خلعتبری در گفت و گو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)،‌ درباره بحث بازترجمه آثار و موازی‌کاری‌های برخی مترجمان و ناشران،‌ گفت: درباره این مساله بارها در رسانه‌ها و نهاد‌های دیگر همچون وزارت ارشاد سخن گفته شده و مقالات زیادی نیز در این زمینه چاپ شده است اما هیچ‌گاه این صحبت‌ها از حرف فراتر نرفته و عملی نشده‌اند.

وی افزود:‌ این مساله در برهه‌‌های خاص زمانی به دلایل مختلف به میان آمده است اما  پس از گذشت مدتی کوتاه فراموش شده است.

خلعتبری تصریح کرد: مساله موازی‌کاری در بحث ترجمه دلایل مختلفی دارد. مهمترین دلیل پدید آمدن این موضوع در بازار ترجمه ایران نبود قانون حق نشر و کپی-رایت است. قانون نشر یا کپی-رایت ناشر را ملزم می‌کند که از ناشر نخست و نویسنده اثر مجوز چاپ کتاب را دریافت کند اما ما در کشورمان به این قانون احترام نمی‌گذاریم. رعایت نکردن این قانون سبب شده است که تمامی تلاش‌های ما به زیر سوال برود و جهانیان به ما به چشم یک سارق ادبی نگاه کنند که این موضوع به هیچ وجه خوش‌آیند نیست.

نویسنده کتاب «پيوند» اظهار کرد: ناشرانی که حق نشر را خریداری می‌کردند، ‌در گذشته مورد حمایت وزارت ارشاد قرار می‌گرفتند. به نحوی که ناشری که حق نشر را دریافت می‌کرد و وجهه ایران را ارتقا می‌داد، متضرر نمی‌شد اما رفته رفته این کمک‌ها و حمایت‌ها کم رنگ شدند و نتیجه‌ این کم رنگ شدن هم اکنون در بازار کتاب کشورمان مشهود است.

مدیر مسوول انتشارات شباویز ادامه داد: برخی ناشران، کتاب‌های ترجمه شده را با ویرایشی جدید که در بسیاری از موارد از متن کتاب‌ نخست حتی بسیار ضعیف‌تر ویرایش شده‌اند، به عنوان ترجمه‌ای جدید وارد بازار می‌کنند و محدودیتی در این زمینه برای آن‌ها وجود ندارد. با توجه به این که در کشور مخاطب محدودی وجود دارد،‌ هنگامی که ناشران این عمل را انجام می‌دهند یا حتی کتاب را بازترجمه می‌کنند، این مخاطبان را میان خود تقسیم می‌کنند که همین سبب ضرر کردن ناشران می‌شود.

وی افزود: با در نظر گرفتن بالا بودن قیمت کاغذ در کشور،‌ مرکب وارداتی و دستگاه‌های چاپی که تمامی آن‌ها وارداتی هستند و هزینه‌ سنگینی را بر دوش ناشران قرار داده‌اند، ناشران نباید منابع محدود را صرف انتشار کتاب‌های تکراری کنند.

نویسنده‌ کتاب «دایره» در پاسخ به این سوال که «با توجه به کاهش سود ناشی از تصمیم بازچاپ و بازترجمه برخی ناشران از یک کتاب،‌ چرا این ناشران کاهش سود را به جان می‌خرند و به دنبال شاهکار‌های ادبی جهان نمی‌روند؟»،‌ گفت: این امر چندین دلیل دارد. بسیاری از ناشران توانایی شناسایی شاهکارهای ادبی جهان را ندارند. از طرفی عده‌ای از مترجمان پارسی زبان نیز،‌ به معنای واقعی مترجم نیستند و نمی‌توانند یک اثر را از ابتدا تا انتها ترجمه کنند و به همین دلیل به آثار دیگر مترجمان تکیه می‌کنند.
 
وی افزود: دلیل دیگر این است که برخی ناشران بر این اندیشه‌اند که هنگامی که کتابی در بازار ایران مورد اقبال عمومی قرار گرفت و فروش زیادی داشت، من نیز با چاپ مجدد آن می‌توانم با فروش آن سود به دست آورم. برای همین این ریسک را انجام می‌دهم و خطر سود کمتر را می‌پذیرم. به عبارت دیگر چند نسخه فروختن بهتر از هرگز نفروختن است. آخرین دلیلی که برای این موضوع وجود دارد این است که، بسیاری ناشران تنها برای تمدید پروانه‌ نشر خود دست به چاپ کتاب می‌زنند. برای همین ترجیح می‌دهند کتاب‌های انگشت شماری که چاپ می‌کنند کتاب‌های مطرحی باشند حتی اگر دیگر ناشران هم به چاپ آن‌ها اقدام کرده‌اند.

خلعتبری تصریح کرد: در این زمانه گاهی وزارت ارشاد ناخواسته به این ناشران کمک‌رسانی می‌کند. به طور مثال ناشری یکی از کتاب‌های نشر شباویز را که مورد اقبال واقع شده بود و به چاپ چهاردهم رسیده بود برای چاپ آماده کرد و به اداره ارشاد سپرد. همزمان با این ناشر، ما برای چاپ بعدی اقدام کردیم اما اداره‌ ارشاد مجوز چاپ این کتاب را ۶ ماه بعد صادر کرد و در این مدت ناشر رقیب کتاب خود را وارد بازار کرد و به ما ضربه زد. وزارت ارشاد در این زمینه باید به ناشرانی که خلاق هستند، کمک بیشتری کند.

وي به این سوال که با توجه به شرایط حاضر و غالب بر بازار ترجمه کشور و نبود قانون حق نشر (کپی- رایت) در کشورمان چه راه‌کار‌ی برای جلوگیری از این موازی‌کاری‌ها وجود دارد، گفت: برای جلوگیری از این موازی‌کاری‌ها باید در مرحله نخست  وجدان کاری برخی ناشران بیدار شود و در گام دوم  وزارت ارشاد نهادی را در داخل خود سازمان ایجاد کند تا آثاری که مترجمان و ناشران برای ترجمه برمی‌گزینند را پیش از شروع به ترجمه ثبت کند و به نوعی مجوز ترجمه برای آن‌ها صادر شود. هنگامی که کتابی به نام ناشری در این وزارتخانه ثبت شود و دیگر ناشران و مترجمان حق ترجمه این کتاب را نداشته باشند و در صورت تخلف با آن‌ها برخورد شود، بدون کپی‌رایت جهانی، توانسته‌ایم در کشور خودمان نظمی نسبی برقرار کنیم. در این صورت به طور حتم با کمترین هزینه و به آسانی از موازی‌کاری جلوگیری خواهد شد.