سعید رزاقی نویسنده و تصویرگر کتاب کودک و نوجوان در گفت و گو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره برخی مشکلات تصویرگری کتاب کودک و نوجوان گفت: در ۶ ماه اخیر قیمت کاغذ افزایش پیدا کرده و در نتیجه آن قیمت تمام شده یک کتاب برای ناشر بسیار بالا رفته. این افزایش قیمت سبب شده تا ناشران به سمت کتاب‌هایی که احتمال فروش آن‌ها کم است یا به نوعی نمی‌توانند مخاطب را جذب کند، نروند. بنابراین ناشران تنها برای چاپ کتاب‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که احتمال فروش بالایی دارند و در تمامی بخش‌ها مانند تصویرگری به دنبال جذب مخاطب عام هستند. نتیجه این عوامل باعث شده تا تصویگری به سمت بازاری شدن حرکت کند و بسیاری از تصویرگران به تصویرگری هنری اهمیت چندانی ندهند.
تصویرگر کتاب «امام جواد (ع) غنچه‌ای كه پژمرد» افزود: در کنار بحث بازاری شدن تصویرگری حوزه کتاب کودک و نوجوان، بحث دیگری نیز صدماتی را به این حوزه وارد کرده است و از مشکلات این حوزه محسوب می‌شود. برخی تصویرگران، جشنواره‌ای تصویرسازی می‌کنند و تنها چیزی که در تصویرگری کتاب به آن اهمیت می‌دهند، المان‌هایی است که در جشنواره‌های نظیر جشنواره بولونیا و براتیسلاوا رعایت می‌شود. هنگامی که تصویرگری در یک جشنواره جایزه‌ای کسب می‌کند، دیگر مخاطب را در نظر نمی‌گیرد و برای جشنواره‌های بعدی تلاش می‌کند. این در حالی است که تصویرگران باید به گونه‌ای عمل کنند که تمامی مخاطبان را از گوشه گوشه کشور در نظر بگیرند و پس از آن المان‌های جشنواره‌ها را مورد توجه قرار دهند.
رزاقی درباره مشکلات شاخه دیگر تصویرگری برای کودکان به نام کمیک استریپ، اظهار کرد: کمیک استریپ یا پی‌نما که در ایران جایگاه مناسب خود را نیافته است و ناشران اشتیاقی به چاپ و نشر چنین کتاب‌هایی ندارند. البته نبود مدیریت فرهنگی هم باعث رسوخ کارهای ضعیف نیز شده است. پی‌نما یا کمیک استریپ با توجه به نفوذ فرهنگی بالا احتیاج به حمایت و پشتیبانی بیشتری دارد.
رزاقی کلمه کمیک استریپ را یک غلط مصطلح دانست و واژه پی‌نما را جایگزینی مناسب و رسا برای آن خواند و در ادامه گفت: ترجمه تحت الفظی کمیک استریپ، «خنده‌آور دنباله‌دار» است! این واژه نه تنها در ایران بلکه در بسیاری از کشورهای جهان به اشتباه جا افتاده است اما کشورهایی مانند فرانسه و ژاپن نیز هستند که واژه بهتری را در زبان خود به کار می‌گیرند. امیدوارم واژه پی‌نما که نماهای پی در پی را می‌رساند و از نظر شکل شبیه واژه سینما است جای خود را در میان مردم پیدا کند.
رزاقی با طرح این موضوع که رشته‌هایی مانند انیمیشن و بازی‌های رایانه‌ای به دلیل شکل ارایه آن‌ها بسیار بیشتر مود توجه قرار می‌گیرند، افزود: کمیک استریپ در واقع مادر چنین رشته‌هایی است و خود به دلیل لوکس بودن کالایی چون کتاب، از نظر خانواده‌ها دور مانده است. این در صورتی است که خرید بازی‌های رایانه‌ای و کارتون‌ها امری عادی به نظر می‌رسد. شاید همین دلیل باعث می‌شود که ناشران بسیار با ترس به سراغ کتاب‌هایی با تصویرگری به روش پی‌نما بروند.
وی درباره جایگاه کمیک استریپ در کشور گفت: کمیک استریپ متناسب با مخاطب کم سن و سال و کم مطالعه است. متناسب با نسلی که در دریافت اطلاعات بسیار سریع الانتقال است. بسیاری از قهرمان‌هایی که در سطح جهان مردم بسیاری با آن‌ها آشنا هستند، از همین طریق وارد زندگی و افکار کودکان و حتی بزرگسالان شده‌اند. تاثیر فرهنگی این نوع تصویرسازی انکار نکردنیست. بچه‌های دنیا اکنون همه بتمن، اسپایدرمن، بنتن، آستریکس، لوک خوش‌شانس، تن تن و بسیاری دیگر از شخصیت‌های کارتونی را به خوبی می‌شناسند که خاستگاه‌شان همین کمیک استریپ یا پی‌نماست. البته کار فرهنگی خوبی است که ما اساطیر و افسانه‌هایمان را در این قالب هم معرفی کنیم اما باید بدانیم که پی‌نما برای ارایه شاهکارهای ادبی مناسب نیست زیرا مخاطب آن از نوع دیگری است. باید پی‌نما یا کمیک استریپ را شناخت و از ظرفیت‌های واقعی آن در چاپ و نشر کتاب بهره برد.
سعید رزاقی نویسنده و تصویرگر کتاب کودکان و از پیشگامان شاخه کمیک استریپ در ایران است. از آثار او می‌توان مجموعه کمیک استریپ «مثل آباد» را نام برد.
چهارشنبه ۱۵ شهریور ۱۳۹۱ - ۰۸:۰۰
نظر شما