به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، مهدی کاموس در کتابی با عنوان «مبانی زندگینامه‌ داستانی» به بررسی لوازم و عناصر زندگینامه‌ داستانی دفاع مقدس پرداخته است.

این اثر پژوهشی در چهار بخش «درآمدی بر زندگینامه داستانی»، «مبانی نظری زندگینامه داستانی»، «لوازم و عناصر زندگینامه داستانی» و «بررسی لوازم و عناصر زندگینامه داستانی دفاع مقدس» تدوین شده است. 

«مبانی زندگینامه‌ داستانی» در هر بخش، فصل‌های متعددی را شامل می‌شود که بیان‌گر دامنه پژوهش‌های کاموس در زمینه زندگینامه داستانی است.

همچنین فهرست این کتاب نشان می‌دهد که نویسنده برای پژوهش‌‌ خود در زمینه زندگینامه داستانی دفاع مقدس، آثاری از مشاهیر زندگینامه‌نویسی دنیا مانند رومن رولان، آنتونی برجس، ‌مارک تواین و ژان‌ژاک روسو را جست‌وجو کرده است.

مهدی کاموس درباره این اثر پژوهشی به ایبنا، گفت: «مبانی زندگینامه‌ داستانی» معلول فقدان تئوری در زمینه نگارش زندگینامه داستانی است. روند نگارش زندگینامه داستانی از دهه هفتاد اوج گرفت. این امر به دلیل رشد نویسندگی درباره زندگی سرداران و فرماندهان شهید بود.

وی با بیان این‌که در دهه 1370 زندگینامه‌های سرداران و فرماندهان شهید مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت، افزود: زندگینامه داستانی به‌ سرعت به عنوان بخش مستقلی در انتخاب کتاب‌ سال‌ها و جشنواره‌های ادبی مورد ارزیابی قرار گرفت و این امر به دلیل پرمخاطب بودن این گونه ادبی بود.

دومین فصلِ بخشِ «مبانی نظری زندگینامه داستانی» در کتاب «مبانی زندگینامه‌ داستانی» 17 نمونه از مفاهیم اصطلاحی نزدیک به معنای زندگینامه داستانی را با توضیحاتی کوتاه درباره آن مفهوم آورده است. «زندگینامه ادبی»، «رمان تاریخی»، «رمان مستند ساختگی» و «رمان اعترافی» برخی از مفاهیمی‌اند که در این بخش بررسی شده‌اند.

مهدی کاموس درباره چگونگی گردآوری اطلاعات برای تالیف کتابش گفت: از سال 1387 به گردآوری اطلاعات در این زمینه پرداختم و مبانی زندگینامه داستانی را بر مبنای آثار شاخص دنیا مورد ارزیابی قرار دادم. 50 زندگینامه داستانی از آثاری که به جایزه ربع قرن کتاب دفاع مقدس راه یافته بودند، در این اثر مورد تحلیل قرار گرفته‌اند.

نویسنده «مبانی ادبیات کودک و نوجوان» با بیان این‌که «در پژوهشم بین مسایل ادبی و مستندِ نگارشی و مسایل تاریخی رابطه برقرار کردم» درباره مشکلات پژوهش خود در زمینه زندگینامه داستانی توضیح داد: فقدان منبع مناسب در این زمینه مهم‌ترین مشکل در تحلیل زندگینامه داستانی بود. بیش از چند مدخل دانشنامه‌ای و چند بند در برخی از پایان‌نامه‌های دانشجویی اثر دیگری را به عنوان منبع در اختیار نداشتم.

وی از آثاری که از سال 1384 در جشنواره‌های کتاب سال دفاع مقدس مورد داوری قرار گرفته، به عنوان دیگر منبع در دسترس‌ خود یاد کرد و گفت: در این زمینه بیش از 300 عنوان اثر را مورد بررسی قرار دادم.

کاموس درباره نحوه تدوین پژوهش خود توضیح داد: «مبانی زندگینامه‌ داستانی» در سه بخش ادبی، مستندنگاری و تطابق تاریخی تدوین شده که در بخش ادبی به زیبا‌یی‌شناسی، طرح و ساختار اثر، نثر و زبان آن اشاره شده است. در بخش مستند‌نگاری هم عوامل ادبی، پژوهشی، محیطی و تاریخی آورده‌ شده‌اند.

این پژوهشگر حوزه ادبیات داستانی در این‌باره افزود: در تطابق تاریخی به تطبیق بین واقعیت بیرونی و واقعیت درونی وجوه داستانی پرداخته‌ام.

بخش فهرست مطالب این اثر پژوهشی که بیانگر جزییات پویش‌های کاموس در حوزه زندگینامه داستانی است، فاقد شماره صفحات است. این ضعف تا حدودی سبب گمراهی مخاطبان «مبانی زندگینامه‌ داستانی» می‌شود. کاموس اما از این ضعف کتابش دفاع کرد و گفت: این نخستین اثری نیست که با چنین شیوه‌ای منتشر می‌شود. «مبانی زندگینامه‌ داستانی» یک اثر پژوهشی است، بنابراین مطالب کتاب به آسانی قابل ردیابی‌اند و نیاز اساسی به شماره صفحات در اثر احساس نمی‌شود.

وی «مبانی زندگینامه‌ داستانی» را نخستین پژوهش در این زمینه معرفی کرد و در پاسخ به سوالی درباره راهکار‌های دستیابی به نتیجه علمی از این پژوهش افزود: برای تالیف این کتاب ساعت‌ها با استاد علیرضا کمری و دکتر محمدرضا سنگری گفت‌وگو و مشورت کرده‌ام. این گفت‌وگو‌ها به مدت یک‌سال، مرتب در حال انجام بوده است.

کاموس در پایان دانشجویان رشته‌های ادبیات‌ فارسی و دفاع مقدس و نویسندگان ادبی به ویژه در حوزه زندگینامه را مخاطبان اثرش دانست. 

«مبانی زندگینامه داستانی» را انتشارات شاهد با شمارگان سه‌هزار نسخه، در قطع رقعی و 249 صفحه و به بهای 40‌هزار ریال روانه بازار نشر کرده است.