راهبردهایی برای تقویت محتوای کتابهای فلسفی کودکان/3
كريمی: نیازمند آثاری مثل «قصههای مجيد» برای کودکان هستیم
مترجم و مربي فلسفه براي كودكان گفت: در حوزه فلسفه کودکان به داستانهای بومي از نوع «قصههاي مجيد» نياز داريم كه در آن مسايل فكري وجود داشته باشد، زيرا اين اثر كاملا با فرهنگ ما همخواني دارد، اما فاقد دغدغههای فكري است.-
مربي فلسفه براي كودكان، به نقاط ضعف و قوت هر يك از اين مجموعه كتابها اشاره كرد و گفت: در ميان اين آثار، هم كتابهاي تاليفي و هم ترجمه وجود دارند و در ارزيابي آنها ميتوان گفت كه اين تعداد كتاب، مسلما كافي نيست. با وجود اين، آثار تئوريك اين حوزه نسبت به كتابهاي داستان و راهنما وضعيت بهتري دارند.
وي با بيان اينكه بيشترين ضعف كتابهاي فلسفه براي كودكان مربوط به داستانهاست، عنوان كرد: اکنون بيشتر، از داستانهاي ترجمهاي در كلاسهاي فلسفه براي كودكان استفاده ميكنيم كه برخي از آنها توسط متيو ليپمن و همكارانش طراحي شدهاند. به عنوان مدرس فلسفه براي كودكان و نوجوانان حس ميكنم كه دانشآموزان ايراني با اين داستانها احساس همدلي نميكنند، اين در حالي است كه قالب داستان به اين دليل انتخاب شده كه دانشآموز خود را جاي شخصيت داستان بگذارد و با متن و فضايي كه اين شخصيت در آن قرار دارد، همدلي كند تا از اين طريق مساله شخصيت داستان به مساله او تبديل شود.
اين مترجم ادامه داد: شايد براي مثال دانشآموزان انگليسيزبان با شخصيت اين داستانها همذاتپنداري كنند، ولي براي دانشآموزان ايراني زمينه اين همدلي فراهم نميشود. اين امر نشاندهنده ضرورت بوميسازي داستانهاي فلسفه براي كودكان و نوجوانان است. اين بوميسازي بايد به همه جنبههاي فرهنگي، اجتماعي و ديني ما نظر داشته باشد، نه اينكه تنها نام شخصيتها را به نامهاي فارسي تغيير دهيم يا به برخي تغييرات سطحي بسنده كنيم.
كريمي به امكان بهرهبرداري از داستانهاي كهن ايراني در اين حوزه اشاره كرد و گفت: تاكنون پيشنهادهايي براي تبديل داستانهاي كليله و دمنه، مثنوي و مرزباننامه به داستانهاي مناسب براي فلسفه براي كودكان و نوجوانان ارايه شده است، اما تاكنون اثري در اين حوزه تدوين نشده تا در دسترس مربيان قرار بگيرد. «ليزا» و داستانهاي فكري 1 و 2 و 3، جزو معدود آثاري در اين حوزهاند كه البته كودكان و نوجوانان ايراني با آنها ارتباط برقرار نميكنند.
وي با اشاره به تاثير بيشتر تصاوير و انيميشن براي آموزش فلسفه براي كودكان اشاره كرد و گفت: تهيه كتابهايي شامل تصاوير نيز ميتواند به عنوان يك پيشنهاد مورد بررسي قرار بگيرد.
كريمي به لزوم ترجمه آثار نظري اين حوزه اشاره كرد و گفت: ما به منابع نظري بيشتري در اين عرصه نياز داريم بيشتر ترجمهها مربوط به داستانهاي اين حوزهاند، در حالي كه برخي از منابع تئوريك اصلي فلسفه براي كودكان هنوز ترجمه نشدهاند.
وي تاكيد كرد: ما به داستانهاي بومي در حوزه فلسفه براي كودكان نیاز داریم، داستانهایی از نوع «قصههاي مجيد» نياز داريم، «قصههاي مجيد»ي كه در آن مسايل فكري و مباحثي وجود داشته باشد كه بچهها را به فكر کردن وادارد؛ زيرا اين اثر كاملا با فرهنگ ما همخواني دارد، اما فاقد دغدغههای فكري است.
كريمي در پايان با تاكيد بر ترجمه و تاليف كتابهاي راهنما در عرصه فلسفه براي كودكان گفت: كتابهاي راهنما به مربي كمك ميكنند كه مسايل فكري هر داستان را بيابد و نحوه ارايه آنها به دانشآموزان را فرابگيرد. تدوين داستانهاي بومي تنها يك سوي ماجراست، زيرا اين داستانها به راهنما نيز نياز دارند. اکنون بيشتر داستانهاي ترجمهاي فلسفه براي كودكان نيز راهنما ندارند. اين كتابها نحوه طرح سوالات بر مبناي محتواي داستان را به مربي ارايه ميدهند. فراهم نبودن چنين امكاناتي سبب ميشود كه برنامه فلسفه براي كودكان در سطح فراگير رشد نكند.
نظر شما