيار آموزنده‌اند.

نشست نقد و بررسي كتاب «از اطلاعات تا دانش؛ چالش‌ها و رهيافت‌ها» چهارشنبه (13ارديبهشت) در سراي ديدار بيست و پنجمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران با حضور نويسنده اثر و برخي از منتقدان برگزار شد.