«عمق راهبردی» بازتعریفی از نقش منطقهای و بینالمللی ترکیه در دهه اخیر است که توسط احمد داوداوغلو، استاد و نظریهپرداز سیاسی و وزیر امور خارجه دولت حزب عدالت و توسعه نوشته شده است. ترجمه کتاب نشان میدهد که محمدحسین نوحینژاد ممقانی به متن اصلی وفادار بوده اما اصطلاحات سیاسی بدون ویرایش در کتاب گنجانده شده و باعث آشفتگی متن شده است.-
ترجمه کتاب «عمق راهبردی» نوشته احمد داوداوغلو توسط محمدحسین نوحینژاد ممقانی بیشک از این نظر که ما را با آرا و افکار وزیر امور خارجه وقت ترکیه که جهت دهنده سیاست خارجی فعلی همسایه غربی ایران است آشنا میکند بسیار ارزشمند است زیرا در سالیان اخیر جای خالی این کتاب که بخشهایی از آن هم مرتبط با ایران است در محافل سیاسی و پژوهشی کشورمان خالی بود تا این که اخیرا ترجمه این کتاب توسط انتشارات امیرکبیر به بازار آمد.
کتاب «عمق راهبردی» در 12 سال گذشته 70 بار تجدید چاپ شده است و به تمام زبانهای مهم دنیا ترجمه شده است. داوداوغلو در این کتاب به طور خلاصه اظهار كرده است که ترکیه برای حصول به یک سیاست خارجی قوی باید سیاست مرغوب را در حوزه جغرافیایی عثمانی- سلجوقی پیاده کند. او برای رسیدن به این منظور در این کتاب تئوری «حداقل مشکل با همسایگان» را ارایه داده است که این جا بد نیست از زمان اشتباه انتشار کتاب با توجه به شکست خوردن این تئوری با نواختن طبلهای جنگ احتمالی میان ترکیه - سوریه و افزایش درگیریها با نیروهای کرد خواستار استقلال و پیدا نکردن راهی میانه با آنها توسط حزب حاکم، انتقاد كرد.
«عمق راهبردی» کتابی بسیار دشوار و دارای ژرفایی بسیار در محتوا و مضامین است که با کوچکترین نگاه نادرست باعث سوءتعبیرهای بسیاری میشود. ترجمه کتاب نشان میدهد که مترجم بدون ذکر دیدگاه خود در پاورقی کتاب توانسته وفاداری خود به متن اصلی را حفظ کند اما متاسفانه خطاهای مشهود بسیاری در ترجمه وجود دارد که بهتر بود اثری به این مهمی توسط یک ویراستار سیاسی تصحیح شود.
اشکالات فراوانی در ترجمه این کتاب وجود دارد که خواننده ناآشنا به زبان ترکی استانبولی را به گمراهی میکشاند که برخی از آنها را فهرستوار در این نوشته بیان میشود. ترکها در دستور زبان خود برخلاف ایرانیها اول صفت را ميآورند بعد موصوف را، که این تفاوت دستور زبانی در ترجمه رعایت نشده است. به عنوان نمونه به جای «محمود کاشغری»، «کاشغری محمود» آورده شده و یا به جای «آناکیسماندروس ملیطهای»، «ملیتلی آناکیسماندر» آورده شد و این اشتباه در کتاب به تکرار آمده است.
ترکها برای اشاره به مناطق بزرگ جغرافیایی که چند کشور را شامل میشود آنها را جمع میبندند. مثلا به بالکان میگویند بالکانها ولی در فارسی این طور نیست و مترجم متن کتاب را به دستور زبان فارسی نزدیک نکرده و این واژهها را به صورت جمع آورده است و به جای بالکان و قفقاز و کاراییب به ترتیب بالکانها، قفقازها و کاراییبها نوشته است.
ترکها بر اساس درک و حافظه تاریخی خود ملتهای مختلف را به نامهای دیگری میشناسد مثلا آنها قبرس را روم مینامند ولی مترجم بیآنکه توضیحی برای خواننده فارسی زبان ارایه دهد اصطلاحاتی چون روابط اسراییل و روم و یا منطقه رومنشین و... که برای مخاطبان عام تداعیکننده امپراتوری روم خواهد بود به همان شکل آورده است.
علاوه بر این گاهی مترجم در ترجمه دو به شک بوده و جلو اصطلاحات فارسی، اصطلاح فارسی دیگری گذاشته است؛ برای مثال هدایت (جهتدهی)، معنیدار کردن (مفهومسازی)، خروج (حرکت)، معناگرایی (مصلحت گرایی) و... که در این مورد بهتر بود به جای مترادف فارسی از معادل لاتین کلمات یا اصطلاحات استفاده میکرد.
این کتاب از نظر برگردان اعلام بیشترین اشتباهات را درخود جای داده است که برای هر فرد کتابخوانی به وضوح آشکار خواهد بود و تعدادشان از پنجاه اشتباه نیز فراتر رفته است؛ مانند چار روسیه (به جای تزار روسیه)، رودخانه تونا (به جای رودخانه دانوب)، سیموند فروید (به جای زیگموند فروید) وجزیره کیریت (به جای جزیره کرت).
مترجم کتاب پیشتر در همین رسانه بیان کرده که «این کتاب نخستین ترجمهای است که منتشر شده و دلیل آن نیاز به مطالعه در حوزه امور سیاسی ترکیه بوده که به آن توجه چندانی نمیشده است و در سالهای اخیر روابط دو کشور رو به گسترش بوده و این امر توجه به چنین کتابهایی را افزایش داده است. همچنین باید مترجمانی آگاه به زبان و فرهنگ دو کشور در اختیار داشته باشیم تا در راستای گسترش روابط بین ایران و ترکیه سیاستهای درستی اتخاذ کنیم.»
بنابراین میتوان پیشنهاد داد که در چاپ بعدی کتاب با بهرهگیری از ویراستار سیاسی کتاب «تعمق راهبردی» با ویرایش درست و صحیح منتشر شود و در دسترس علاقهمندان و پژوهشگران حوزه روابط بینالملل قرار گیرد.
احمد داوداوغلو در سال 1959 میلادی در قونیه/تاشکند به دنیا آمد. تحصیلات متوسطه خود را در دبیرستان پسرانه استانبول به پایان برد. در دانشگاه بوغازیچی در رشته اقتصاد و سیاست تحصیل کرد و دکتری خود را در رشته علوم سیاسی و روابط بینالملل به پایان برد. طی سالهای 1996-1999 در دانشگاه مرمره فعالیت کرد. در سال 1993 به درجه دانشیاری و در 1999 به درجه استادی نایل شد. در فواصل 1999-2004 به عنوان عضو هیات علمی دانشگاه بیلکنت و ریاست بخش روابط بینالملل در 2002-2009 نیز در سمت سفیری و مشاورت نخست وزیر فعالیت کرد. از ابتدای ماه می 2009 نیز در جایگاه وزیر خارجه قرار دارد.
چاپ نخست کتاب «عمق راهبردی» (موقعیت ترکیه در صحنه بینالمللی)، نوشته احمد داوداوغلو و ترجمه محمدحسین نوحینژادممقانی، در 560 صفحه، شمارگان یکهزار نسخه و بهای 21 هزار و 200 تومان از سوی موسسه انتشارات امیرکبیر راهی بازار کتاب شده است.
نظر شما