به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، نشست نقد و بررسي كتاب «صد سال آينده(پيش‌بيني قرن بيست‌و‌يكم)» سه‌شنبه (30 آبان‌ماه) با حضور دكتر پيروز مجتهدزاده، دانش‌آموخته رشته جغرافياي سياسي، حسين حاتمي‌نژاد، دانش‌آموخته رشته جغرافياي شهري، غلام‌حسين حيدري، دانشيار دانشگاه آزاد واحد تهران مركز، محمدحسين هادي، نماينده انجمن مترجمان ايران، محمد زهدي‌گهر‌پور، مترجم كتاب و جمعي از استادان، دانشجويان و همچنین با همكاري معاونت امور اجتماعي و فرهنگي شهرداري منطقه 7 و خانه جغرافيا در سالن همايش مجتمع فرهنگي امام رضا(ع) برگزار شد.
پيروز مجتهدزاده با اشاره به ابعاد حوزه دانش ژئوپليتيك گفت: ژئوپليتيك دانشی ميان رشته‌اي و مبحثي در ميان حوزه‌هاي جغرافيا و سياست است كه مباحث آن براي نخستین‌بار در قرن نوزدهم شكل گرفته است.
این پژوهشگر جغرافياي سياسي افزود: دانش ژئوپليتيك به مطالعه رقابت قدرت‌هاي جهاني در سطح كره زمين و يا به عبارتی، رقابت قدرت‌ها براي سلطه به جهانيان يا منطقه با استفاده از امكاناتي كه زمين در اختيار بازيگران اين قدرت‌ها مي‌گذارد، اشاره دارد.
وی بيان كرد: اين درحالي است كه متاسفانه امروزه واژه ژئوپليتيك در ادبیات ما به درستي استفاده نمي‌شود و هر شخصي با توجه به حيطه‌كاري خود از اين واژه براي نشان دادن دانش و علم خود استفاده مي‌كند.
این استاد دانشگاه با بيان اين‌مطلب كه اين وضعيت باعث حيرت‌انگيزي و همچنين موجب مشكلات بسیاری در روابط سياسي و اجتماعی می‌شود، گفت: دانش ژئوپليتيك بيانگر حوزه جغرافياي سياسي است و به عنوان رشته جغرافياي سياسي مطرح مي‌شود و مستقل دانستن آن به عنوان رشته‌اي جداگانه نگرشي نادرست است.
مجتهدزاده در ادامه با اشاره به ابعاد كتاب در ارتباط با دانش ژئوپليتیك عنوان كرد: شايد در نگاه نخست محتوي اين كتاب به علمي بودن آن اشاره و آن را به عنوان كار علمي مطرح كند اما اين كتاب به هيچ عنوان پژوهش علمي درباره دانش ژئوپليتيك نيست. در این جا باید این مساله را مطرح کنم که نویسنده و مترجم کتاب نیز نمی‌گویند که این کتابی علمی است حتي زنده‌یاد دکتر محمدحسن گنجي كه در ابتداي كتاب مقدمه‌اي را به نگارش درآورده علمی بودن کتاب را ثابت نمی‌کند.
وي در ادامه سخنانش گفت: اين كتاب در واقع دیدگاه‌های ذهن خلاق و تصورات نویسنده‌ای یهودی است كه مبنا و پايه علمي نيز ندارد چرا كه در كار علمي هيچگاه نمي‌توان پيش‌بيني علمي كرد.
این دانش‌آموخته رشته جغرافیای سیاسی افزود: اما این موضوع باعث نمی‌شود که این کتاب اثری مطلوب نباشد بلکه می‌تواند به اندیشه و تفکر انسان‌ها کمک بسیاری کند، چرا که دستمایه ذهن خلاق در آینده‌سازی و تبیین چشم‌اندازی برای رسیدن به هدف یعنی قدرت است.
سخنران بعدی نشست دانشيار دانشگاه آزاد واحد تهران مركز بود، وی اين كتاب را يكي از جالب‌ترین كتاب‌هاي ژئوپليتيكي دانست و گفت: در طول مطالعاتم درباره دانش ژئوپلیتیک و مرور کتاب «صد سال آینده» دریافتم که این کتاب حاوی نکات بسیار جالبی است.
حيدري افزود: ژئوپليتيك علمی تخيلی است كه بر داد‌ه‌هاي واقعي استوار و با الهامات محيطي سروكار دارد. نويسنده در اين كتاب تخيل را به تصور و سپس به تجسم تبديل كرده است.
وی با بيان اين‌كه نويسنده در کتاب با تصويربرداري ماهر به ابعاد پيش‌بيني آينده پرداخته است، گفت: در اين كتاب نقش ایالات متحده آمریکا به عنوان يك بازيگر پرقدرت برجسته شده است ولی رويدادهاي دهه‌هاي اخير به نقض اين موضوع مي‌پردازند.
این دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی بيان كرد: در اين كتاب آمده است كه کشور آمريكا، چهار قدرت برتر 50 سال آينده يعني تركيه، جمهوري لهستان، مكزيك و ژاپن را به چالش مي‌كشاند كه اين امر خلاف واقعيت بوده است.
وي بيان كرد: همچنين در اين كتاب به فروپاشي قدرت‌هاي برتر در قرن بيست‌و‌يكم كه منظور كشور‌هاي چين و اتحاد جماهیر شوروي است اشاره مي‌کند كه باز هم فارغ از صحت بيان شده است.
دانش‌آموخته رشته جغرافياي شهري در ادامه با اشاره به ويژگي‌هاي ترجمه كتاب گفت: از مزاياي ترجمه اين اثر مي‌توان به شیوایی جملات، قابل فهم بودن عبارات و همچنين استفاده از واژه‌هاي آسان در متن اشاره كرد.
حسين حاتمي‌نژاد درباره معایب کتاب نیز گفت: استفاده از لغات غير ادبي و غير فارسي که به صورت مكرر در متن آورده شده از معايب ترجمه این كتاب است.
وی افزود: يكي ديگر از اين ضعف‌ها، درست نبودن ارقام مطرح شده در كتاب مانند ميزان توليد ناخالص ملي آمريكا و همچنين مشخص نبودن منابع نقشه‌ها و جدول‌هاي ارايه شده در كتاب است كه بايد با ديد بازنگري در چاپ‌های بعدي تصحيح شوند.
وي با بيان اين‌كه نويسنده كتاب سعی کرده است تا کتاب را اثری علمی عنوان کند، گفت: اين كتاب فاقد منبع و مرجع معتبر علمی است، چرا كه جغرافیا علمی عيني و داراي طول و عرض معلوم و مختصات مشخص است.
پژوهشگر جغرافیای شهری افزود: بيشتر بخش‌های كتاب خيال‌پردازي است تا استدلال و نگرشي علمي، چراكه در مسايل آينده‌پژوهي و پيش‌بيني آينده می‌بایست به تمامی حوز‌ها از قبيل اقتصاد، فرهنگ اجتماع و سياست توجه ویژه‌ای شود که این کتاب فاقد این امر است.
نماينده انجمن مترجمان ايران نیز با اشاره به ابعاد ترجمه‌اي كتاب گفت: فرايند ترجمه يك فرايند سخت و پيچيده است چرا كه ترجمه خوب و موفق نباید بوي ترجمه بدهد و خواننده نیز نبايد متوجه شود كه اثری ترجمه‌ای را مطالعه می‌کند.
محمدحسين هادي افزود: در فرايند ترجمه كه مبناي نقد اين كتاب است، سه فاكتور اصلي باید مورد توجه قرار گیرد. يكي از اين فاكتور‌ها دقت در انتقال پيام با استفاده از واژه‌هاي ساده و قابل فهم است، سهولت انتقال پيام به خواننده و استفاده از ساختار مناسب ترجمه‌اي مبني بر اين‌كه آيا ترجمه توانسته است با خواننده ارتباط برقرار كند از ديگر معيار‌هاي ترجمه موفق به‌شمار می‌آید.
وی افزود: در اين كتاب باتوجه به اين كه مترجم تمام تلاش خود را براي به ثمر رساندن کار بهتر انجام داده است اما با كاستي‌هايي نظير استفاده نادرست از زمان بيان حوادث مبني بر اين كه زمان بسیار مناسبي را براي بيان تحولات در نظر نگرفته مواجه شده است.
هادی بيان كرد: در کار ترجمه بايد زاويه ديد مترجم مشخص باشد اما در اين كتاب گاهي مترجم نقش راوي كتاب را پيدا مي‌كند و گاهي هم به نقل قول‌هايی از نويسنده مي‌پردازد.
نماینده انجمن مترجمان ایران با اشاره به اين‌كه استفاده نكردن از ويراستار در ترجمه كتاب يكي ديگر از معايب این اثر به‌شمار می‌آید، گفت: اين كار باعث به وجود آمدن كاستي‌ها و ضعف‌های بیشتر و در نهایت موجب پايين آمدن ارزش كار خواهد شد.
وي افزود: در فرايند ترجمه، مترجم نبايد از حذف واژه و يا افزودن نادرست کلمات خودداري كند. در بخش‌هايی از اين كتاب مشاهده می‌شود كه مترجم زماني كه با یك اصطلاح خاص مواجه مي‌شود به نوعي از زير كار فرار مي‌كند و آن را مورد توجه قرار نمي‌دهد.
هادی ادامه داد: وفاداري بيش از حد به متن يكی ديگر از معايب اين كتاب است چرا كه وفاداري بيش از حد به متن باعث از بين رفتن ساختار زبان دوم مي‌شود.
در حاشیه این مراسم نیز فیلم‌هایی از آیین رونمایی کتاب در اردیبهشت‌ماه 91 و نیز درباره زندگی استاد محمدحسن گنجی به نمایش گذاشته شد.
چاپ نخست کتاب «صد سال آينده(پيش‌بيني قرن بيست‌و‌يكم)» با ترجمه مشترک محمد زهدی‌گهرپور و مریم دهقان‌آزاد در 413 صفحه با شمارگان سه هزار نسخه و بهای هشت هزار تومان از سوی انتشارات زیتون سبز منتشر شده است.
چهارشنبه ۱ آذر ۱۳۹۱ - ۱۲:۵۸
نظر شما