محسن جوادي، مدرس و نويسنده فلسفه اخلاق در دومين روز از همايش روز جهاني فسلفه گفت: ما منابع منظم و منقحي در حوزه فلسفه اخلاق نداريم. براي مثال اگر بخواهيم به آراي فارابي درباره فلسفه اخلاق ارجاع دهيم، كتابي نيست كه اين مباحث را به طور مستقل دربر داشته باشد.-
محسن جوادي يكي از سخنرانان اين همايش بود كه درباره وضعيت فلسفه اخلاق در ايران سخنراني كرد. وي گفت: من در اين سخنراني فلسفه اخلاق را در 10 سال اخير بررسي ميكنم. فلسفه اخلاق در دانشگاههاي كشور رشد كمي داشته است.
وي سپس به مشكلات و چالشهاي اين حوزه اشاره كرد و گفت: عدهاي در جواز فلسفه اخلاق ترديد دارند يا روا نميدارند كه درباره اخلاق، تفكر فلسفي وجود داشته باشد. شايد اين نظر خاستگاه ديني با گرايش اشعري داشته باشد. كتابهايي نيز در اين باره منتشر شدهاند كه حرف مرا تصديق ميكنند.
مدرس دانشگاه تهران پرديس قم افزود: عدهاي نيز در مفيد بودن فلسفه اخلاق ترديد دارند. عقيده عدهاي بر اين است كه ما به دليل داشتن يك جامعه ديني نياز چنداني به فلسفه اخلاق و اينكه چه چيز خوب است و چه چيز بد نداريم و اين جوامع غربي هستند كه به اين فلسفه محتاجند.
وي فلسفه اخلاق را برخلاف ساير حوزههاي تفكر نظري مانند خداشناسي و الهيات، فاقد دامنه گسترده دانست و گفت: ما در حوزه الهيات ميراثي غني داريم، اما در حوزه فلسفه اخلاق چنين نيست. اين حوزه پس از ابن مسكويه دچار گسست شد و پس از آن كار جدي در اين عرصه نداريم.
جوادي يادآوري كرد: مقصودم اين نيست كه هيچ كاري درباره فلسفه اخلاق در اين قرنها انجام نشده است چرا كه برخي فلاسفه در بخشهايي از كتابهاي خود به فلسفه اخلاق پرداختهاند، اما كار منقحي مانند آنچه در آثار فارابي هست در اين آثار به چشم نميخورد.
وي، امكان توجيه عقلاني در حوزه اخلاق را يكي ديگر از چالشهاي اين حوزه دانست و گفت: افراد پيش از ورود به اين عرصه از خود ميپرسند كه آيا براي ورود و پرداختن به اين رشته، توجيه عقلاني وجود دارد يا خير و اينكه آيا ميتوان در فلسفه اخلاق يك توجيه و تبيين فلسفي را دنبال كرد يا خير. مكاينتاير نيز در بخشي از كتابش بيان ميكند كه پروژه روشنفكري از پيش محكوم به شكست است.
جوادي در بخش ديگري از سخنانش گفت: سيطره ارسطو بر مباحث اخلاقي مسلمانان، اين امكان را از ما سلب كرد كه گزينههاي فلسفي ديگر را نيز جستوجو كنيم.
وي در بخش ديگري از سخنانش به كمبود منابع و كتابهاي فلسفه اخلاق اشاره كرد و گفت: ما منابع منظم و منقحي در اين حوزه نداريم. اگر بخواهيم به آراي فارابي درباره فلسفه اخلاق ارجاع دهيم، كتابي نيست كه اين مباحث را به طور مستقل دربر داشته باشد.
نظر شما