به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، «همایش علمی ـ پژوهشی امام رضا(ع)؛ ادیان، مذاهب و فرق» را اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی با همکاری جشنواره فرهنگی و هنری امام رضا(ع)، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات و دبیرخانه دایمی جشنواره بینالمللی امام رضا(ع) برگزار می‌کند.
سیداحسان قاضی‌زاده هاشمی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران، مقدمه این کتاب را به رشته تحریر درآورده است. وی که دیروز دوم مهرماه در شمار سخنرانان این همایش نیز بود در مقدمه «برهان مبین» با مراجعه به صفحاتی از تاریخ اسلام به جریان توسعه علوم اسلامی نزد مسلمانان اشاره می‌کند و نقش دوگانه امام رضا(ع) به عنوان پیشوای مذهبی و دانشمند عصر خویش را عاملی برای توجه عالمان فرق و نحله‌های گوناگون می‌داند.
مقدمه این اثر متنی است که وی در روز همایش به عنوان دومین سخنران برنامه ارایه کرد. وی در این متن، این کتاب را تلاشی برای بازخوانی دوره تاریخی امام رضا(ع) و احیای میراث رضوی در جهان کنونی عنوان کرده است.
در صفحات بعدی این نوشتار مقالات برگزیده همایش به ترتیب حروف الفبا جای گرفته‌اند. نخستین مقاله با عنوان «مواجهه امام رضا(ع) با جریان واقفه» به عباس برومند اعلم، استادیار دانشگاه بینالمللی امام خمینی(ره) اختصاص دارد. وی در این مقاله با معرفی جریان واقفه و تفاوت آن با سایر جریان‌های شیعه، مواجهه فکری و اعتقادی هشتمین پیشوای شیعیان با این نحله فکری را بازگو می‌کند. او یادآور می‌شود که مناظرات و مکاتبات گسترده امام با رجال واقفه و روشنگری‌های گسترده ایشان در جوامع شیعی درباره آنان فصل مهمی از فرازهای نخست دوران امامت علی‌بن موسی‌الرضا(ع) را تشکیل می‌دهد که در نهایت به محدود و تضعیف این فرقه انجامید.
سیدمهدی حسینی تقی‌آبادی، نویسنده دومین مقاله این کتاب با عنوان «حرم مطهر امام رضا(ع)؛ کانونی‌ترین مزیت دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران در قبال جمهوری آذربایجان» است. این دانشجوی دکترای تاریخ ایران اسلامی دانشگاه تهران و پژوهشگر بنیاد مطالعات قفقاز در مقاله خود با اشاره به روابط پر از چالش ایران و جمهوری آذربایجان، حرم مطهر امام رضا(ع) را به عنوان کانونی‌ترین مزیت دیپلماسی عمومی کشور در قبال جمهوری آذربایجان معرفی کرده است.
«نسبت تاریخ‌شناسی و علم کلام در حوزه امام‌شناسی: مورد امام رضا(ع)» نوشته حسن حضرتی سومین مقاله این کتاب را تشکیل می‌دهد. نویسنده این اثر، استادیار گروه تاریخ دانشگاه تهران است. او در این مقاله به این موضوع می‌پردازد که «چگونه می‌شود از تاریخ امامان(ع) که علاوه بر مقام اثباتی مشترک با دیگر انسان‌ها، از مقام ثبوتی نیز برخوردارند، یک بررسی تاریخی به معنای طبیعی و قاعده‌مند دیدن افعال آنان ارایه کرد.»
ابوالفضل خوش‌منش، عضو هیات علمی دانشگاه تهران در چهارمین بخش این کتاب با عنوان «پیشوای گفت‌وگو و برهان؛ خوانشی در مناظرات و احتجاحات امام رضا(ع)، همراه با مقایسه‌ای میان روش او و حضرت ابراهیم(ع)» با اشاره به حضور نمایان و منحصر به‌فرد امام رضا(ع) در قلمروهای اسلامی و ادعاهای علمی و فرهنگی دستگاه خلافت آن زمان، به مقایسه سیره حضرت با سیره حضرت ابراهیم(ع) همت گمارده است.
پنجمین مقاله این اثر با نام «مفوضه و نگرش امام رضا(ع) به عقاید تفویضی» اثر مشترک سیدرحیم ربانی‌زاده و نیره دلیر است. این دو با بررسی معانی متعدد عقاید تفویضی، نوعی از تفویض را در نظر دارند که با مباحث غلوآمیز درباره پیامبر(ص) و ائمه(ع) ارتباط دارد.
«صوفیان خراسان و صحیفه‌الرضا» عنوان ششمین مقاله این کتاب و اثری از محمدکاظم رحمتی، استادیار بنیاد دایرةالمعارف اسلامی است. این مقاله در دو بخش با بحث درباره تداول صحیفةالرضا در سنت شیعی به طرح نکاتی درباره اهمیت این اثر در میان صوفیان خراسان می‌پردازد.
علی شریفی، عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات نویسنده «مبانی، اصول و روش امام رضا(ع) در دفاع از مذهب امامیه» است. او در هفتمین مقاله «برهان مبین» به روش‌های دفاع امام(ع) از مذهب امامیه می‌پردازد و در این راه به خطبه‌ای از امام که به «منشور امامت» معروف است، استناد می‌کند.
«مساله ولایتعهدی امام رضا(ع) در متون اهل سنت» نام هشتمین مقاله این کتاب است که دکتر فاروق صفی‌زاده آن را به رشته تحریر در آورده است. وی با مراجعه به متون تاریخ اسلام و معرفی کامل از تاریخ ولادت و والیدن حضرت، شرایط اجتماعی و سیاسی دوران زندگانی و امامت هشتمین پیشوای شیعیان(ع) را ترسیم و جریان پذیرش ولایتعهدی ایشان را روایت می‌کند.
«بازنمایی موضوع ولایتعهدی علی‌بن موسی‌الرضا(ع) از چشم‌انداز مذهبی مورخین قرون نخستین اسلامی با تکیه بر "مورخین تاریخ عمومی اسلامی ابن خیاط و مسعودی"» عنوان نهمین مقاله این نوشتار و اثری از دکتر زهیر صیامیان گرجی است که به عنوان نخستین مقاله همایش در دومین روز مهر ماه در تالار علامه امینی کتابخانه دانشگاه تهران ارایه شد.
ملیحه عابدینی نویسنده دهمین مقاله این کتاب با نام «گونه‌شناسی جریان‌های موجود در عهد امام رضا(ع) و روش مواجهه امام با آن‌ها» است. وی با مروری بر این جریان‌ها یادآور می‌شود که امام با هریک از این جریان‌های سیاسی، فرهنگی و مناظره متناسب با شرایط و مقتضیات زمانی و مکانی راهکارهای ویژه‌ای مانند تکفیر و طرد را اتخاذ می‌کردند.
قربان علمی، دانشیار ادیان و عرفان تطبیقی دانشگاه تهران در مقاله بعدی که «روش مواجهه امام رضا(ع) با ادیان دیگر» نام گرفته است از دوران زندگی و امامت هشتمین پیشوای شیعیان به عنوان دوران طلایی تمدن اسلامی یاد می‌کند که شاهد اوج مناظرات علمی در زمینه فلسفی و کلامی در جهان اسلام هستیم.
«گونه‌شناسی روش‌های مقابله با ادیان و مذاهب در سیره امام رضا(ع)»، اثر محمودکریمی بنادکوکی و یحیی میرحسینی، «جایگاه امام رضا(ع) در باور عرفای مکتب نقشبندیه» نوشته محمدابراهیم مالمیر و لیلا خیرخواه، «مبانی اصول و روش امام رضا(ع) در دفاع از مذهب امامیه» اثر دکتر علی نصیری، «جریان‌های فکری سیاسی عهد امام رضا(ع)» و «نقد و بررسی خرقه‌گیری معروف کرخی از امام رضا(ع)» تالیف ایوب هاشمی واپسین مقالات کتاب «برهان مبین» را تشکیل می‌دهند.
انتشارات فرهنگ و تمدن نخستین چاپ کتاب «برهان مبین» را همزمان با همایش علمی ـ پژوهشی امام رضا(ع) ـ دوم مهر ماه ـ با شمارگان هزار نسخه در 396 صفحه به بهای 11 هزار تومان منتشر کرد.
دوشنبه ۳ مهر ۱۳۹۱ - ۰۹:۲۴
نظر شما