شماره آذر ماه كتاب ماه فلسفه منتشر شد. فلسفه براي كودكان و آراي ويتگنشتاين دو موضوع اصلي اين شماره از كتاب ماه فلسفهاند.-
در پرونده ويژه فلسفه براي كودكان، هشت مطلب ارايه شدهاند. مطلب نخست نوشته تامس ئي.وارتنبرگ است كه «فيلسوفان بالفطره» نام دارد. اين متن بخش نخست كتاب «ايدههاي بزرگ براي بچهها» است كه نويسنده در آن ميكوشد تدريس فلسفه از طريق ادبيات را بررسي كند. به اعتقاد ئي.وارتنبرگ اگر شيوهاي صحيح را به كار بگيرم، ميتوانيم برخي از مسايل پيچيده را نيز به كودكان بياموزيم. وي تصريح ميكند كه حتي يك كودك پنج ساله نيز ميتواند به طور مستقل دريابد كه دامنهاي از مسايل متافيزيك به هم بافته وجود دارند كه همگي در نهايت به تسلسل ختم ميشوند.
«فلسفه دوران كودكي» عنوان مطلب دوم است. اين مطلب در واقع مدخلي از دايرهالمعارف «استنفورد» نوشته گرت متيوز است كه به طور خاص بحث فلسفه كودكان را مورد توجه قرار داده و به ابعاد خاصي از كودكان و سرانجام به ادبيات مربوط به آنها پرداخته است.
چيستي كودك، نظريههاي مربوط به رشد آگاهي و رشد كودكان، فاعليت و مزاياي كودكان، انديشيدن فلسفي در نزد كودكان و همچنين ادبيات كودكانه موضوعات اصلي اين مطلب را تشكيل ميدهند.
متيوز در بخشي از اين مطلب براي نشان دادن اهميت مبحث رشد بيان ميكند كه اكثر فلاسفه در طول تاريخ اخلاق، توجه ويژهاي به بحث رشد داشتهاند، طوري كه افلاطون در كتاب «جمهوري» برنامه آموزشي خاصي براي پرورش فضيلت در حكمرانان طراحي ميكند.
زينب امامي صاحب مقاله سوم پرونده فلسفه براي كودكان با عنوان «نيمنگاهي به تفكر انتقادي براي دانشآموزان» است. در واقع اين مقاله ترجمه امامي از فصل نخست كتاب «تفكر انتقادي براي دانشآموزان» نوشته «روي فان دن برينگ بادن» است كه سال 2007 توسط دانشگاه آكسفورد منتشر شد.
تفكر انتقادي يكي از بخشهاي اصلي برنامه فلسفه براي كودكان است. گرچه سابقه آموزش تفكر انتقادي در مدارس، كالجها و دانشگاههاي غرب طولانيتر از برنامه فلسفه براي كودكان است و قدمت آن تا اوايل قرن بيستم ميرسد، اما امروزه در برنامه فلسفه براي كودكان جذب شده و با ديگر بخشهاي آن پيوندي انداموار پيدا كرده است.
از متيو ليپمن، يكي از پايهگذاران برنامه فلسفه براي كودكان نيز در اين پرونده مطلبي منتشر شده است. «دِين فلسفه براي كودكان به ديويي» عنوان اين مطلب است.
در بخشي از اين مقاله ميخوانيم «سبك ديويي در نگارش فلسفه براي مطالعه آسان ساخته نشده است. از خود پرسيدم آيا كل فلسفه همينطور است. آنگاه به ياد آوردم كه ادمان هم فيلسوف بود، اما صريح و روشن مينوشت، بنابراين ممكن است مشكل از ديويي باشد.»
«نسبت منطق و تربيت اخلاقي كودكان با تاكيد بر آراي ليپمن» عنوان مقاله سيدحسين حسيني است. هدف از اين نوشتار، نشان دادن نقش منطق در آموزش اخلاقي كودكان در آراي ليپمن است. او به ويژه در كتاب «فلسفه در كلاس» خود ميكوشد تا پيوند عميق ميان اخلاق و منطق كاربردي يا تفكر انتقادي را نشان دهد.
بخش ديگر اين پرونده به معرفي كتاب «ارتباط با كودكان از طريق داستان» نوشته دنيس بي لچر، تد نيكولز جوآن سيمي با ترجمه منيژه بهبودي و سيدجليل شاهري اختصاص دارد.
«فصلنامه فرهنگ، ويژه فلسفه براي كودكان» و «دوفصلنامه تفكر و كودك» نيز در اين پرونده معرفي شدهاند.
در شماره شصتوسوم كتاب ماه فلسفه پروندهاي نيز براي ويتگنشتاين كار شده است. ويتگنشتاين از جمله افرادي بود كه به مدت نيم قرن و دو بار پياپي در حيطه زبان فلسفه و زبان معرفتشناسي تاثيرگذار بود.
بررسي كتاب «مقدمهاي بر زيباييشناسي ويتگنشتاين» نوشته مرتضي عابدينيفرد موضوع نخستين مطلب اين بخش است كه توسط عاطفه ساداتقريشي نوشته شده.
مطلب بعدي اين بخش، ترجمه يكي از سه سخنراني هيلاري پاتنم است كه در كتاب «پراگماتيسم: پرسشي باز» در سال 1995 منتشر شده است. پاتنم در اين سخنراني تاكيد ميكند كه ميتوان رگههايي از تفكر پراگماتيستي از جمله تاكيد بر بازيهاي زباني و تقدم عمل بر نظر در اخلاقيات را در فلسفه متاخر او يافت.
ترجمه مقاله دوازدهم كتاب «داستان فلسفه تحليلي» نوشته يوال لوري، آخرين مطلب پرونده ويتگنشتاين است. در بخشي از اين مقاله ميخوانيم «ويتگنشتاين ادعا ميكند كه اظهارات فلسفي بايد چيزهاي سحرآميز خاصي هم داشته باشد تا بتوانند به طلسم نهفته در متافيزيك دست يابند. پيدا كردن يك راه حل براي مسايل فلسفي مانند يك هديه در يك داستان تخيلي است.»
در بخش معرفي تحليلي «مجموعه مقالات» از محسن جهانگيري و زهرا قزلباش، «سنتگرايي دين در پرتو فلسفه جاويدان» نوشته كنت اولدمدو و «هايدگر و امر سياسي» نوشته ميگل دبيستگي به طور مفصل معرفي و بررسي شدهاند.
«معنا و امكان انديشه تطبيقي» نوشته ماساكوتسو فوجيتا با ترجمه بهمن ذكيپور در بحش جستار اين شماره از كتاب ماه فلسفه ارايه شده است. فوجيتا در اين مقاله، مبحث فلسفه تطبيقي را بررسي ميكند.
در بخش گزارش مترجم اين شماره از نشريه، كتابشناسي آثار غزالي نوشته عبدالرحمان بدوي با ترجمه علي اوجبي را ميخوانيم.
و اما آخرين مطلب اين شماره نوشته اكبر ثبوت است. وي در اين مطلب با عنوان «دفاع از فيلسوف» به بررسي مساله فيلسوف مخالف تقليد و مقلدان مخالف او ميپردازد. ادعاي آقا ضياءالدين دري و پاسخ استاد شعرايي به او، محوريترين موضوعي است كه ثبوت درباره آن به بحث ميپردازد.
شصتوسومين شماره كتاب ماه فلسفه به صاحبامتيازي خانه كتاب و سردبيري علي اوجبي با بهاي هزار و 500 تومان منتشر شده است.
نظر شما