چاپ نخست تحریر دوم کتاب پژوهشی «چشمانداز شعر معاصر ایران» به کوشش سیدمهدی زرقانی منتشر شد. به گفته زرقانی تحریر دوم این کتاب با توجه به تغییر دیدگاههای او درباره نظریه شعر و شعر معاصر ایران است و با تحریر نخست آن تفاوت دارد.-
زرقانی درباره این کتاب و تفاوتهای آن با تحریر نخستش به «ایبنا» گفت: در 6 سالی که از ویرایش نخست این کتاب میگذرد، برخی دیدگاههایم درباره نظریه شعر و شعر معاصر ایران تغییر کرده است. برهمین اساس به رغم آنچه در گذشته میپنداشتم، اکنون بر این باورم که مجموعه فرهنگ و ادب معاصر ایران نتوانسته یا نخواسته از مرزهای سنت بهطور کامل خارج و به قلمرو فرهنگی مدرنیسم وارد شود.
وی افزود: از سوی دیگر در طول مدتی که ویرایش نخست این کتاب سهبارتجدید چاپ شد، همواره دیدگاه منتقدان و مخاطبان آنرا جویا میشدم و براساس همین دیدگاهها ویرایش یا تحریر دوم کتاب را آماده کردم.
این پژوهشگر درباره تفاوت دیگر ویرایش دوم کتابش توضیح داد: در تحریر نخست، رابطه متن و فرامتن را علی و معلولی در نظر گرفته بودم و تدوین عنوانبندیها و تحلیلها نیز بر همین اساس صورت گرفته بود، ولی در تحریر دوم اکنون این رابطه تناظری است.
وی تاکید کرد: از سوی دیگر رویکرد من در کتاب حاضر تاریخ ادبیاتی است؛ البته تاریخ ادبیات به مفهوم مدرن آن، که مشتمل بر مباحث انتقادی، تحلیلی و سبکشناسانه است. همچنین درباره برخی جریانهای شعری نیز تغییر موضع دادهام.
زرقانی به تفاوتهای ساختاری تحریر دوم و نخست این کتاب اشاره و تصریح کرد: مهمترین این تفاوتها اصالت دادن به ایجاز است، البته، این مساله به حذف مطالب مهم و ضروری منجر نشده، بلکه تفاوت فقط در شیوه بیان است.
وی ادامه داد: همچنین در عنوانبندی کتاب نیز تغییراتی اعمال شده است، تا ارتباط درونی اجزای هر فصل برای خواننده روشنتر شود. عنوان فرعی افزوده شده به پشت جلد نیز جهتگیری کلی کتاب را نشان میدهد.
این نویسنده اظهار کرد: فهرستهای پایانی کتاب نیز دقیقتر تنظیم شده است، تا امکان دسترسی راحتتر و سریعتر به مطالب مدنظر خواننده فراهم شود. همچنین تغییراتی در آیین نگارش، قواعد سجاوندی و ارجاعهای درونمتنی کتاب ایجاد شده که بر اساس جدیدترین شیوههای علمی رایج در ایران و جهان است.
«چشمانداز شعر معاصر ایران» (جریانشناسی شعر ایران در قرن بیستم) در 482 صفحه و دو بخش «گفتارهای نظری» و «جریانشناسی شعر در قرن بیستم» گردآمده است. بخش نخست نیز شامل دو فصل با عنوانهای «مبانی نظری» و «ساختارهای متناظر» است.
بخش دوم نیز 6 فصل با عنوانهای حلقههای آخر»، «در قلمرو جدید»، «زیر خاکستر»، «فرزندان ققنوس»، «ققنوس در آتش» و «پایان یک دوره تاریخی- ادبی» را دربرمیگیرد.
در بخش پایانی کتاب نیز فهرست موضوعی، فهرست و تعريف اصطلاحات خاص، فهرست اعلام (اشخاص)، فهرست اعلام (کتابها) و کتابنامه آمده است.
تحریر نخست این کتاب پیشتر سه بار تجدید چاپ شده است.
سیدمهدی زرقانی متولد 1349 است. «بوطیقای کلاسیک»، «از شهر محمد تا سرزمین مولانا»، «افقهای شعر و اندیشه سنایی غزنوی»، «تاریخ ادبی ایران و قلمرو زبان فارسی» و «زلف عالم سوز: نقد و تحلیل گزیده اشعار سنایی غزنوی» از آثار منتشر شده وی هستند.
نظر شما