به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نشست تحلیلی ـ خبری «مرکز بازشناسی نهضت جنگل» به‌مناسبت نودویکمین سالگرد شهادت میرزا کوچک‌خان جنگلی و به‌منظور نکوداشت مقام شهید کوچک جنگلی، چهارشنبه (8 آذرماه) در مركز اسناد بنياد شهيد و امور ايثارگران برگزار شد.

در این نشست محمدحسن اصغرنیا، مسوول مرکز بازشناسی نهضت جنگل، کیانوش کیانی هفت‌لنگ، معاونت سازمان اسناد ملی ایران و رییس کمیسیون علمی نهضت بازشناسی جنگل، محبوب شهبازی، ریيس مركز اسناد بنياد شهيد و امور ايثارگران و عضو شورای عالی نهضت بازشناسی جنگل و قاسم تبریزی، پژوهشگر تاریخ معاصر حضور داشتند و به تبیین برنامه‌ها و اهداف این نهضت در بازشناسی شخصیت میرزا کوچک‌خان و جنبش جنگل پرداختند.

در ابتدای نشست، اصغرنیا به معرفی کتاب‌ها، اهداف و برنامه‌های این نهاد غیردولتی پرداخت و اظهار کرد: انگیزه به‌وجود آمدن این مرکز شناساندن واقع‌بینانه و دور از جهت‌گیری‌ها از تاریخ ایران معاصر برای جوانان است. میرزا کوچک‌خان فردی بود که در جبهه‌های مختلف با دولت روسیه تزاری، انگلستان و استبداد حاکمان داخلی می‌جنگید و نگارش تاریخ درباره این شخصیت باید برپایه واقعیت نوشته شود تا برای جوانان باورپذیرتر باشد.

وی افزود: نهضت بازشناسی جنگل تاکنون 10 کتاب درباره نهضت جنگل منتشر کرده است که کتاب «نهضت جنگل به‌روایت تصویر» از زبان روسی به فارسی برگردان و گردآوری شده است. «مدخلی بر بازشناسی نهضت جنگل» تالیف سید جعفر مهرداد، «بلشویک‌ها در گیلان» اثر ولادیمیر گنیس و با ترجمه جعفر مهرداد این کتاب‌ها را شامل می‌شود.

مسوول مرکز بازشناسی نهضت جنگل ادامه داد: کتاب «سردار قبیله شقایق» به‌کوشش بهمن صالحی و «سرود سبز رهایی» نیز مجموعه اشعار سروده شده درباره میرزا کوچک‌خان است که با تلاش این مرکز به انتشار رسیده‌اند.

گردآورنده کتاب «نهضت جنگل به‌روایت تصویر» توضیح داد: 39 شماره از روزنامه جنگل در دسترس این مرکز قرار گرفته است که در کتاب «روزنامه جنگل» 34 شماره آن به صورت مجموعه آمده است. این کتاب بیانگر افکار جنبش جنگل بوده و با هدف دسترسی راحت‌تر برای علاقه‌مندان بازنویسی و به‌صورت کتاب درآمده است و به‌زودی بازچاپ خواهد شد.

اصغرنیا گفت: باید فراجناحی به شخصیت میرزا کوچک‌خان نگریست اما متاسفانه دیده شده در کتاب‌هایی مانند «فرهنگ و تمدن اسلامی» از دکتر ولایتی که یکی از منابع درسی نیز به‌شمار می‌آید، نقل شده که «میرزا کوچک‌خان اصول‌گرا نبوده است.» تولید چنین مفاهیمی با شخصیت افرادی مانند میرزا کوچک‌خان سازگار نیست و نباید این افراد را که جزیی از مفاخر ملی ایران به‌شمار می‌آیند در این بحث‌ها وارد كنيم بلکه باید با آنان به‌مثابه شخصیت‌های ملی برخورد کرد. 

جایزه «میرزا کوچک‌خان جنگلی» نصیب بهترین کتاب‌ها و پایان‌نامه‌ها می‌شود
کیانی در ادامه نشست تحلیلی ـ خبری «مرکز بازشناسی نهضت جنگل» اظهار کرد: از مهم‌ترین طرح‌هایی که در بزرگداشت میرزا کوچک‌خان انجام می‌دهیم راه‌اندازی جایزه «میرزا کوچک‌خان جنگلی» برای بهترین کتاب‌ها یا پایان‌نامه‌های پژوهشی است که درباره این برهه تاریخی یا شخصیت‌های جنبش جنگل نوشته شده و یا در آینده انجام می‌شود. ایجاد مسیر گردشگری مشاهیر در مسیر حرکت نهضت جنگل و همچنین در تنگستان که مسیر حرکت ضداستعماری رییس‌علی دلواری است از فعالیت‌های دیگرمان به‌شمار می‌رود.

معاونت سازمان اسناد ملی ایران گفت: کتاب «مداخلات شرمگینانه شوروی در نهضت جنگل» نوشته «موئیس پرسیتس» از کتاب‌هایی به‌شمار می‌رود که برپایه اسناد تاریخی به دست آمده از کشورهای تازه‌استقلال‌یافته و روسیه گردآوری شده است. 

وی با اشاره به‌ویژگی‌های نهضت جنگل افزود: ویژگی ضداستکباری و ضداستعماری جنگل نخستین مساله در بررسی این نهضت به‌شمار می‌آید که در مطالعات پس از انقلاب گسترش یافته است. پس از آن میرزا با روسیه تزاری و انگلستان و سپس با اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی که خود را منادی آزادی، عدالت و برابری می‌دانست درگیر شد که این مساله نشان می‌دهد که کوچک‌ جنگلی سر سازش با قدرت‌های بزرگ روزگارش نداشته است. 

رییس کمیسیون علمی نهضت بازشناسی جنگل بیان کرد: ویژگی دوم میرزا کوچک‌خان، ضداستبدادی بودن وی است؛ بدین معنا که با تمام توان و قوا ضد ظلم و ستم به‌پا می‌خیزد. دیگر ویژگی وی نیز ضدارتجاعی بودن در زمانی است که برخی همرزمان میرزا فریب می‌خورند و مبارزه را رها می‌کنند.

کیانی توضیح داد: پس از فروپاشی شوروی، دسترسی به آرشیو اطلاعات، کتابخانه‌ها و اسناد آزادتر شد و این امکان به وجود آمد تا با استفاده از این آرشیوها به‌ویژه در کشورهای تازه‌استقلال‌یافته مانند آذربایجان و تاجیکستان آگاهی‌های جدیدی نسبت به جنبش جنگل و شخصیت‌های در راس نهضت جنگل پیدا کنیم.

شهبازی سخنران بعدی نشست بود و درباره انتشار کتاب‌های بنیاد سخن گفت. وی در ادامه افزود: کتاب‌های نهضت بازشناسی جنگل با حمایت بنياد شهيد و امور ايثارگران و از سوی نشر شاهد به‌چاپ می‌رسند. دفتر پژوهش‌های فرهنگی این بنیاد همچنین از چاپ و انتشار پایان‌نامه‌های دانشجویی و کتاب‌هایی که درباره نهضت جنگل باشند، حمایت مالی و معنوی خواهد کرد.

تبریزی نیز در این نشست به‌عنوان آخرین سخنران تاریخچه‌ای از آغاز نهضت مشروطه و ادامه آن تا نهضت جنگل را برای حاضران در نشست شرح داد و با اشاره به ویژگی‌های نهضت جنگل، اظهار کرد: تاریخ معاصر را باید از منظر دیگری نگریست و آن را به‌صورت واقع و منصف نوشت.

این پژوهشگر تاریخ معاصر توضیح داد: پنج دوره تاریخ‌نگاری در ایران وجود دارد که شامل تاریخ‌نگاری شاهنشاهی، تاریخ‌نگاری وابسته به انگلستان با عنوان شرق‌شناسی، تاریخ‌نگاری با نگاه ماتریالیسی از سوی شوروی و تاریخ‌نگاری جریان ناسیونالیستی است که در نهایت تاریخ‌نگاری اسلامی پس از انقلاب اسلامی در ایران به‌وجود آمده است.

نشست تحلیلی ـ خبری «مرکز بازشناسی نهضت جنگل» به‌مناسبت نودویکمین سالگرد شهادت میرزا کوچک‌خان جنگلی با مطرح شدن پرسش و پاسخ‌هایی از سوی خبرنگاران پایان یافت.