به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، مجموعه‌ای از اشعار زنده‌یاد طاهره صفارزاده با عنوان «رهگذر مهتاب» که دربرگیرنده اشعار این شاعر فقید در پیش و پس از انقلاب اسلامی است عصر امروز، چهارشنبه (سوم آبان‌ماه) رونمایی شد. در این آیین که با حضور حجت‌الاسلام سید محمود دعایی، سیدعلی موسوی گرمارودی، سهیل محمودی، احمد مسجدجامعی، محمدرضا سرشار، زهیر توکلی و بسیاری از شاعران و اندیشمندان علاقه‌مند به شعر انقلاب در تالار مهر حوزه هنری برگزار شد، علاوه بر رونمایی، شاعران علاقه‌مند به شعرخوانی پرداختند.

گرمارودی: طاهره صفارزاده پهلوان عرصه تعهد بود
سیدعلی موسوی گرمارودی در این آیین گفت: پیش از انقلاب، بخشی از وقت اندیشمندان صرف موضوع هنر برای هنر یا هنر متعهد و ملتزم می‌شد در حالی که باید در صدد شاعر متعهد و ملتزم بود. زیرا هنر و از جمله شعر نه تنها باید راهی برای شناخت جهان بلکه باید جزیی از جهان باشد. پس هنر از مدرکات نیست بلکه از ادراکات و  موضوعیت دارد. از این رو شعر از جمله موضوعیت‌هایی است که باید آن ‌را شناخت.

موسوی گرمارودی شاعر متعهد را شاعری با نگرشی همدلانه نسبت به اجتماع دانست و تصریح کرد: طاهره صفارزاده یکی از همین شاعران بود که خود پهلوانی در این میدان محسوب می‌شد. اگر شاعری این التزام و تعهد را داشته باشد خودبه خود این تعهد در شعر و سرایشش منتقل می‌شود، درست مثل روحیات حماسی در برخی شاعران. سال‌ها پیش درباره فردوسی نوشته بودم که زبان یک شعر جلوه‌گاه بخشی از روحیات یک شاعر است. به همین دلیل فردوسی با وجود پیری حماسی می‌سراید. می‌توان در مقابل فردوسی به روحیات مسعود سعد هم در سرایش اشعارش توجه کرد. بنابراین اگر شاعری اهل درد باشد، تا در دنیا ستم وجود داشته باشد، خود به خود این مفهوم، در شعر او پدیدار خواهد شد. اگر تعهدی در بینش و نگرش او وجود داشته باشد احتیاجی نیست که او عامداً دورخیز کند و برای نیل به این سمت شعار دهد.

وی با بیان این که «من شعار دادن را هم نفی نمی‌کنم و معتقدم  شعار به مقطع زمانی خاصی اختصاص دارد» گفت: سرایش شاعر از جان و حلقوم او برمی‌آید. مسیر «شعار» از درون به بیرون است اما مسیر «شعر» از برون به درون. اگرچه هر دو این موضوعات نتیجه تجربه ذهنی شاعر است اما شعار نتیجه تجربه فردی ذهن شاعر و شعر نتیجه تجربه جمعی ذهن شاعر است.

گرمارودی سپس با توصیه به خوانش کتاب «مردان منحنی» اثر طاهره صفارزاده، افزود: انسان تنها موجودی است که انتخاب می‌کند و برمی‌گزیند. او می‌تواند خداگونه شود در حالی که گاهی با اقدامات خود از موجودات مجبور نیز فروتر می‌ایستد. بنابراین «اختیار» ابزار دگرگونی انسان است اما او باید در این دگرگون شدن آن روی سکه اختیار را نیز در نظر بگیرد و به تعهدات خود به خدا که اسیر شیطان نشود نیز متعهد بماند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود هنر را کیفیت بروز آدمی دانست و هنرمند واقعی را هنرمندی مسوول معرفی کرد و گفت: هر یک از انواع هنر انسان را خداگونه کند پسندیده است و می‌توانم به یقین بگویم که در قرآن چیزی به نام هنر برای هنر نداریم. هنر از مسایلی است که فطرت آدمی با آن تعالی می‌یابد و من بر کلمه تعالی تأکید دارم و نمی‌توانم آن را تکامل بنامم، زیرا ذات انسان رو به تعالی است.

موسوی گرمارودی در پایان تأکید کرد: طاهره صفارزاده شاعری متعهد بود و ماند و تعهد او به برکت انس با قرآن کریم،سبب جهانشمول شدن آثارش شد .صدای او برای بیداری انسان در سراسر دنیاست.

سپس مهندس جلال صفارزاده برادر مرحوم طاهره صفارزاده در سخنانی با ابراز تأسف از اینکه از سال 73 تا زمان فوت او در سال 1385 مسأله میراث صفارزاده حل نشده است گفت: خوشبختانه در سال گذشته با مساعدت حجت‌الاسلام دعایی نامه‌ای تهیه شد و در اختیار وزیر ارشاد قرار گرفت. با همکاری وزارت ارشاد در زادگاه او، «سیرجان» در حال احداث کتابخانه‌ای در مساحت سه هکتار هستیم که جای قدردانی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دارد.

سپس با حضور محسن مومنی شریف، مدیر حوزه هنری، احمد مسجد جامعی، عضو شورای شهر تهران، محمدرضا سرشار و علی موسوی گرمارودی، از کتاب «رهگذر مهتاب» رونمایی شد و در اختیار شاعران حاضر در جلسه قرار گرفت.

حجت‌الاسلام دعایی: صفارزاده در عرصه تعهد پیشتاز بود
پس از آیین رونمایی، حجت‌الاسلام والمسلمین دعایی، مدیر مسوول روزنامه اطلاعات با اشاره به سخنان مجری برنامه مبنی بر این‌که پس از پروین اعتصامی تا زمان ظهور طاهره صفارزاده هیچ زن ادیب شاعری این چنین ندرخشیده است، گفت: از فروغ فرخ‌زاد و سیمین دانشور نمی‌توان یاد نکرد اما هیچ فردی در حد افق والای تعهد به طاهره صفارزاده نمی‌رسید.

وی سپس با بیان این که طاهره صفارزاده، پیشنهاد او را در پذیرش همکاری در روزنامه اطلاعات از زمان تصدی وی بر این روزنامه قبول نکرد افزود: طاهره صفارزاده بنابر اظهارات خودش، دچار حالات روحی و معنوی‌ای بود که تمایل به در میان گذاشتن این حالات با امام خمینی(ره) را داشت. زمانی که این امکان فراهم شد، او از در میان گذاشتن این احساسات خود با ایشان بسیار ابراز خرسندی و مسرت می‌کرد و پس از این دیدار گفت: احساس آرامش روحی خاصی با بیان این احساسات در نزد فردی که به او اعتقاد دارم می‌کنم. این نوعی از تعهد ایشان بود که نه تنها در میان بانوان بلکه در میان بسیاری از فرهیختگان جامعه ما کمتر دیده شده است.

حجت‌الاسلام دعایی در پایان از طاهره صفارزاده به عنوان انسانی گوشه‌گیر، مهذب و وارسته یاد کرد و گفت: من افتخار خواندن نماز در هنگام تشییع ایشان را داشتم و باز هم شهادت می‌دهم جز خوبی، نیکی و پاکی از این انسان چیز دیگری ندیده‌ام.

زهیر توکلی: نقادان ما دچار سطحی‌نگری شده‌اند
زهیر توکلی دیگر سخنران آیین رونمایی از کتاب «رهگذر مهتاب» بود که به عنوان یکی از شاعران و جوانانی که در زمینه آثار طاهره صفارزاده کارهای پژوهشی انجام داده، در این مراسم سخن گفت.

وی با بیان این‌که نباید تنها به اوراق ادبی این شاعر انقلاب توجه کرد گفت: صفارزاده در آغاز در قالب نیمایی می‌سرود و بعدها، پس از سفر به انگلیس و کانادا، وی با بهره‌گیری از تجربه شاعران نسل «بیت» در کانادا، حرکتی نوگرایانه را در شعر ایرانی آغاز کرد. معتقدم که مجموعه ادبی سالهای 1345 تا 1350 او از دستاوردهای فروغ‌ فرخ‌زاد بسیار پیش‌تر است.

توکلی، ورود طاهره‌ صفارزاده را به اردوگاه شاعران مسلمان مربوط به سال‌های 53 و 54 دانست و افزود: او در این زمان مجموعه شعر «سفر پنجم» را به چاپ رساند که مانند بمبی در میان جوانان مذهبی به صدا درآمد. او در این مجموعه به نوعی پارادایم در روزگار خود دست زد و با توجه به قصص قرآنی و بخصوص صحابه صدر اسلام و توجه ویژه به سلمان فارسی، این ابداع را به وجود آورد. این رویکرد را می‌توان در آثار دکتر علی شریعتی و در کتاب ابوذر او جست‌وجو کرد، اما صفارزاده سلمان فارسی را برگزید که نمونه‌ای ایرانی از صحابه رسول خدا(ص) بود.

این پژوهشگر ادبیات افزود: در رابطه با اشعار صفارزاده نباید فقط به فرم توجه کرد بلکه باید محتوای آثار او را نیز دریافت و توجه او به سلمان فارسی نقطه عطفی در کارنامه شاعران انقلابی محسوب می‌شود.

وی تلمیح و ارجاع را شگرد صفارزاده در بیان مطالب روز با ایدئولوژی اسلامی دانست و گفت: نقد در جامعه ما دچار سطحی‌نگری است و متأسفانه ما بر تغییر منطق این شاعر پس از انقلاب چشم می‌بندیم. 

توکلی در پایان خاطر نشان کرد: صفارزاده با تاثیرپذیری از قرآن کریم، مرز‌ «اندیشه و زمان» و «متافیزیک و فیزیک» را با هم می‌آمیزد.

آیین رونمایی از کتاب «رهگذر مهتاب» با شعر‌خوانی شاعران ادامه یافت. این اثر  که دیوان اشعار زنده یاد طاهره صفارزاده محسوب می‌شود، با شمارگان هزار نسخه از سوی انتشارات پارس کتاب به چاپ رسیده است.