به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، کتاب «فرهنگ تئاترهای تلویزیونی» پژوهش و تحقیق عباس جهانگیریان، به معرفی نمایش‌های تلویزیونی تولید و پخش شده از سوی تلویزیون ایران از سال 1357 تا 1390 می‌پردازد. این کتاب با مقدمه‌ای از داریوش مودبیان درباره ساختار و انواع تئاتر تلویزیونی و شمارگان هزار نسخه منتشر شده است. 

نمایش‌های تلویزیونی به ویژه در چند سال اول پیروزی انقلاب اسلامی ایران و همچنین در زمان هشت سال جنگ تحمیلی، بخش عمده‌ای از آنتن تلویزیون را به خود اختصاص مي‌دادند و یکی از معدود سرگرمی‌های مردم بودند. این کتاب هرچند که مخاطب عام ندارد، اما یاد و خاطره این آثار را برای مخاطبان تلویزیون آن سال‌ها زنده می‌کند. 

با وجود بسیاری از مشکلات و کمبود امکانات، در راستای تولید آثار هنری تلویزیونی و سینمایی به ویژه در سال‌های 1357 تا 1368، بسیاری از نمایش‌های پخش شده از کیفیت بسیاری برخوردار بوده و قابلیت پخش جهانی نیز داشته‌اند. این کتاب می‌تواند این آثار را در دل تاریخ ماندگار کند و کمک مناسبی برای محققان و نویسندگان تاریخ نمایش در ایران باشد. با وجود اين اگر همراه با کتاب یک لوح فشرده حاوی فایل تصویری اصل آثار، نیز تهیه می‌شد، کیفیت و کاربرد این کتاب از شکل فعلی بسیار بهتر و مناسب‌تر می‌بود. 

لازم است بیان شود که شمارگان هزار نسخه برای این‌گونه کتاب‌ها، تعداد مناسبی است و نباید به آن خرده گرفت؛ چرا که به هر حال چنین کتاب‌هایی کمتر با اقبال مخاطب عام مواجهند. اطلاعات برخی از نمایش‌ها در این کتاب نیز ناقص است و یا برخی متن ها با تصویری از اثر همراه نشده است که می‌توان در چاپ‌های بعدی این قبیل اطلاعات را کامل کرد. 

همچنین می‌توان در سال‌های آینده اطلاعات آثار جدید ساخته شده را یا به این جلد اضافه و یا در مجلدات بعدی منتشر کرد. بنابراین کتاب قابلیت به روز شدن دارد که شاید شمارگان بالا و عدم فروش همه نسخه‌های کتاب سبب شود که انتشار چاپ‌های بعدی و یا مجلدات بعدی به تعویق افتد. 

البته انتشار کتاب‌هایی از این دست برخی نکات جالب و در عین حال تامل‌برانگیز را برای مخاطب عیان می‌کند؛ به عنوان مثال کارگردان تلویزیونی بیشتر آثاری که در این کتاب معرفی شده، یعنی تئاترهای تلویزیونی ساخته شده از سال 1357 تا سال 1390، مسعود فروتن بوده. یکی از رشته‌هایی که در دانشکده صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، تعریف شده، «کارگردانی تلویزیونی» است. با وجود اين از این مساله دو نکته قابل برداشت است؛ یا دانشکده صدا و سیما نتوانسته نیروهای تخصصی مورد نیاز صدا و سیما را تربیت کند و یا اگر نیروهایی آموزش مناسب دیده‌اند، فرصت‌های شغلی برای آن‌ها ایجاد نشده است. 

در صفحه 87 کتاب نمایش «نمک و نمکدان» به کارگردانی جواد انصافی تولید شده در سال 1360 معرفی شده است. جالب است که نام «اعظم راودراد» هم به عنوان یکی از بازیگران این نمایش، درج شده. راودراد دکترای جامعه‌شناسی دارد و اکنون به عنوان یکی از مهم‌ترین چهره‌های آکادمیک جامعه‌شناسی هنر، در ایران مطرح است. کتاب‌ «جامعه‌شناسی هنرها» نوشته ویکتوریا الکساندر، با ترجمه او منتشر شده است. 

اشکالات تایپی کتاب نیز مساله‌ای دور از نظر نمی‌ماند؛ با این امید که در نوبت بعدی انتشارش این قبیل اشکالات نیز از قلم نیفتد؛ به عنوان مثال صفحه 12 کتاب پاراگراف آخر نام دکتر «مهدی فروغ» رییس اداره هنرهای دراماتیک در دهه 40، «مهدی فروع» درج شده است. همچنین در صفحه 79 کتاب نیز از نام سروش خلیلی «ی» افتاده است. در صفحه 53 نیز نام گریمور مهری شیرازی، اشتباها مهدی شیرازی درج شده و در صفحه 279 نیز در خلاصه نمایش «این شهر بی‌نهایت» واژه کارگر اشتباه تایپی دارد. 

در پایان باید گفت که انتشار این کتاب از گم شدن بسیاری از نام‌ها و چهره‌های هنر نمایش ایران، جلوگیری می‌کند و از این منظر کار آقای عباس جهانگیریان قابل توجه است، اما فراموش نشود که به تحلیل ساختاری این آثار هم باید پرداخته شود. تاکنون کتابی علمی و پژوهشی درباره نمایش تلویزیونی در ایران منتشر نشده و جای خالی این آثار به شدت حس می‌شود. 

«فرهنگ تئاترهای تلویزیونی؛ از 1357 تا 1390» با پژوهش و تحقیق عباس جهانگیریان و مقدمه داریوش مودبیان، با شمارگان هزار نسخه، 608 صفحه از سوی اداره کل آموزش و پژوهش سیما منتشر شده است. بهای این کتاب در شناسه درج نشده است. 

عباس جهانگیریان نویسنده، منتقد و نمایشنامه‌نویس است.