به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، هر سال با نزديك شدن به ارديبهشت ماه، حال و هواي نمايشگاه كتاب تهران نه تنها پايتخت كه كل كشور را دچار هيجان و تپش قلب فرهنگي مي‌كند و مصلی تهران پذيراي دوستداران يار مهربان و مردم از طيف‌ها، سليقه‌ها و نقاط گوناگون كشور می‌شود.

باغ پر گل كتاب اما هرسال با سكوت كامل در برابر مخاطبان ويژه و داراي محرومیت‌هاي خاص همراه است زيرا جايي براي آنان وجود ندارد. كودكان و نوجوانان نابينا از  گروه‌هايي هستند كه شوقي براي اين اتفاق فرهنگي ندارند.

نوك پيكان انتقاد حضور نداشتن نابينايان در نمايشگاه كتاب تهران تا حدود زيادي متوجه سازمان بهزيستي كشور است؛ سازماني كه با بودجه، پرسنل و امكانات دولتي هنوز نماينده‌اي به عنوان ناشر اختصاصي در نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران ندارد.

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي به عنوان متولي اصلي برگزاري نمايشگاه كتاب تهران كه هرسال تلاش خود را براي برپايي مناسب و باشكوه اين رخداد بزرگ فرهنگي مي‌كند، مي‌تواند با همكاري سازمان بهزيستي كشور به شرط انتخاب، توليد و گزينش كتاب‌هاي مناسب نابينايان از سوي اين نهاد دولتي با همكاري انجمن نابينايان، بنياد رودكي و موسسه عصاي سفيد، اين اقدام را پيش ببرد. 

سازمان بهزيستي كشور به عنوان متولي افراد داراي محروميت‌هاي خاص، همزمان با برپايي نمايشگاه‌هاي كتاب در سطح وسيع و كوچك داراي وظيفه خطيري است زيرا به عنوان يك نهاد دولتي داراي ارتباط مستقيم با اين قشر است و ترويج فرهنگ كتابخواني از سوي همه نهاد‌هاي جامعه يك ضرورت است.

استوديو‌هاي ضبط صوتي كتاب براي نابينايان با حضور دوبلور‌هاي مطرح كشور، انتخاب كتاب‌هاي شاخص كه برنده جوايز گوناگون ادبي شدند و گردآوري مجموعه كتاب‌هاي بريل و صوتي با حضور كتابخانه ديجيتال كه امسال با حضور ناشران الكترونيك در نمايشگاه کتاب محقق شده و قابل تحسين است و همچنين حضور يك ناشر به عنوان نماينده گروه‌ها و نهاد‌هاي مرتبط با نابينايان، می‌تواند شروع مناسب باشد.

ناشنوايان شايد مظلوم ترين جامعه كتابخوان محسوب شوند كه هيچ علامت ظاهري از محروميت جسمي ندارند و فقط از طريق زبان اشاره در هنگام تكلم است كه مي‌توان تشخيص داد اين فرد قادر به شنيدن كلام و هياهوي حاضر در نمايشگاه كتاب نيست.

آموختن زبان اشاره و حضور مترجم همراه كودكان و نوجوانان ناشنوا در نمايشگاه كتاب تهران از سوي سازمان بهزيستي كشور براي بازديد از غرفه اين گروه ويژه در نمايشگاه كتاب كه از پيش با يك برنامه‌ريزي بلند مدت پايه‌ريزي و فراهم شده، نقش مهمي در تربيت فرهنگي و كتابخواني اين گروه دارد هرچندكه بزرگسال اين گروه با شرايط بدتري دست به گريبان هستند زيرا قدرت ادراك محدودي از كلمات دارند و با همين وضعيت رشد كردند. 

آموزش پرورش استثنايي كشور، سازمان بهزيستي، نويسندگان كتاب‌هاي دانشگاهي در حوزه علوم تربيتي با همراهي مددكاران اجتماعي، مشاوران، روانشناسان باليني و روانپزشكان مي‌توانند يك ناشر مشخص را به عنوان نماينده گروه ناشنوايان راهي نمايشگاه كتاب كنند. 

سازمان اسناد و كتابخانه ملي ايران با اختصاص بخش ويژه‌اي براي انتشار كتاب‌هاي كودكان و نوجوانان نابينا، ناشنوا و كم توان ذهني و جسمي و همچنين پشتيباني از انتشار كتاب‌هاي ويژه درباره كودكان و نوجوانان داراي محروميت‌هاي خاص و آسيب ديده اجتماعي، آرشيو كاملي از كتاب‌هاي اين گروه را براي استفاده تحقيقی و پژوهشی نسل‌هاي بعد فراهم می‌كند.

كتابخانه ملي ايران در 12 ارديبهشت ماه سال 1389 به همت مصطفي رحماندوست كتابخانه ملي مجازي كودكان و نوجوانان را راه‌‌اندازي كرد. اكنون 25 جلد كتاب گويا به صورت شنيداري در اين كتابخانه مجازي وجود دارد.

این کتابخانه به صورت رايگان در دسترس تمام کودکان و نوجوانان فارسی‌زبان جهان قرار دارد. کودکان و نوجوانان سراسر جهان می‌توانند در این کتابخانه برای خود «کتابخانه‌ی شخصی» و «کارت عضویت» درست کنند. خانواده‌ها نیز می‌توانند کتاب‌ها و قصه‌های قدیمی را در این كتابخانه مجازي مطالعه کنند.

حوزه هنري و كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان به عنوان متوليان اصلي توليد كتاب در اين بخش مي‌توانند با انجام پژوهش‌هاي ميداني و نياز‌سنجی از مدارس استثنايي كشور و مساعدت سازمان بهزيستي با انتشار كتاب‌هاي شاخص و داراي جوايز ادبي و مهم ،هر ساله كودكان و نوجوانان داراي محروميت را از مهجوريت خارج كنند. 

كودكان و نوجوانان كم توان ذهني و جسمي با توجه به شهود معلوليت اغلب حس ترحم جامعه را برمي ‌انگيزنند؛ فقط با دسته‌بندي، تحقيق و توليد كتاب براي اين گروه كه بار آن بر دوش نويسندگان و پژوهشگران كودك و نوجوان با بهره‌گرفتن از مشاوره‌هاي حرفه‌اي از مددكاران، متخصصان علوم‌تربيتي و روانپزشكان است مي‌توانند اين جامعه كوچك از افراد را هم وارد اجتماع بزرگ كتابخوان كنند تا ديگر قشر فراموش شده نباشند.

كودكان آسيب ديده اجتماعي شامل كودكان كار و خيابان، ساكنان كانون‌هاي اصلاح و تربيت و يا كودكان و نوجوانان بد سرپرست و بي سرپرست مخاطبان فراموش شده كودك و نوجوان در نمايشگاه كتاب تهران هستند زيرا نه مجموعه كتاب‌هايي هست كه مشكلات آن‌ها را شناسايي كند، راهكار‌‌هاي مناسب پيشگيري و كنترل انواع آسيب‌هاي اجتماعي را كه با آن مستقيم درگيرند از طريق خواندن كتاب؛ آموزش دهد و نه يك غرفه در اين رخداد بزرگ فرهنگي براي آنان وجود دارد كه اين مخاطبان با مطالعه كتاب‌هاي مرتبط با  بخش روانشاسي، بزهكاري و ديگر آسيب‌هاي اجتماعي در مكاني مجزا با ورود به آن در يك روز خاص از نمايشگاه در اين جو فرهنگي بزرگ قرار بگيرند.

برپايي نشست‌‌هاي تخصصي با حضور نويسندگان و كارشناسان حوزه‌هاي گوناگون تربيتي،روانشناسي و كتابداري با حضور اين گروه‌ها در نمايشگاه و همچنين ساماندهي گروه‌هاي كودكان كار و خيابان با كمك شهرداري و بهزيستي و اهداي كتاب به اين گروه‌ها همزمان با نمايشگاه كتاب نوعي تربيت فرهنگي است تا اين گروه‌ها هم در جشن سراسري كتاب سهيم شوند.

مخاطبان نابینا، ناشنوا، کم‌توان ذهنی و دارای معلولیت‌های جسمی  از دوران کودکی و نوجوانی است که می‌توانند در بزرگسالی کتابخوان تربیت شوند و نمایشگاه کتاب بهترین فرصت برای توجه به این گروه‌هاست.