به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، همایش «نسخه‌های خطی و متون چاپی فارسی در شبه قاره» همراه با تجلیل از خدمات عارف نوشاهی، کتابشناس و نسخه‌پژوه پاکستانی، به همت مرکز پژوهشی میراث مکتوب و با حضور جمع بسیاری از نسخه‌پژوهان و فهرست‌نگاران نسخ خطی کشورمان دیروز (21 تیر) در مجتمع باغ زیبا برگزار شد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این همایش گفت: مشترکات فرهنگی ایران و شبه قاره هند بسیار فراوانند. رابطه‌ای هزار ساله میان این دو سرزمین وجود دارد و مهم‌ترین پیوند میان آن‌ها، پیوند زبانی است.

وی ادامه داد: زبان فارسی روابط این دو دیار را مستحکم کرده است. زبان فارسی به مدت هفت قرن، زبان رسمی هند بوده و همین باعث شده که مشترکات بسیاری بین ایران و هند به وجود آید.

حسینی افزود: در طول تاریخ ایرانیان بسیاری به هند سفر کرده و حتی در آن‌جا به مناصبی همچون صدارت رسیده‌اند. پادشاهان مختلف هند از زبان فارسی حمایت می کردند، از جمله گورکانیان که دوره حکومت آن‌ها، دوران اوج زبان فارسی بود. شاعران، ادیبان و نویسندگان ایرانی نیز با مهاجرت به این دیار موجب رونق شعر و ادب فارسی شدند.

وی با اشاره به وجود گنجینه‌های غنی نسخ خطی در کتابخانه‌های هند گفت: از سال 1832 میلادی که انگلیسی‌ها با زور زبان انگلیسی را جایگزین زبان فارسی کردند، رونق فارسی کاهش یافت اما با این حال چند قرن حضور زبان فارسی نمی‌توانست به سادگی از بین برود چنان‌که تاثیر خود را بر زبان اردو و زبان هندی گذاشته است و اکنون اصطلاحات و واژه‌های فارسی بسیاری در زبان اردو و هندو موجود است.

وی با اشاره به کتاب 4 جلدی «کتابشناسی آثار فارسی چاپ شده در شبه قاره (هند، پاکستان، بنگلادش) اثر عارف نوشاهی که در این همایش رونمایی شد، گفت: این اثر آیینه‌ای از جمال و زیبایی زبان فارسی در شبه قاره است که نام صدها شاعر، نویسنده و هزاران اثر در این کتاب بیان شده و این نشان می‌دهد که هنوز زبان فارسی زنده و پویاست.

حسینی در بخش دیگری از سخنانش اظهار کرد: مسلمانان از همان ابتدا به کتابت بها می‌دادند و اهل نوشتن بودند و کتاب‌های فراوانی از آنان به جای مانده است که غالبا با هنر هم آمیخته شده و وظیفه ماست که این نسخه‌های خطی را احیا و در شرایط مطلوب نگهداری کنیم.

وی با اشاره به زحمات فراوانی که برای نگهداری و حفظ نسخه‌های خطی صورت می‌گیرد گفت: نسخه‌های خطی آثار موزه‌ای نیستند و باید مورد استفاده قرار بگیرند. امروز هم با پیشرفت‌های موجود به راحتی می‌توان تصویر این آثار را در اختیار استادان، پژوهشگران و دانشجویان قرار داد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: احیای میراث فرهنگی به معنای توقف نیست. نگاه به گذشته و استفاده از تجربه و دانش گذشتگان برای پیدا کردن مسیر آینده است. مهم‌ترین اسناد هر ملتی، نسخه‌های خطی هستند که شناسنامه فرهنگی، ادبی، تاریخی و دینی یک ملت محسوب می‌شوند.

وی همچنین به فعالیت‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در راستای حفظ و احیای نسخه‌های خطی اشاره کرد و گفت: تجهیز و تقویت کتابخانه‌های تخصصی ادب و زبان فارسی در شبه قاره، گسترش مراکز آموزش زبان فارسی و برپایی کارگاه‌های آموزشی نسخه‌شناسی از جمله فعالیت‌های ما در احیای نسخه‌های خطی است.

گزارش تکمیلی این همایش متعاقبا در «ایبنا» منتشر می‌شود.