شنبه ۲۴ فروردین ۱۳۹۲ - ۱۴:۲۲
ترجمه زرگر از نمایشنامه زیندل از بهترین برگردان‌های ادبیات نمایشی است

نمایشنامه «اثر پرتوهای گاما بر روی گل‌های همیشه بهار ساکنین کره ماه» نوشته پل زیندل و ترجمه شهرام زرگر، به کارگردانی فتح‌الله نیازی در تالار انتظامی خانه هنرمندان ایران به صحنه رفته است. این نمایشنامه مشهورترین اثر زیندل، نویسنده معاصر آمریکایی است و به باور کارگردان این نمایش، از بهترین ترجمه‌های ادبیات نمایشی در ایران است.-

نیازی، به خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، گفت: نمایش «اثر پرتوهای گاما بر روی گل‌های همیشه بهار ساکنین کره ماه» در سال 1389 در تالار مولوی و در قالب جشنواره بین‌المللی تئاتر دانشگاهی ایران، اجرا شد. این اجرا جایزه بهترین کارگردانی، طراحی صحنه و نور را به خود اختصاص داد. همچنین از طراحی لباس آن تقدیر شد و بازیگر نقش اول نیز در میان کاندیداهای بهترین بازیگری بود. 

وی در ادامه با اشاره به این نکته که گروهش برای اجرا در جشنواره تئاتر دانشگاهی حدود دو ماه تمرین کرده است، گفت: خانه تئاتر دانشگاهی به ما تضمین داد که این نمایش پس از جشنواره در تالار مولوی برای عموم به روی صحنه برود، اما متاسفانه تالار مولوی با وجود تمام تلاش‌های من، به ما نوبت اجرا نداد. در اصل باید دو سال پیش این کار به روی صحنه می‌رفت. به هر حال خانه هنرمندان برای امسال به ما اجازه اجرا داد، هرچند که اکنون با شرایط بسیار نامناسبی کار به روی صحنه می‌رود. 

نیازی در ادامه درباره مشکلات اجرای خود گفت: تالار انتظامی سالن کوچکی است و با وجود غیراستاندارد بودن دو اجرا در روز به صحنه می‌رود. فاصله زمانی که گروه باید دکور را آماده کند و به اجرا برود، 45 دقیقه است و چون آکساسوار این اجرا زیاد است، در تنظیم وقت با مشکل مواجه می‌شویم. با این اوصاف ما اجرا را شروع کردیم. مجوز اجرا هم بسیار دیر به ما رسید و ما نتوانستیم تبلیغاتی برای نمایش انجام دهیم. 

این کارگردان در ادامه در پاسخ به این سوال که «ویژگی‌های جذاب متن را در چه مواردی دیده که دست به اجرای آن زده است؟» گفت: این متن در سال 1971 جایزه معتبر پولیتزر گرفته است. در این نمایشنامه یک نوع روند تجربه‌گرایی در تئاتر مشاهده می‌شود. به دلیل دیالوگ‌های بسیار و حجیم بودن متن، شرایط اجرا بسیار سخت است. 

وی افزود: «اثر پرتوهای گاما...» یکی از معدود نمایشنامه‌های خارجی ترجمه شده در ایران – حتی در میان آثار کلاسیک ادبیات نمایشی – است که نگاه کاملا تازه‌ای به تئاتر تجربی دارد. نویسنده در این اثر از زاویه علم به هنر نگاه کرده است و این سبب جذابیت بسیار این این متن شده. خود من نیز اجرا را بر مبنای همین مساله پی‌ریزی کردم. 

نیازی در ادامه با اشاره به این نکته که نگاه تجربی نمایشنامه در اجرا نیز پیاده شده، گفت: داستان این نمایشنامه درباره دختر نابغه‌ای است که در خانه و در اجتماع ناهنجاری‌های اجتماعی برایش پیش آمده است. اجرای این اثر نیز از زاویه دید این دختر صورت گرفته است، یعنی نگاه تجربی نویسنده به تئاتر در اجرا هم وارد شده است. 

این کارگردان در ادامه در پاسخ به این سوال که «نظرش درباره کیفیت ترجمه این اثر چیست؟» گفت: به نظر من ترجمه بسیار عالی و روان است، اما یک مشکلات کلی هم دارد. تمام مترجمان در ترجمه نمایشنامه‌ها، با یکسری از الفاظ، واژه‌ها و ضرب‌المثل‌هایی مواجه می‌شوند که در باور عوام آن کشور رایج است و نمی‌توان آن‌ها را به فارسی برگردان کرد، اما مترجم که به هر حال ناچار به ترجمه است، یا نباید به طور کل اثر را ترجمه کند و اگر دست به ترجمه زد باید نگاه خود را در متن بیاورد. 

وی در توضیح بیشتر گفت: شهرام زرگر تلاش بسیاری کرده و به جای الفاظ و باورهای رایج آمریکایی در این متن، برابرهای ایرانی آن‌ها را آورده است،  به طور کلی ترجمه «اثر پرتوهای گاما...» یکی از بهترین ترجمه‌های ادبیات نمایشی غرب در ایران است. متن بسیار روان است و و دیالوگ‌ها به آسانی در دهان بازیگر می‌چرخد. 

نیازی در ادامه در پاسخ به سوالی مبنی بر این‌که «آیا مجبور شده قسمت‌هایی از متن را برای اجرا در ایران تغییر دهد یا این‌که خیر؟» گفت: من در متن ترجمه برای اجرا هیچ تغییری ندادم و با اطمینان کامل به این ترجمه، کل ماجرای نمایشنامه را با تمام زیر و بم‌های دیالوگ‌هایش، به اصطلاح در اجرا درآوردم. در این اجرا تنها یک کاراکتری به نام «گودمن» به اجرا اضافه شده که دیالوگی ندارد و سایر بازیگرها درباره او حرف می‌زنند. 

نمایشنامه «اثر پرتوهای گاما بر روی گل‌های همیشه بهار ساکنین کره ماه» نوشته پل زیندل، با ترجمه شهرام زرگر، برای نخستین بار در سال 1388، با شمارگان هزار و 100 نسخه، 90 صفحه و بهای دو هزار و 200 تومان از سوی نشر بیدگل روانه کتابفروشی‌ها شده بود. این نمایشنامه در زمستان 1390 به چاپ دوم رسید. 

«اثر پرتوهای گاما...» نخستین و معروف‌ترین نمایشنامه پل زیندل نمایشنامه‌نویس آمریکایی است که در سال 1964 نوشته شد و در سال 1971 جایزه معتبر پولیتزر را از آن خود کرد. زیندل در این اثر با طرح مضمونی علمی به ترسیم لایه‌های روانی و روابط عاطفی شخصیت‌ها می‌پردازد. این نمایشنامه در 1972 توسط پل نیومن به فیلم سینمایی تبدیل شد. 

«اثر پرتوهای گاما...» از سوی گروه تئاتر ناتمام به صحنه می‌رود و پرنیان گودرزی، الهه شه‌پرست، پونه مجتبی، الهام جلالی، بهار سُهراب‌بیگی بازیگران آن هستند. 

دیگر عوامل این اجرا عبارتند از کیارش وفایی دستیار اول کارگردان و برنامه‌ریز، فردین شاه‌حسینی و راشتو فکوری، دستیاران کارگردان، سهراب مدیری، منشی صحنه، سلمان محبی، مدیر صحنه، شوکا مدیری و میلاد کاشانی، دستیاران صحنه، مارال بچه‌لو، طراح لباس، پرستو نیری، طراح گریم، مهدی دوانی، طراح پوستر و بروشور، رضا حیدری، طراح نور و بهنام رحیمی، ساخت موسیقی. 

مدت زمان این نمایش 80 دقیقه است. اجرا از 18 فروردین شروع شد و تا چهارم اردیبهشت هر شب راس ساعت 20 روی صحنه می‌رود.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط