ايبنا - خواندن يك صفحه از يك كتاب را ميتوان چند گونه تعبيركرد؛ چيدن شاخه گلي از يك باغ، چشيدن جرعهاي از اكسير دانايي، لحظهاي همدلي با اهل دل، استشمام رايحهاي ناب، توصيه يك دوست براي دوستي با دوستي مهربان و...
پیش ازین گفتیم که از اضافت اقسام ذیالاربع با ذیالخمس صدو سی و سه دایره حادث میشود. اما چون صاحب ادوار اقسام ذوالخمس بیش از دوازده نیاورده است ما اولاً جدولی وضع کنیم مشتمل بر هشتاد و چهار دایره که از اضافت اقسام هفتگانه با دوزادهگانه حاصل میشود تا ترتیب دوایر ادوار مرعی بماند. بعد از آن جدولی وضع کنیم جهت اضافت سایر اقاسم و دوایر هشتاد و چهارگانه این است.
[14] از استخراج دوایر در تمدیدات مختلفه و مراد از تمدید، تفاوت نغمات بود در حدّت و ثقل؛ چه اگر بعدی یا جمعی را از مطلق یک وتر استخراج کنی، باز همان وتر از مقداری بکشی و همان بعد یا جمع ازو استخراج کنی، البته کرّه ثانی نغمات مسموعه احد باشند از نغمات کرّه اولی، با وجود آنک نسبت تفاوت نکرده باشد؛ و این به واسطه آن بود که تمدیدش زیاده شده است. و همچنین اگر جنس ذوالمدّتین مثلاً از وتر بم استخراج کنی و باز همین جنس را از وتر مثلث استخراج کنی، مرتبه حدّتِ نوبت دوم، زیادت از اول بود به سبب آنک تمدید مثلث زیادت از تمدید بم است.
و تمدیدات بینهایت تواند بود اما به واسطه آنک خواستند که به تغییر تمدیدات، دساتینِ معهوده از حال خود نگردد، عددِ تمدیدات بر نغمات هفدهگانه نهادند که دساتین بر آن مشتمل است.
صفحات 105 و 106/ کتاب فارسی فی فن الالحان / سید محمد تقی حسینی/ انتشارات سوره مهر/ چاپ اول/ سال 1391/ 236 صفحه/ 5900 تومان
نظر شما