به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، ذوالفقاری گفت: یکی از زمینه‌های نوروز که به‌طور معمول پیام‌آور نوروز بوده است، پیک‌های نوروزی بوده‌اند. این پیک‌های نوروزی جنبه‌های مختلفی دارند و یکی از این جنبه‌ها، جنبه آدابی آن است که در آداب و رسوم مردم می‌بینیم.

وی افزود: حاجی فیروز یا نوروزخوانی‌ها، چهارشنبه سوری، ننه سرما، جشن سده، از  این پیک‌های آدابی بوده‌اند. هنوز هم نوروزخوانی و البته بیشتر در مناطق شمالی کشور مانند گیلان، تالش و نواحی البرز دیده می‌شود.

این پژوهشگر به مثل‌های رایج درباره نوروز اشاره و تشریح کرد: حدود 200 تا 300 مثل درباره نوروز و خبر فرارسیدن آن در میان مثل‌های فارسی دیده می‌شود. «این هنوز اول نوروز جهان افروز است» یا «عیدت را اینجا کردی نوروزت را ببر جای دیگر» از این جمله‌اند، اما شعر شاعران ما نیز یکی از طلیعه‌های نوروزی و یکی از موضوعات شعری بهاریه گفتن است.

وی ادامه داد: اغلب شاعران ما بهارانه‌ای سروده‌اند؛ مانند مسمط‌های منوچهری‌دامغانی، قاآنی شیرازی یا غزل‌های مولانا. برای مثالی مولانا می‌گوید «بهار آمد بهار آمد بهار مشکبار آمد/ نگار آمد نگار آمد نگار خوش‌عذار آمد» یا «آمد بهار خرم و آمد رسول یار/ مستیم و عاشقیم و خماریم و بی‌‌قرار». حافظ نیز می‌گوید «زکوی یار می‌آید نسیم باد نوروزی/ از این باد ار مدد خواهی چراغ دل برافروزی» و در جایی دیگر «ساقیا آمد عید مبارک بادت/ آن مواعید که کردی مرواد از یادت».

ذوالفقاری در ادامه اشاره‌ای به مطلع بهاریه‌هایی از دیگر شاعران داشت. مانند بهاریه‌ای از سعدی با مطلع «برخیز که می‌رود زمستان/ بگشای در سرای مستان» یا قصیده‌ای با مطلع «آمد بهار خرم و آورد خرمی/ وز فر نوبهار شد آراسته زمی» از منوچهری‌دامغانی و «ای بلبل خوشنوا فغان کن/ عید است نوای عاشقان کن».

وی در ادامه از معروف‌ترین نوروزنامه‌ که نوروزنامه خیام است یاد کرد و گفت: خیام بنیانگذار تقویم جلالی بود و نوروزنامه خیام درباره پیدایش و آداب نوروز توضیحاتی ارایه می‌کند، اما در «شاهنامه» فردوسی نیز ابیات بسیاری از زبان جمشید و درباره پدید آمدن نوروز بیان شده است.

این استاد دانشگاه توضیح داد: در اشعار فولکلوریک نیز جای پای نوروز را می‌توانیم ببینیم؛ برای مثال در مناطق مختلفی از ایران و حتی کشورهای فارسی زبان مانند تاجیکستان، بلبل‌خوانی یا گل‌افشانی اجرا می‌شود. همچنین در ایران اشعار و ترانه‌های نوروزی در برخی مناطق اجرا می‌شود و در افغانستان شعرخوانی و سنگ‌گردی را به مناسبت بهار و نوروز دارند.

وی در پایان یادآور شد: تعدادی از نوروزنامه‌ها نیز چاپ نشده‌اند. نوروزنامه خواجه عبدالکریم ترمذی، نوروزنامه علی حکیم تبریزی، نوروزنامه خاتون آبادی، نوروزنامه آقارضی قزوینی یا نوروزنامه حکیم عمادالدین محمود از این جمله‌اند.