به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، براساس پیشگفتار این کتاب، کالینز نمایشنامه قضاوت را بر مبنای یک ماجرای واقعی که در جنگ جهانی دوم رخ داده، نوشته است.
در پیشگفتار این کتاب ماجرای این نمایشنامه به نقل از کتاب «مرگ تراژدی» اثر «جورج اشتاینر» چنین آمده است: «نیروهای آلمانی پس از حبس چند افسر ارتش شوروی در اتاقی در صومعهای در جنوب لهستان، منطقه را ترک میکنند. دو تن از زندانیها با کشتن و خوردن همقطارانشان زنده میمانند. نهایتا افسران ارتش سرخ شوروی دو نفر باقیمانده را در حالتی جنون زده پیدا میکنند. اول به آن دو غذا داده و سپس آنها را میکشند.»
این ماجرای حیرتانگیز و هولآور، خود هویتی تراژیک دارد و کالینز با هوشمندی تمام آن را دستمایه نگارش یک نمایشنامه قرار داده است.
ساختار نمایشنامه نیز در نوع خود بسیار جالب و بدیع است. تک بازیگر این نمایشنامه روی صحنه، دیالوگهای خود را خطاب به تماشاگران بیان میکند. بر مبنای متن این اثر صحنه تئاتر، جایگاه متهم در یک دادگاه است و تماشاگران در نقش قضات.
بازیگر اثر با نام «آندری واخوف» سرگذشت زندانی شدن خود و خوردن همقطارانش را برای قضات (همان تماشاگران) بازگو کرده و از خود و کار خود دفاع میکند. حال تماشاگران باید درباره این سرگذشت و کار واخوف تفکر و درباره او قضاوت کنند و غایت تئاتر نیز همین است. باید دانست که هنر تئاتر به هیچ عنوان صرف سرگرمی برای مخاطبان نیست و باید آنها را به سطحی بالاتر از سطح کنونی تفکرشان برساند.
با این اوصاف، اجرای چنین متن سنگینی از عهده هر بازیگری بر نمیآید، چرا که ترجمه این اثر در قطع جیبی بیش از 75 صفحه دیالوگ دارد.
در هر حال به نحوی میتوان این نمایشنامه را طولانیترین «مونولوگ» تاریخ ادبیات نمایشی در جهان دانست. در حالی که شاید مقصود نویسنده از نگارش این اثر تنها ارایه یک نمایشنامه «کلازت» به مخاطبان بود. مقصود از نمایشنامههای کلازت، نمایشنامههای فقط خواندنی است؛ نمایشنامههایی که برای صحنه نوشته نشدهاند.
اما با توجه به متن پیشگفتار، این اثر با بازی بازیگران نامداری چون «کولین بلکلی» و «بن کینگزلی» اجرا و یک بار نیز توسط «پیتر اوتول» نمایشنامهخوانی شده است. بنابراین باید گفت که «قضاوت» متنی مهم برای زورآزمایی بازیگران است و اجرای این اثر میتواند سنگ محکی برای سنجش توانایی بازیگران ایرانی باشد.
از سوی دیگر در این نمایش، سکوتها در مواقع مقتضی خود عیان میشوند. همچنین نمایشنامه هیچگاه از ریتم نمیافتد و روایت آندری واخوف در هیچ قسمتی برای مخاطب کسل کننده نیست.
در مجموع باید از انتشار خوب و بیغلط این کتاب نیز یاد کنیم. همچنین ترجمه این متن تا حد امکان روان است و مترجم سعی داشته تا نقطه ابهامی (معمولا متن ترجمه نمایشنامههای خارجی به فارسی از نقاط مبهم خالی نیستند) برای مخاطب باقی نگذارد.
نمایشنامه «قضاوت» نوشته بری کالینز و ترجمه نریمان افشاری، با شمارگان هزار نسخه، 78 صفحه و بهای پنج هزار تومان از سوی انتشارات مانوش در قطع جیبی منتشر شده است.
افشاری، فارغالتحصیل مقطع کارشناسی ارشد تئاتر از دانشگاه تربیت مدرس است. با ترجمه او پیشتر کتابهایی چون «ارتباط زیباییشناسی: نظرگاه هندی» نوشته رکا جانجی، «تئاتر هند: تئاتر شرآغاز – تئاتر آزادی» نوشته رالف یارو و «نظریه در تئاتر» نوشته مارک فورتیه، (ترجمه مشترک با فرزان سجودی) منتشر شده است.
از دیگر آثار کالینز نیز میتوان به «قویترین مرد زمین»، «وزغها»، نمایشنامه اقتباسی «دیو و دلبر» و «دودکش یخی» اشاره کرد.
یکشنبه ۲۵ فروردین ۱۳۹۲ - ۰۸:۴۰
نظرات