رضا میرچی، مترجم ایرانی مقیم جمهوری چک درباره معرفی واسلاو هاول و جایگاه او در نمایشنامه‌نویسی امروز دنیا به خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، گفت: واسلاو هاول را باید از معدود کسانی دانست که تمامی عمر خود را در یک راه قدم برداشت و تمام کوشش او این بود که از مسیر نویسندگی خود، حتی در مواردی که نیاز به میان‌بر و گردش به راست یا چپ داشت، خارج نشود و این خود دلیلی بود که کسانی  برای این روش ایراد بگیرند؛ البته بسياري از آن‌ها پس از مدت کمی دوباره او را تایید می‌کردند.

وی افزود: هاول به کار خود ایمان داشت و کمتر تحت تاثیر قالب‌های پیش ساخته نمایشنامه‌نویسی قرار می‌گرفت و تمام توجهش به معنای پنهان در جمله و کلمه بود. درباره جایگاه هاول در نمایشنامه‌نویسی امروز دنیا باید گفت که هاول در اروپا جایی بسیار خاص و محکم دارد، البته در این امر مقام سیاسی او بسیار تاثیر داشت، او دو دوره به مقام ریاست جمهوری کشور چک رسید ولی با گذشت زمان، آثارش در بین علاقه‌مندان ادبیات و تئاتر، جای خاصی پیداکرده‌ و این جایگاه هر روز قوی‌تر می‌شود. در ایران نیز آثار هاول بسیار مطرح است و مخاطبان بسیاری دارد.

این مترجم در ادامه به دلایل خود برای ترجمه نمایشنامه «در کار رفتن» اشاره کرد و گفت: من در نشستی حضوری با هاول، به علاقه بسیار مخاطبان ایرانی با ادبیات معاصر چک اشاره و فهرستی از آثار نویسندگان چک را که به فارسی ترجمه شده است، به او نشان دادم. هاول از این مساله بسیار شگفت زده شد و سریع پرسید که آثار از چه زبانی ترجمه شده‌اند؟ و از این‌که گفتم از زبان دوم یا واسطه‌ای برگردانده شده‌اند، افسوس خورد؛ چرا که به باور او با این کار فکر نویسنده کاملا به خواننده به ویژه در نمایشنامه که جمله کوتاه و گاهی حالت اشاره دارد، منتقل نمی‌شود. من در آن نشست به هاول قول دادم که آخرین و به قول خودش، «پر از گفته‌ترین» را ترجمه کنم، البته با این قول که چنان‌چه سوالی داشته باشم ایشان را باخبر کنم.

میرچی در ادامه با اشاره به ویژگی‌های ساختاری و خاص نمایشنامه «در کار رفتن»، گفت: همان‌طور که اشاره کردم،آقای هاول از این‌که می‌توان آثار او را از زبان دومی به فارسی برگرداند، بسیار تعجب کرد. نوشته‌های هاول درعین سادگی، روان نیستند بلکه با کلمه بله یا خیر دنبال می‌شوند. یعنی این حالت بیان هرکلمه است که از آن معنی جمله استفهام می‌شود و این مساله‌ای است که مترجم باید بسیار زحمت بکشد تا منظور را در ترجمه نشان دهد. نمایشنامه «در کار رفتن» که باید گفت در واقع شرح زندگی رسمی و اجتماعی خود هاول است از ویژگی‌هایی مثل صراحت لهجه در عین برخورداری از ادب و اصول فرهنگی رایج برخوردار است.

میرچی درباره سبک نگارشی واسلاو هاول گفت: سبک نگارشی هاول را باید سبکی مطلق و مربوط به خود او دانست. هاول از طریق آسان‌نویسی جملات بدون پشتك واروهای ادبی، کلماتش را در دهان شخصی که در مقابلش است می‌گذارد و خود شنوده می‌شود و بیشتر جواب «بله» و یا «خیر» می‌دهد و در طول تمام بازی فقط با چند جمله کوتاه نظر، ایده و فکر نهایی خود را بیان می‌کند. چنان‌چه در کار برگردان این نمایشنامه موفقیتی باشد، مدیون شناختی است که از روحیه، نوع تفکر و زاویه دید اجتماعی واتسلاو هاول دارم و اصولا بدون این شناخت کار ترجمه غیرممکن بود. 

این مترجم ایرانی مقیم شهر پراگ در پاسخ به این سوال که روند کلی ترجمه نمایشنامه‌های خارجی در ایران را چگونه می‌بیند، گفت: باید اقرار کنم در مورد نمایشنامه‌های خارجی که در ایران ترجمه و انتشار می‌یابد، چیزی نمی‌دانم و فقط مطلع شده‌ام که در این سال‌ها از رشد مناسبی برخوردار است.

رضا میرچی 40 سال است که در جمهوری چک سکونت دارد. نخستین فرهنگ «چکی – فارسی» و همین‌طور نخستین فرهنگ «فارسی – چکی»، «مکالمات روزمره فارسی – چکی»، «دستور زبان فارسی» و چند کتاب دیگر در زمینه زبان فارسی برای چکی‌زبان‌ها، از جمله آثار اوست که در انتشاراتی پردیس، با مدیریت خود میرچی، در جمهوری چک منتشر شده است.

همچنین با ترجمه میرچی کتاب «بیگانه‌ای در کنار میرزا کوچک خان» اثر یان کولارژ، توسط انتشارات فرزان روز منتشر شده است. میرچی هم‌اکنون مشغول ترجمه چند اثر دیگر از هاول و دیگر نویسندگان معاصر جمهوری چک است. 

واتسلاو هاول متولد اکتبر سال ۱۹۳۶ میلادی نحستین رییس جمهور جمهوری چک بعد از فروپاشی کمونیسم از ۲ فوریه ۱۹۹۳ تا ۲ فوریه ۲۰۰۳ بود. او علاوه بر سیاست، به نویسندگی و نمایشنامه‌نویسی می‌پرداخت. این نویسنده سال گذشته میلادی درگذشت.

ترجمه رضا میرچی از نمایشنامه «در کار رفتن» اثر واسلاو هاول را انتشارات جهان کتاب در 86 صفحه و به بهای دو هزار و 500 تومان در دسترس مخاطبان قرار داده است.