گلعلي بابايي، داور بخش زندگينامه داستاني با موضوع دفاع‌مقدس و انقلاب اسلامي در دوازدهمين دوره جشنواره انتخاب كتاب سال شهيد حبيب غني‌پور به خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، گفت: در مرحله دوم داور‌ی‌ها، بيست عنوان كتاب بررسی و كارشناسي شده‌اند و چهار كتاب «خواب خون» نوشته محمد عزيزي، «زمين گواهي مي‌دهد» اثر كامران پارسي‌نژاد، «پروانگي يك شمع» به قلم مشترك سيدعباس فاطمي و اكرم احمدي و «قله فرياد» نوشته محمدعلي آقاميرزايي به مرحله نيمه نهايي راه يافت.
وي درباره كيفيت آثار مورد بررسي قرار گرفته در بخش زندگينامه داستاني افزود: در بررسي‌هاي انجام شده با آثار ضعيف و متوسط روبه‌رو شديم و آثاري قوي را كه حرفي براي گفتن داشته باشد نديديم.
بابايي در پاسخ به اين سوال كه آثار را با چه معيار‌هایي مورد داوري قرار داده‌اند، گفت: وقتي به کتابی عنوان زندگينامه يا سرگذشت‌نامه مي‌دهيم اثر بايد بتواند تصویری از شخصيت فرد را به مخاطب منتقل كند. زندگي شهدا فراز‌هاي بسياري دارد. بيشتر مراحل زندگي آن‌ها با سه دوره پرحادثه در ايران همچون حوادث سال‌هاي قبل از انقلاب، جريان‌هاي حزبي و عملكرد گرو‌هك‌ها پس از پيروزي انقلاب و دوران هشت سال دفاع‌مقدس پيوند خورده است.
وي ادامه داد: در زندگينامه‌های داستاني هميشه افراد صاحب مسووليت نظير فرماندهان مورد توجهند. بنابراين بايد نويسنده شرح زندگي آن‌ها را به گونه‌اي تنظيم كند كه خواننده با شخصيت محوري داستان احساس همذات پنداري داشته باشد و در مراحل گوناگون داستان خود را كنار راوي ببيند. اين مساله يكي از نكات مهم داوري بود و در بررسي آثار ارسالي به جشنواره شهید غنی‌پور به دنبال يافتن اين نكات بوديم، اما متاسفانه كمتر به اين موارد برخورديم.
بابايي با اشاره به باز بودن دست مولف در پرداخت بيشتر به حوادث در زندگينامه داستاني گفت: نويسنده مي‌تواند با تكيه بر خلاقيت مباحث حاشيه‌‌اي را به كتاب اضافه كند بدون آن‌كه از اصل ماجرا دور شود، اما در بيشتر كتاب‌هاي زندگينامه داستاني شخصيت اصلي به خوبي معرفي نمي‌شود و نويسنده از وقايع بهره نمي‌گيرد به همين دليل بيشتر كتاب‌ها در سطح متوسط باقي مي‌ماند.
وي با تاكيد بر اين كه زندگينامه داستاني هم نيازمند تعريف دقيق از سوي استادان فن است، افزود: محمدقاسم فروغي‌جهرمی كتابي در ارتباط با تعريف و شيوه نگارش زندگينامه داستاني تدوین کرده است اما اين حوزه نيازمند پرداخت بيشتر و برگزاري جلسات نقد است. كتاب‌هایي كه با قالب زندگينامه داستاني نوشته مي‌شود بايد با حضور مولف مورد نقد قرار بگيرد. در اين جا مولف مي‌تواند از روش كار خود دفاع كند يا به ساختارهای مطرح شده در اين جلسات توجه و بر اساس آن‌ها شيوه نگارش خود را براي ارتقا بخشيدن به آثارش در پيش گيرد.
بابايي افزود: نويسنده زندگينامه داستاني بايد حد مطلوب كار خود را بشناسد و بداند تا چه حد باید از داستان و مستند در اثر خود بهره گيرد. متاسفانه هنوز هم در اين زمينه ابهاماتي وجود دارد، به همين دليل نمي‌توان درباره اين نوع آثار با معيارهاي کاملا مشخص قضاوت و داوري كرد.
وي آسيب‌هاي وارد بر كتاب‌هاي زندگينامه داستاني را كاملا مشهود خواند و گفت: آثاري كه به مرحله نيمه‌نهايي راه پيدا كرده به يقين از ديگر آثار مورد داوري قرار گرفته بالاتر است، اما آن نيست كه جامعه ادبي كشور از كتاب‌هاي زندگينامه داستاني انتظار دارد. افرادي كه در اين حوزه دست به قلمند بايد به سمت پژوهش و تحقيق بروند و آثار موفق دنيا را در حوزه زندگينامه داستاني مورد مطالعه قرار دهند. همان طور كه يك رمان‌نويس براي نوشتن رماني با موضوع جنگ به سوي خواندن كتاب «جنگ و صلح» مي‌رود و با الهام از آن دست به نگارش مي‌زند.
بابايي افزود: اگر مولفي به دنبال انجام كار حرفه‌اي در زمينه زندگينامه داستاني است بايد مطالعه و تحقيقات دقيقي داشته باشد زيرا بهر‌ه‌گيري از پژوهش شيوه مرسومي در ادبيات امروز دنياست.
وي درباره برگزاري جشنواره ادبي شهید حبیب غنی‌پور گفت: این جشنواره مردم محور است و با حمایت و محبت دوستان شهيد برگزار می‌شود. آن‌ها دور هم جمع شدند و تشكيلاتي را بدون تكيه بر مجموعه‌های سازمانی و نهادی به راه انداختند تا در كنار بررسي آثار ياد دوست شهيد خود را كه فردي نويسنده و هنرمند بود زنده نگه دارند. اين جشنواره ادبي در طول دوازده دوره برگزاري توانست جاي خود را در جامعه ادبي پيدا كند و اميدوارم در سال‌هاي بعدي با رونق بيشتري به كارش ادامه دهد.
اختتامیه دوازدهمين جشنواره كتاب سال شهيد حبیب غني‌پور 14 اسفند ماه 91 برگزار می‌شود.
چهارشنبه ۲ اسفند ۱۳۹۱ - ۱۱:۳۷
نظر شما