سجاد آیدنلو، پژوهشگر و مصحح، معتقد است اهمیت کار مرحوم عزیزالله جوینی در «شاهنامهپژوهی» تبدیل نسخههای خطی «شاهنامه» به چاپ حروفی و شرح بیت به بیت «شاهنامه» بوده که برای نخستینبار توسط وی انجام شده است.-
وی ادامه داد: در حقیقت در سال 1374 داستان «رستم و اسفندیار» براساس نسخه خطی 733 هجری قمری که از نسخههای مهم «شاهنامه» است، با توضیحاتی به کوشش مرحوم جوینی از سوی انتشارات دانشگاه تهران منتشر شد.
این پژوهشگر توضیح داد: همچنین در سال 1375 به کوشش وی نسخه دستنویس فلورانس «شاهنامه» که از کهنترین نسخههای خطی موجود از این اثر است، به چاپ حروفی تبدیل شد، که کار بسیار ارزشمندی بود. هرچند بسیار جای تاسف دارد که این کار ایشان ناتمام ماند و احتمال میدهم یک یا دو مجلد از این کار به سرانجام نرسید.
وی به نکته دیگری در شاهنامهپژوهیهای مرحوم جوینی اشاره و تشریح کرد: وی برای نخستینبار شرح کاملی از «شاهنامه» را از بیت نخستین آن و به صورت بیت به بیت آغاز کرد. در حالی که تا پیش از انتشار جلد نخست نسخه فلورانس در سال 1375 اغلب کتابها به ابیات پراکندهای از «شاهنامه» اختصاص داشتند یا تنها به دو داستان «رستم و اسفندیار» و «رستم و سهراب» منحصر میشدند.
آیدنلو افزود: در حقیقت مرحوم جوینی از نخستین بیت «شاهنامه» یعنی «به نام خداوند جان و خرد» شرح و توضیح این اثر را آغاز کرد، البته پس از ایشان دیگر پژوهشگران و شاهنامهپژوهان مانند میرجلالالدین کزازی نیز در این زمینه کار کردند.
وی اظهار کرد: از سوی دیگر اهمیت کار ایشان تنها به شرح کامل ابیات محدود نمیشود، بلکه وی ضبطهای مختلف نسخه فلورانس را با دیگر نسخههای «شاهنامه» مانند چاپ مسکو یا تصحیح جلال خالقی مطلق نیز مقایسه کرده و اختلافهای این نسخهها را در زیرنویس کتاب آورده بود.
این پژوهشگر در پایان یادآور شد: هرچند گاهی نقدهایی هم بر کار ایشان در حوزه شاهنامهپژوهی وجود داشت، اما در ارزیابی کلی فعالیتهای ایشان در این حوزه باید به بسامد کارشان و قدمهای نخستینی که در این زمینه برداشتند توجه کرد.
عزیزالله جوینی، شاهنامهپژوه، مصحح و نسخهشناس بامداد امروز (25 بهمن) در سن 87 سالگی در بیمارستان تهران کلینیک درگذشت.
نظر شما