به گزارش خبرگزاری كتاب ایران (ایبنا)، به نقل از ستاد خبری سرای اهل قلم بیست و پنجمین نمایشگاه بين المللی کتاب تهران، نشست «نقش كتابداران در مديريت دانش سازماني» سه شنبه(19 ارديبهشت)، در كارنامه نشر سراي اهل قلم با حضور مهندس عمار جلالي‌منش عضو هيات علمي پژوهشگاه علوم و فناوري اطلاعات ايران برگزار شد. 

وي در ابتداي اين نشست درباره مدل مديريت دانش كه مي‌توان در كتابخانه‌ها از آن استفاده كرد، گفت: در حوزه مديريت دانش، نخستين مبحث، تفكيك بين دانش آشكار و نهان است. در اين مدل دانش  چرخه‌اي است كه از حالت آشكار به نهان و برعكس تبديل مي‌شود. 

جلالي‌منش، درباره دانش نهاني گفت: اين دانش در طي اين چرخه از ذهن بيرون مي‌آيد و آشكار مي‌شود و در مرحله بعد تركيب رخ مي‌دهد.   مثالا خواندن كتاب تبديل دانش آشكار به نهان است. در مرحله بعدي نيز تركيب دانش نهان رخ مي‌دهد و اين چرخه در سازمان ادامه پيدا مي‌كند.

وي افزود: از منظر ديگر مدل هرمي وجود دارد، كه ابعاد مختلف دانايي را مطرح مي‌كند كه در آن داده‌ها به اطلاعات تبديل مي‌شوند و اطلاعات به دانش و پس از آن دانش به خرد تبديل مي‌شود. البته اين بافت است كه تعيين مي‌كند دانش به خرد و يا اطلاعات به دانش تبديل شود و خرد كاربست دانش است و دانش را كاربردي مي‌كند.
 
جلالي‌منش در بخش ديگري از سخنانش گفت: مديريت اطلاعات و مديريت دانش از يكديگر جدا نيستند و در تعامل با هم‌اند. تعريف دقيقي از دانش وجود ندارد و متخصصان مختلف از دانش تعاريف متفاوتي ارايه داده‌اند. 

اين استاد دانشگاه با اشاره به اين‌كه مديريت دانش از سه جنبه قابل بررسي است گفت: اين سه جنبه شامل بعد فرايند، انسان و تكنولوژي است. تكنولوژي بعدي است كه به دليل آسان بودن آن بيشترين استفاده را دارد. 

وي ادامه داد: نگاه به مديريت دانش نگاه فرايندي است كه در مديريت نيز بهترين نگاه است.

عضو هيات علمي دانشگاه در ادامه مدل مديريت دانش را كه در انجمن كيفيت آمريكا طراحي شده توضيح داد و گفت: بدون وجود فرهنگ سازماني و مديريت دانش ما در مديريت عقيم هستيم. 

جلالي‌منش در بخش ديگري از سخنانش گفت: مديريت دانش كه در راستاي اهداف سازمان نباشد بدون فايده است و به دانشي كه به پيشرفت  آن كمك كند نياز دارد، البته بايد اين دانش را ارتقا داد. 

وي ضمن اشاره به اين‌كه مدل مديريت دانش در كتابخانه قابل اجراست و يك كتابدار مي‌تواند در ارتقاي دانش كمك كند، به تشريح نقش‌هاي مديريت دانش پرداخت و عنوان كرد: اين نقش‌ها سازمان‌دهندگان دانش، مشاوران دانش، مهندسان و ارزيابان دانش را شامل مي‌شود.

عمار جلالي‌منش ادامه داد: در كتابخانه‌ها با حجم زيادي از اطلاعات و داده‌ها روبروايم. تحليل اين داده‌ها از اهميت بالايي برخوردار است. به همين دليل بحث مهندسان دانش كه كتابداران مي‌توانند آن را ايفا كنند در كتابخانه‌ها مهم است.

جلالي‌منش در پاسخ به اين پرسش كه چرا كتابخانه‌ها بيش از همه سازمان‌ها به مديريت دانش نياز دارند؟ گفت: در عصر جديد مانند وب 2، ما وارد مديريت دانش 2 شده‌ايم. در حالت نخست و در مديريت دانش قبلي، نگاه به اين عرصه فقط  مديريتي بود. اما در عصر جديد بحث كار گروهي اهميت يافته است. 

وي با اشاره به اينكه اخيراً كتابخانه‌ها در بحث‌هاي آموزشي وارد شده‌اند و نقش پر رنگ‌تري در بحث مديريت دانش ايفا مي‌كنند و در حال حاضر درگاه ورود و خروج اطلاعات‌اند، نقش مديريت دانش در كتابخانه را مهم خواند و افزود: كتابخانه‌هاي جديد كه مي‌توان به آنها كتابخانه‌هاي 2 گفت، كاربر محورند و از تكنولوژي فرار نمي‌كنند بلكه در جهت اهداف خود از تكنولوژي بهره مي‌برند، نقش كاربر در كتابخانه‌هاي جديد اهميت زيادي دارد.

جلالي‌منش درباره ويژگي‌هاي كتابخانه‌هاي 2 گفت: اين كتابخانه‌ها هميشه در حال تغييرند و از تكنولوژي نوين و كاركردهاي شبكه‌هاي اجتماعي و نيز رده‌بندي توده‌اي استفاده مي‌كنند.

وي درباره رده‌بندي توده‌اي نيز عنوان كرد: منظور از توده كاربرانند. در اين سيستم خود كاربرها اطلاعات را رده‌بندي و تگ‌ مي‌كنند و كتابخانه اجازه هر كاري را به كاربر مي‌دهد. 

جلالي‌منش ادامه داد: كتابخانه‌هاي جديد مانند آدم رفتار مي‌كنند و روح دارند و مثل گذشته فقط ديوار و مكان نيستند. اين كتابخانه‌ها، هم نياز فرد را خوب مي‌فهمند و هم مي‌توانند به آن پاسخ دهند. در اين كتابخانه‌ها كاربر ديگر مصرف‌كننده نيست و در بيشتر مواقع توليد كننده محتوا هم هست. 

وي با اشاره به نقش مهم كتابداران در كتابخانه‌هاي جديد گفت: كتابداراني كه متولي اين كتابخانه‌هاي جديدند بايد منعطف و با كاربران تعامل داشته باشند. همچنين كتابدار بايد قدرت تفكر جانبي و مهارت حل مساله را داشته باشد. 

اين استاد دانشگاه درباره خصوصيات ديگر كتابداران گفت: مهارت‌هاي گروهي و قدرت تعامل و نيز مهارت ارزيابي اطلاعات از ديگر ويژگي‌هاي كتابداران است. تفاوت اصلي كتابداران جديد با كتابداران سنتي نيز در
مهارت برنامه‌ريزي راهبردي و نگاه راهبردي كتابداران جديد  به سازمان است.

وي همچنين به معرفي مفهوم «هر كتابخانه يك رصدخانه» پرداخت و افزود: با اين تعريف كتابخانه‌ها با استراتژي سازمان هم‌راستا هستند و كتابداران در اين نوع كتابخانه‌ها پشتيباني كاملي را از جريان دانش در سازمان انجام مي‌دهند و به ارايه خدمات مشاوره در حوزه دانش مي‌پردازند. 

جلالي‌منش عنوان كرد: گذار از سازماندهي اطلاعات به سازماندهي دانش و اشراف كامل به وضعيت دانش در سازمان از ديگر خصوصيات كتابداران در مفهوم هر كتابخانه يك رصدخانه است.