شنبه ۱۱ آذر ۱۳۹۱ - ۱۶:۰۵
فقدان اخلاق تنها دليل بي‌ساماني پژوهش در كشور نيست

ناديا مفتوني، نويسنده كتاب «پژوهش در آينه اخلاق» گفت: بی‌سامانی پژوهش در كشورمان معضلی است که به مسايل اخلاقی، روانشناختی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی مرتبط است و فقدان اخلاق پژوهش تنها دليل مهم آن نيست.-

اين نويسنده و استاديار دانشگاه تهران در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، درباره انگيزه و هدف خود از تاليف اين اثر گفت: ابتدا بايد به نکته‌اي درباره کتاب و عنوان آن اشاره کنم؛ در اين اثر تاکید داشته‌ام واژه پژوهش را مقدم بدارم و به همين دليل، عنوان «پژوهش در آینه اخلاق» را انتخاب كردم زیرا در اين اثر نخست گزارشي از فرآیند تحقیق و مقاله علمی پژوهشی را ارايه داده و سپس وجوه و ابعاد اخلاقی این هر دو مقوله را بیان کرده‌ام.

وي افزود: کتاب‌ها و مقالات خوب متعددی در زمینه پژوهش، روش‌مندی و اخلاقیات معطوف به تحقیق نوشته شده‌اند به ويژه دو کتاب مهم «روش‌شناسی مطالعات دینی» و «اصول و فنون پژوهش» و نیز از استاد حوزه اخلاق، آقاي احد فرامرز قراملکی نيز مقالات و مصاحبه‌های بسیار سودمند و تاثیرگذاري موجودند. وي بر اين کتاب هم مقدمه‌ای نوشته است. من هیچ ادعایی در این حوزه ندارم و به همين دليل به فكر نوشتن چنين كتابي نبودم، اما مخاطب در شکل‌گیری این اثر نقش تعیین‌کننده داشت.

مفتوني توضيح داد: از سال ۱۳۸۴ که در دانشکده الهیات دانشگاه تهران به تدریس روش تحقیق مشغولم، بسیاری از دانشجویان تحصیلات تکمیلی مرا تشویق می‌کردند که با بیان خودم کتابی بنویسم و براساس این دلگرمی‌ها و تقاضاها به این نتیجه رسیدم که لحن و بیان و تجربیات من، گروهی از مخاطبان را پوشش خواهد داد. به هر حال ذائقه‌ها و سلايق دانشجویان و محققان، متنوع است و اين كتاب نيز بخشي از اين سليقه‌ها را پوشش خواهد داد.

استاديار دانشگاه تهران در پاسخ به اين سوال كه با توجه به ارتباط مستقيم سطح پژوهش‌ها با پيشرفت‌هاي علمي يك كشور، مي‌توان گفت كه تمام كشورهاي در حال توسعه يا جهان سوم از سطح پژوهشي ضعيفي برخوردارند يا خير، گفت: بررسی علل و عوامل نابسامانی تحقیق، خود محتاج تحقیقات روشمند است و پاسخ عجولانه به این پرسش مهم، مخالف روش‌مندی تحقیق و اخلاق‌مداری در تحقیق خواهد بود. به بيان دیگر، بی‌سامانی پژوهش معضلی است که به مسايل اخلاقی، روان‌شناختی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و جز آن قابل تجزیه و تحلیل و بررسی است و البته نباید اسباب این معضل را صرفا به فقدان اخلاق پژوهش فروکاست. ارايه نسخه و راه‌حل و راهکار جامع نیز متوقف بر شناخت جامع اسباب و علل است.

مفتوني درباره اشاراتي كه در بخش‌هاي مختلف اين كتاب به آراي فارابي داشته است گفت: فارابی تنها در اين كتاب حضور ندارد؛ اين فيلسوف در رساله کارشناسی ارشد و دکترا و دو کتابم و بسیاری از مقاله‌هایم حضور دارد. در اين آثار درباره مسايل اخلاق هنر و فلسفه هنر در دامنه رسالات و كتاب‌های فارابي تحقيق کرده‌ام. بر همين اساس مي‌توان مثال‌هایي از روش‌مندی پژوهش را به ويژه در مطالعات بین‌رشته‌ای اخلاق هنر و فلسفه هنر، از فارابی ذكر كرد. البته اين‌كه تنها از فارابي شاهد مثال آورده‌ام به اين معنا نيست كه در انديشه ساير فلاسفه و انديشمندان نمي‌توان مطالب مرتبط با روش تحقيق را پيدا كرد اما روشن است که نمی‌توانم از دانشمندان و آثاری که مطالعه و تحقيق عميقي درباره آن‌ها نداشته‌ام مثال بياورم و به همين دليل تنها به فارابي اشاره‌هايي داشتم.

اين مدرس دانشگاه درباره دايره مخاطبان كتابش گفت: این کتاب برای محققان و دانشجویان علوم انسانی، فلسفه، فلسفه هنر و پژوهش هنر می‌تواند مفید باشد. البته به نظرم برخی کلیات اثر حاضر مانند تبيين ابعاد اخلاقی و روانشناختی پژوهش به کار همه رشته‌ها می‌آید.

مفتونی در پايان گفت: مایلم از مسوولان خانه کتاب تشكر كنم که خاطره خوشی از فرآیند تولید این اثر برایم باقی گذاشتند. 

چاپ نخست كتاب «پژوهش در آينه اخلاق» با شمارگان هزار نسخه، 150 صفحه و به بهاي  38 هزار ريال در آبان ماه سال جاري از سوي انتشارات خانه كتاب منتشر شد.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها