به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست «جامعه‌شناسی پوشش» با حضور صابر خالقی، کارشناس ارشد پژوهشگری در علوم اجتماعی و مسوول اداره كارگروه‌ها و نشست‌هاي تخصصي مركز هم‌انديشي استادان و نخبگان دانشگاهی و حجت‌الاسلام عباس مولایی، پژوهشگر مسایل دینی دیروز (یکشنبه 17 تیر) در سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب برگزار شد.

در ابتدای این جلسه صابر خالقی به ارایه برخی مباحث جامعه‌شناختی پیرامون پوشش و به‌ویژه حجاب پرداخت و گفت: حجاب را می‌توان یک بُعد از پوشش و از مساله‌های روز کشورمان دانست. 

خالقی یکسان‌سازی و شبیه‌سازی پوشش تمامی اقشار مختلف در جامعه امروز را یک مساله دانست و با بیان این‌که بررسی مساله پوشش نیاز به انجام تحقیقات دقیق، عمیق و همه‌جانبه دارد، افزود: پژوهشگران، محققان، جامعه‌شناسان و مسوولان، باید به صورت همه‌جانبه و حکیمانه مساله حجاب را که مساله فرهنگی جامعه ماست، بررسی کرده و درباره آن تحقیقات لازم را انجام دهند. نگاه تک بُعدی به این مساله مشکل‌ساز می‌شود، یعنی اگر تنها نگاه فردی و برخورد فردی در این باره داشته باشیم نه تنها مساله حل نمی‌شود بلکه موضوع پیچیده‌تر نیز می‌شود.

خالقی با اشاره به تاکید برخی افراد درباره لزوم فرهنگسازی درباره پوشش گفت: برای تحقق فرهنگسازی دست کم نیازمند یک رفتار ده ساله هستیم در حالی که عصر حاضر عصر تغییرات است و شاخصه‌های آن با سرعت زیادی تغییر می‌کنند. بنابراین مساله نهادینه‌ کردن فرهنگ هم امروزه زیر سوال رفته و معنای خود را به نوعی از دست داده است و خود این موضوع، از آسیب‌های قرن حاضر است. 

تمامی کتاب‌های مقدس به مساله پوشش پرداخته‌اند 
در ادامه این جلسه، حجت‌الاسلام عباس مولایی مساله پوشش و به‌ویژه حجاب را امری فرادینی دانست و گفت: این مساله علاوه بر قرآن در کتاب‌های آسمانی دیگر یعنی هم در انجیل و هم در تورات بیان شده است. در کتاب‌های مقدس اشاره می‌شود که از ابتدای خلقت انسان، مساله پوشش مطرح بوده است. 

وی ادامه داد: بنابراین مساله پوشش و نیاز انسان‌ها به آن امری فطری است. امروزه برخی افراد پوشش را محدودیت می‌دانند در حالی که باید به این امر توجه کنیم که فطرت انسان گاه محدودیت‌هایی برای خود ایجاد می‌کند تا به اهدافی بزرگ‌تر از آن محدودیت دست یابد. 

مولايي پس از اشاره به مطالبی از کتاب‌های آسمانی که بر پوشش تاکید کرده‌اند، افزود: «ویل دورانت» در جلد چهارم «تاریخ تمدن» به اشتباه بحث پوشش را تنها در تعالیم اسلام دارای جایگاه می‌داند در حالی که این‌گونه نیست؛ به عنوان مثال در کتاب مقدس یهودیان و مسیحیان نیز مطالبی در این باره بیان شده است و مساله پوشش قبل از اسلام مطرح بوده است. 

وي ادامه داد: بنابراین مبنای پوشش فطری است و در طول تاریخ، ادیان و اقوام مختلف، شیوه‌های مختلفی را برای آن در نظر می‌گرفتند. 

این پژوهشگر دینی با اشاره به سخن برخی مستشرقان غربی یا مطالب بیان شده در برخی کتاب‌های تاریخ تمدنی مبنی بر این که اسلام پدید آورنده حجاب برای زنان بوده است، گفت: استفاده ابزاری از مساله پوشش کار را به جایی رسانده است که برخی می‌گویند اسلام به زن نگاه ابزاری دارد و موافق محدودیت زن‌هاست در حالی که در کتاب‌هایی که توسط عالمان مسلمان نوشته شده بر حضور زنان در جامعه تاکید شده است. 

مولايي ادامه داد: به عنوان مثال در کتاب «اعلام‌النسا» درباره زنانی که بعد از ظهور اسلام در عرصه‌های مختلف شاخص شدند صحبت کرده است. در جلد چهارم این کتاب نام برخی زنان مطرح شده است که هم خود و هم فرزندانشان، به اصرار در جنگ‌ها حضور پیدا می‌کردند و در مداوای مجروحان نیز نقش داشتند. 

وي با اشاره به این‌که تمامی ادیان آسمانی، مجموعه‌ای از قوانین را درباره پوشش مشخص کرده‌اند، گفت: دین ما هم حدودی برای پوشش مشخص می‌کند چنان‌که در آیه 31 سوره «نور» و آیه 59 سوره «احزاب» به این امر پرداخته شده است. 

اين پژوهشگر ادامه داد: تمامی ادیان چارچوبی را برای پوشش مشخص کرده‌اند، به عنوان مثال در کتاب آسمانی «تلمود» قوانین سختگیرانه‌ای درباره زنان و حجاب آنان آمده است و در حقیقت تفاوت اسلام این است که از این افراط و تفریط‌ها می‌کاهد. در ادبیات کلاسیک ما نیز زن را در پس پرده و حجابی به تصویر کشیده‌اند و اگر مساله پوشش مطرح نبود اصلا این آثار ادبی خلق نمی‌شد. 

مولايي در پایان سخنانش گفت: بحث پوشش به عنوان یک مساله فطری در ادیان آسمانی مورد توجه قرار گرفته و حدودی برای آن مشخص شده است. در اسلام حجاب اگرچه بیشتر متمرکز بر بانوان است و بخش زیادی از آیات حجاب درباره زنان‌ است اما مختص آن‌ها نیست. با این حال در سایر ادیان تنها بر پوشش زنان تاکید شده است و در کتاب‌های آسمانی دیگر به ندرت می‌توان مطلبی درباره پوشش یافت که مخاطب آن مردان باشند. بنابراین اسلام افراط و تفریط‌ها در بحث حجاب را از میان برده است.