به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، امروز، سه‌شنبه 28 آذر سالروز درگذشت استاد ابوالحسن صبا موسیقیدان برجسته ایرانی است.
 
استاد صبا در نوازندگی تمام سازهای ایرانی تبحری خاص داشت و یکی از ردیف‌نوازان برجسته موسیقی ایرانی در طول تاریخ است. او با نوشتن کتاب و تربیت شاگردان بسیار تاثیر شگرفی نیز بر موسیقی امروز ایران گذاشته است، اما تاکنون آن‌گونه كه شايسته است پژوهش کاملی درباره آثار این هنرمند برجسته صورت نگرفته است.
 
در این‌باره و موضوع پژوهش درباره آثار استاد صبا و دیگر موسیقیدانان برجسته ایرانی با بهمن کاظمی، یکی از پژوهشگان حوزه موسیقی گفت‌وگو کردیم. کاظمی در پاسخ به این سوال که «پژوهش‌های صورت گرفته درباره زندگی و آثار استاد ابوالحسن صبا را تا به امروز چگونه می‌بیند؟» گفت: به نظر من تاکنون آن‌گونه که شایسته جایگاه و منزلت استاد ابوالحسن صبا است، پژوهشی درباره او صورت نگرفته و تا امروز هم قدر استاد صبا به طور کامل شناسانده نشده است. 

وی افزود: من اخیرا یکسری از اسناد و مدارک را در یک مجموعه شخصی رویت کردم که نمونه‌ای از نت‌نویسی استاد صبا است و تاکنون هم در جایی فرصت نشر پیدا نکرده است. این سند نمونه متفاوتی از شیوه نت‌نویسی استاد صبا را نشان می‌داد، اما دارنده این اسناد، پژوهشگر نبود که بخواهد تحقیقی بر این سندها انجام داده و آن را در دسترس عموم بگذارد. 

پژوهشگر کتاب «موسیقی قوم کرد» در ادامه با اشاره به  ویژگی دیگر این اسناد منتشر نشده درباره استاد صبا گفت: در قسمت پایین یادداشت‌ها تاریخ شهریور 1320 درج شده بود. این تاریخ زمانی است که کشور در اشغال بوده و بنابراین امکانات بسیار محدود بوده است. با وجود اين استاد صبا ضرورتی را در  نگارش این نت‌ها احساس کرده که با آن شرایط سخت به حفظ و رسیدن آن به دست مردم اقدام کرده است اما متاسفانه این نت‌ها تاکنون پنهان مانده‌اند.

این مدرس دانشگاه در ادامه با اشاره به این نکته که پژوهش و تحقیق درست درباره عموم تاثیرگذاران بر موسیقی ملی و بومی ایران صورت نگرفته است، گفت: متاسفانه نه تنها درباره استاد ابوالحسن صبا بلکه درباره بیشتر استادان موسیقی سده گذشته ایران تحقیقات درستی صورت نگرفته و البته عزمی جدی هم برای انجام این تحقیقات چه از جانب عموم پژوهشگران و چه از جانب مراکز فرهنگی دولتی که وظیفه آن‌ها حفظ و اشاعه فرهنگ ملی و بومی است، وجود نداشته است. 

کاظمی گفت: به عنوان مثال چندی پیش نقاشی برای رنگ‌آمیزی به یکی از منازل رفت و مشاهده كرد که عکس‌ها، کاغذها و نوشتارهایی زیر باد و باران در حال نابودی است و لازم است بدانید که آن کاغذها اسناد و مدارکی درباره استاد کلنل علی‌نقی‌خان وزیری بود که  تا به امروز در جایی منتشر نشده‌اند. 

کاظمی در ادامه «در پاسخ به این سوال که آیا کتاب‌های خود استاد صبا امروزه در اختیار پژوهشگران و دانشجویان موسیقی قرار می‌گیرند؟» گفت: استاد صبا مجموعه نت‌ها و نوشتارهایی در موسیقی ایرانی داشتند، اما متاسفانه طول عمر ایشان کفاف نداد تا همه تالیفاتش را تنظیم و به پایان برساند. استاد صبا نقطه عطفی در تاریخ موسیقی ایران بود و ما مانند ایشان در هیچ دوره‌ای نداشته‌ایم. عموم موسیقیدانان پس از او نیز آن‌قدر درگیر مسایل جانبی شدند که نتوانستند به مانند استاد صبا تاثیر بگذارند. 

کاظمی در پایان گفت: معدود پژوهش‌هایی که درباره موسیقی ملی و بومی ایران صورت می‌گیرد، بیشتر فردی است و باید مسوولان مراکز فرهنگی و هنری دولتی برای این معضل چاره‌ای اندیشیده و عزم خود را برای حمایت از پژوهش‌ها جزم کنند. 

ابوالحسن صبا متولد 1281 در تهران است. او از برجسته‌ترین چهره‌های موسیقی ایران در 70 سال گذشته ‌است. صبا پس از سال‌ها کوشش و پرورش شاگردان فراوان 28 آذر سال ۱۳۳۶ دیده از جهان فروبست و در قبرستان ظهیرالدوله به خاک سپرده شد. 

صبا در نواختن همه سازهای موسیقی ردیف چیرگی تمام داشت و تمام سازهای ایرانی همچون سنتور، تار، سه‌تار، تنبک، نی، کمانچه، ویولن و نیز پیانو را در حد استادی می‌نواخت ولی ویولن و سه‌تار سازهای تخصصی او بودند. 

حسین تهرانی، حسن کسایی، داریوش صفوت، فرامرز پایور، غلامحسین بنان، لطف‌الله مفخم پایان، علی تجویدی، جهانگیر کامیان، همایون خرم، اسدالله ملک، رحمت‌الله بدیعی، ساسان سپنتا، ابراهیم قنبری مهر، مهدی خالدی، عباس شاهپوری، مهدی مفتاح، محمدعلی بهارلو، حبیب‌الله بدیعی، محمد طغانیان دهکردی، سعید قراچورلو، شهریار، ایرج کیایی و فرهاد فخرالدینی از  شاگردان صبا بودند که هر کدام با تالیفات و کتاب‌های خود آموزش و پژوهش در زمینه موسیقی ملی ایران را به راه تازه‌ای رهنمود ساختند. 

ابوالحسن صبا کتاب‌های بسیاری نیز تالیف کرد که همه آن‌ها در زمره کتاب‌های درسی مدارس و دانشکده‌های موسیقی درآمدند. از میان تالیفات او می‌توان به، «کتاب‌های دوره اول، دوم و سوم ویولن»، «کتاب‌های دوره اول تا چهارم سنتور» و «کتاب دوره اول سه‌تار» اشاره کرد.