سعيد ناجي، در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، عنوان كرد: فلسفه براي كودكان حوزه‌اي نوپا در ايران است و بيشتر از 10 سال نيست به كشورمان وارد شده، به همين دليل كتاب‌هاي اين عرصه هم در تاليف و هم در ترجمه با كمبودهايي روبه‌رو هستند.
وي درباره كمبودهاي كتاب‌هاي تاليفي گفت: بايد تحقيق‌هايي در عرصه فلسفه براي كودكان انجام شود تا بر اساس آن‌ها كتاب‌هاي تاليفي تدوين و منتشر شوند. اين در حالي است كه متاسفانه هنوز قشري را نداريم كه در اين عرصه كار تحقيقي انجام دهند. اگر استاداني در اين حوزه در دانشگاه‌ها آموزش مي‌ديدند و فارغ‌التحصيل مي‌شدند، تحقيقاتي در اين عرصه انجام و دستاورهاي آن‌ها منتشر مي‌شد.
نويسنده و مدرس فلسفه براي كودكان ادامه داد: معمولا علاقه‌منداني از رشته‌هاي ديگر مانند روانشناسي، جامعه‌شناسي و فلسفه در اين حوزه تحقيق مي‌كنند كه البته اين تحقيق‌ها نسبتا قابل قبولند، اما در حدي نيستند كه نظريات جریان‌سازی را ارايه دهند. بيشتر اين تحقيقات در حد معرفي برنامه فلسفه براي كودكان باقي مانده‌اند و اين كافي نيست، زيرا تلاش اين است كه نسخه متناسب با فرهنگ خودمان را در اين برنامه داشته باشيم و به همين دليل به روش‌هاي تعليم و تربيت اسلامي و آموزش كودكان نياز داريم كه اميدوارم به‌زودي بستر انجام اين امر فراهم شود.
ناجي به مشكلات كتاب‌هاي ترجمه‌اي حوزه فلسفه براي كودكان اشاره كرد و گفت: بيشتر مترجمان زبده، اين حوزه را نمي‌شناسند و بنابراين سراغ اين موضوع نمي‌روند. از همين رو، گاه ترجمه‌هايي ارايه مي‌شوند كه مشكل دارند. همچنين برخي از كتاب‌هاي ترجمه‌شده، جزو آثار مهم و اصيل نيستند و دانشجويان و علاقه‌مندان نمي‌توانند از اين كتاب‌ها استفاده كنند. مشاهده شده است كه به دليل ترجمه نامناسب كتاب‌هاي اين حوزه، مخاطبان برداشت ناردستي از فلسفه براي كودكان داشته باشند.
وي بر تلاش بيشتر در حوزه تاليف و ترجمه فلسفه براي كودكان تاكيد كرد و گفت: در هر دو عرصه بايد بيشتر تلاش كنيم تا كيفيت ترجمه بهبود يابد و همچنين تحقيق‌هاي روزآمدي انجام شوند كه به شكل‌گيري آثار متناسب با فرهنگ‌مان در اين عرصه كمك كنند.
عضو هيات علمي پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي، درباره متناسب‌سازي كتاب‌هاي فلسفه براي كودكان گفت: بخشي از اين برنامه معطوف به روش است. روش‌شناسي برنامه فلسفه براي كودكان ممكن است با فرهنگ ما سازگار باشد، اما اين روش‌ها را نيز گاهي بايد براي هماهنگ شدن با امكانات آموزشي ما، بومي‌سازي كرد.
ناجي توضيح داد: تشكيل كلاس‌هايي مطابق با حلقه‌هاي كندوكاو، هزينه‌بر است، زيرا هر يك از اين كلاس‌ها حداكثر تا 15 دانش‌آموز را مي‌تواند پذيرا باشد. اين در حالي است كه مراكز آموزشي ما امكاناتي در اين حد ندارند و نمي‌تواند از عهده هزينه‌هاي تشكيل چنين كلاس‌هايي برآيند. به همين دليل ناچاريم روش‌هاي اجراي فلسفه براي كودكان را تا اندازه‌اي متناسب با شرايط‌مان تغيير دهيم تا براي برگزاركنندگان آن توجيه اقتصادي داشته باشد.
وي به بومي‌سازي محتواي كتاب‌هاي فلسفه براي كودكان اشاره كرد و گفت: بايد تلاش كنیم داستان‌هاي بومي خودمان را به شكل داستان‌هاي فلسفه براي كودكان بنويسيم، زيرا داستان‌هاي ساير كشورها بي‌ترديد متاثر از فرهنگ همان كشور است و متناسب با فرهنگ و درك كودكان ما نيست. ما در حوزه ادبيات و داستان بسيار غني هستيم و مي‌توانيم از اين ظرفيت استفاده كنيم. به نظر من اگر داستان‌هاي بومي‌مان را به شكل فلسفه براي كودك بنويسيم مورد استقبال كشورهاي ديگر نيز قرار مي‌گيرند. اکنون نیز كارشناسان برخي از كشورها، از داستان‌هاي كهن ايراني براي نوشتن كتاب‌هاي فلسفه براي كودكان استفاده كرده‌اند. در چنين شرايطي اگر ما داستان‌هايي را كه ظرفيت استفاده در فلسفه براي كودكان دارند، استخراج و روي آن‌ها كار كنيم، بيشتر مورد توجه آنان خواهد بود.
ناجي با اشاره به تنوع نظريات برنامه فلسفه براي كودكان در ايران، گفت: اين‌گونه نيست كه در برنامه فلسفه براي كودكان تنها به كتاب‌ها و نظريات متيو ليپمن توجه شده باشد. از قضا تاكنون تنها يك كتاب از ليپمن منتشر شده است و ساير كتاب‌ها متعلق به ديگر نويسنده‌ها هستند. در ايران، از كتاب‌ها و نظرات كارشناسان مختلف فلسفه براي كودكان استفاده مي‌شود، اما به هر حال روش «حلقه كندوكاو» متيو ليپمن روشي است از سوي همه كارشناسان جديد و قديم اين حوزه پذيرفته شده و در اجراي اين برنامه استفاده مي‌شود. تاكنون كارشناسان بسياري در حوزه فلسفه براي كودكان به ايران آمده‌اند و از تجربيات آن‌ها استفاده شده است.
سه‌شنبه ۱۷ مرداد ۱۳۹۱ - ۱۵:۴۳
نظر شما