حجت‌الاسلام مهدي عبداللهي در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، از انتشار اين اثر توسط انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي در آینده نزدیک خبر داد و گفت: «درآمدي بر خداشناسي فلسفي» عنوان اين اثر خواهد بود كه از سوي منتشر مي‌شود.

وي افزود: در فلسفه اسلامي بحثي با موضوع الهيات به معناي خاص وجود دارد كه به خداشناسي فلسفي تعبير مي‌شود. تاكنون درباره مسايل خداشناسي كتاب‌هاي زيادي نوشته شده است، اما كتاب من به تعبيري فلسفه مضاف است؛ به اين معني مسايل مرتبط با خداشناسي مانند روش، مكاتب، موضوع، تاثير آن بر ساير حوزه‌هاي انديشه و عمل و همچنين تاثيرات خداشناسي فلسفي بر ساير حوزه‌ها مانند معرفت‌شناسي و امور عامه فلسفه را بررسي مي‌كند.

عبداللهي، روش را مهم‌ترين تفاوت خداشناسي فلسفي با فلسفه خداشناسي دانست و گفت: موضوع بحث در اين حوزه‌ها ذات، صفات و افعال خداست، اما چنين مسايلي به چند روش قابل بحث‌اند.

وي افزود: يك روش، روش عقلي محض است كه از آن به روش فلسفي تعبير مي‌شود كه محصول آن خداشناسي فلسفي است. اين همان الهيات به معناي اخص است كه در كتاب‌هاي فلاسفه مطرح مي‌شود.

اين نويسنده روش نقلي را يكي ديگر از شيوه‌هاي تحقيق در قلمرو خداشناسي دانست و گفت: در اين روش روايات و آيات مرتبط با ذات و صفات و افعال خداوند استخراج و بررسي مي‌شوند.

وي با اشاره به شيوه عرفاني در خداشناسي گفت: در اين شيوه، كشف و شهود عرفاني به عنوان روش مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اگر محقق، عارف حقيقي بود كه از كشف و شهود خودش استفاده می‌كند و اگر عارف نبود كشف و شهود ساير عرفا را در تحقيقش به كار مي‌گيرد.

عبداللهي نتيجه‌گيري كرد: ما سه نوع خداشناسي داريم كه به خداشناسي عقلي يا فلسفي، خداشناسي نقلي و خداشناسي عرفاني شهره‌اند.

وي درباره مزيت خداشناسي فلسفي نسبت به ساير روش‌ها گفت: پاره‌اي از مسايل خداشناسي تنها با روش عقلي و فلسفي قابل تحقيقند، يعني اثبات آن‌ها تنها از طريق عقل امكان‌پذير است. مانند اثبات وجود خدا كه تنها مي‌توان با عقل آن را محقق كرد.

اين پژوهشگر توضيح داد: با روش نقلي نمي‌توان وجود خدا را اثبات كرد، زيرا در اين روش با آيات و روايات سر و كار داريم، آياتي كه از سوي خداوند نازل شده‌اند و رواياتي كه توسط برگزيدگان خداوند بيان شده‌اند. بنابراين پيش‌فرض روش نقلي، وجود داشتن خداوند است، لذا منطقا ممكن نيست كه براي اثبات وجود خدا و برخي صفات او از روش نقلي بهره بگيريم.

عبداللهي افزود: در شيوه عرفاني نيز همين مشكل وجود دارد، زيرا در قدم نخست براي اثبات وجود خداوند نمي‌توان از شيوه كشف و شهود و مكاشفات عرفاني استفاده كرد. كشف و شهود براي فردي حاصل مي‌شود كه مدت‌ها در طريق بندگي خدا مجاهدت كرده و متحمل رياضت‌هاي شرعي شده است. بديهي است فردي كه در وجود خدا شك دارد و براي اثبات آن اقدام مي‌كند، به لحاظ منطقي نمي‌تواند از روش عرفاني و كشف و شهود استفاده كند. بنابراين تنها روش اثبات وجود خداوند و برخي صفات او، روش عقلي است.