نصرت‌الله محمود‌زاده در گفت‌و‌گو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره ویژگی‌ «شب‌های قدر کربلای پنج» که سبب شده ناشر در سال 1391براي پنجمين‌بار اقدام به انتشار آن كند، اظهار کرد: ترسیم حال و هوای دفاع مقدس به همان صورتی که بود ویژگی این کتاب است و سبب شد به عنوان اثر برگزیده نخستین دوره انتخاب کتاب سال دفاع‌مقدس شناخته شود.

خالق کتاب «حماسه هویزه» درباره نحوه پرداختش به یک عملیات در «شب‌های قدر کربلای پنج» توضیح داد: زمانی که در منطقه عملیاتی حضور داشتم، رویداد‌های روزانه را یادداشت می‌کردم. درواقع این کتاب زیر آتش جنگ و بدون هیچ و دخل و تصرفی نوشته شده است.

محمود‌زاده، دیگر ویژگی را که سبب برجستگی اثرش شده است توجه به قشری دانست که توجه خاصی به آن‌ها نشده بود. وی گفت: در این کتاب حال و هوای رانندگان لودر و بلدوزر در جنگ نوشته شده است، این‌که آنان با چه انگیزه‌ و هدفی به ساختن سنگر می‌پرداختند. سنگر‌هایی که یک گردان چشم انتظار آن‌ها بودند و اگر یک خاکریز ساخته نمی‌شد، آن‌ همه رزمنده زیر آتش دشمن قرار می‌گرفتند. گاه شب‌ها در کنار آن‌ها می‌نشستم و احساس تعلق خاصی برای ثبت احساسات و دغدغه‌هایشان احساس می‌کردم. در این کتاب از فرماندهان و سرداران سخنی نیست.

نویسنده کتاب «بام کردستان» در توضیح بیشتر درباره این‌که کتابش چگونه نوشته شده، افزود: هر شب با یکی از رانندگان در حین کارش آشنا می‌شدم و پای صحبت او می‌نشستم و صبح که می‌شد اگر آن راننده شهید نشده بود یادداشت‌هایم را با او مرور می‌کردم. این کار باعث می‌شد با رانندگانی از استان‌های مختلف آشنا شوم و بنابراین، هر فصل از این کتاب به یک استان اختصاص یافته است.

محمود‌زاده در پاسخ به این سوال که «آیا این کتاب با تغییراتی به چاپ پنجم خواهد رسید؟» گفت: کارشناسانی که این کتاب را مطالعه کرده‌اند، معتقدند که «شب‌های قدر کربلای پنج» یک مستند واقعی از جنگ تحمیلی عراق علیه ایران است و باید حتی ویراستاری آن هم به همان شکل اولیه باقی بماند.

وی در توصیف عملیات کربلای پنج، آن را سنگین‌ترین عملیات ایران و عراق در شلمچه دانست و در باره دلیل آن افزود: هم ایران و هم عراق از تمامی استعداد‌های خود در عملیات استفاده کرده بودند. این عملیات از سویی میلیمتری خوانده می‌شد. پیش‌روی بسیار سخت بود، زیرا برخی گردان‌ها پیش از رسیدن به خط مقدمی که در نظر داشتند، یک سوم نیروی خود را از دست می‌دادند.

محمود‌زاده، حضور لحظه به لحظه‌اش در کنار رانندگان لودر و بولدوزر برای ساخت خاکریز و سنگر در این عملیات را سبب مستندگونه شدن اثرش دانست و گفت: این کار باعث شد که روح خاصی در «شب‌های قدر کربلای پنج» احساس شود.

وی در پاسخ به این سوال که «آیا از سوی مستندسازان تمایلی برای نمایشی شدن این اثر ابراز شده است؟» افزود: سال گذشته در سیما فیلم تصویب شد که از «شب‌های قدر کربلای پنج» مستندی ساخته شود اما هنوز اقدام خاصی برای این امر انجام نشده است.

نویسنده «شب‌های مکه» در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر این‌که «چه راهکاری برای حفظ محتوای اثر در جریان مستند‌سازی آن باید به کارگرفت؟» گفت: باید در ابتدا دانست که کارگردان از چه منظری به اثر می‌نگرد؟ باید در تولید آثار نمایشی از آثار مکتوب در پی جریان‌پروری بود و نه قهرمان پروری تا از این میان بتوان نشان داد که دفاع مقدس چطور به پیروزی رسید.

خالق «مرثیه حلبچه» در توضیح این‌که «خاطره‌نویسی دفاع مقدس تا چه‌اندازه با واقعیت‌های جنگ منطبق است؟» گفت: متاسفانه تحریف واقعیت‌های جنگ در حال گسترش است. این مساله نخست به دلیل فاصله گرفتن زمانی از جنگ است. هرقدر از این حادثه بیشتر فاصله می‌گیریم راویان برای بیان خاطراتشان کم حوصله‌تر و ذهنشان از خاطرات تهی‌تر می‌شود. افراد دیگری هم که می‌خواهند به این موضوع بپردازند تنها با تکیه بر ذهنیات خود این وقایع را می‌نویسند.

وی دلیل دیگر این موضوع را سرمایه‌گذاری اندک نهاد‌های متولی در زمینه ادبیات دفاع مقدس و پایداری دانست و افزود: محققان زمان کمی برای تحقیق می‌گذارند و هنگامی که تنها با افراد معدودی صحبت کرده‌اند، گمان می‌کنند که همه آن‌چه راکه باید، درباره جنگ می‌دانند! این مساله سبب می‌شود که شخصیتی برآمده از ذهنیت نویسنده جایگزین فرد حقیقی شود. این برای خاطره نویسی آسیب محسوب می‌شود اما در رمان می‌توان چنین رویکردی داشت.

محمود‌زاده به جوانان توصیه کرد که برای مطالعه آثار حوزه دفاع مقدس امانت‌دار و صبور باشند. وی گفت: نباید با پیش داوری به سراغ آثار این حوزه رفت. جوانان در روند مطالعه آثار مستند جنگ مانند «شب‌های قدر کربلای پنج» با افرادی آشنا می‌شوند که می‌توانند از روح آنان الهام بگیرند.