به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، در «دومین جشنواره کتاب خلیج فارس» چهار مقاله «حقوق بین‌الملل و ساختن جزایر مصنوعی در خلیج‌فارس» از علی امیدی، «نقدی بر مباحث تاریخی کتاب: الجزر الثلاث المحتله لدوله الامارات العربیه المتحده» از سلمان قاسمیان، «خلیج‌فارس و دریای عمان در روزگار فرمانروایی سلجوقیان و سلغریان» تالیف سید ابوالقاسم فروزانی و مقاله‌ای از تورج دریایی، ترجمه احمد فضلی‌نژاد با نام «حضور ایرانیان در خلیج‌فارس و شبه جزیره عربستان» شایسته تقدیر شناخته شدند.
در این گزارش مروری بر این مقاله‌ها و مولفان آن‌ها داریم.
«حقوق بین‌الملل و ساختن جزایر مصنوعی در خلیج‌فارس»
در مقاله «حقوق بین‌الملل و ساختن جزایر مصنوعی در خلیج‌فارس» که در نشریه «اقتصاد «اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی» شماره 237 و 238» منتشر شده، آمده است: «یکی از دخالت‌های مخرب بشر در اکوسیستم، ساخت جزایر مصنوعی است. در حال حاضر پروژه‌های متعدد ساخت جزایر مصنوعی در خلیج‌فارس یا تکمیل شده و یا در مرحله طراحی و ساخت است.»
در بخش دیگری از این مقاله نوشته شده است: «براساس بسیاری از گزارش‌های بین‌المللی و منطقه‌ای، رفت‌وآمد تانکرهای نفتکش، سکوهای نفتی، پالایشگاه‌ها و تاسیسات ساحلی موجب شده است که خلیج‌فارس به آلوده‌ترین دریای جهان مبدل شود. با توجه به عدم اعتراض جامعه بین‌المللی در سطح کلان نسبت به ساخت جزایر مصنوعی و همچنین ممنوع نشناختن احداث جزایر مصنوعی در حکم «دیوان داوری حقوق دریاها» در قضیه دعوای مالزی ـ سنگاپور، اساسا نمی‌توان ساخت جزایر مصنوعی را غیر قانونی دانست. ولی، مفهوم امنیت در دنیای امروز صرفا محدود به امور سیاسی و نظامی نیست، بلکه تخریب محیط‌زیست یکی از عوامل مهم تهدید‌زای زندگی انسان در جهان امروز محسوب می‌شود.»
علی امیدی متولد یکم مردادماه 1347، دارای دکترای روابط بین‌الملل از دانشگاه تهران و عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان است. وی تدریس و پژوهش، انتشار بیش از 31 عنوان مقاله علمی و چندین عنوان کتاب در حوزه روابط بین‌الملل و حقوق بین‌الملل را در کارنامه فعالیت‌هایش دارد.
«نقدی بر مباحث تاریخی کتاب: الجزر الثلاث المحتله لدوله الامارات العربیه المتحده»
در مقاله «نقدی بر مباحث تاریخی کتاب: الجزر الثلاث المحتله لدوله الامارات العربیه المتحده» که در نشریه «پژوهشنامه خلیج‌فارس» منتشر شده، چنین نوشته شده است: «بررسی چرایی و چگونگی شکل‌گیری مساله جزایر سه‌گانه به دلیل نقش آن در ایجاد این تفاهم اصولی میان دو کشور ایران و امارات متحده عربی از اهمیت زیاد برخوردار است.»
نویسنده معتقد است: «محققین حوزه خلیج‌فارس که عمدتا اروپایی هستند، با هدف دامن زدن به این‌گونه اختلافات و با ادعای علمی بودن پژوهش خود و اینکه با بهره‌گیری از مدارک و اسناد تاریخی به دنبال حل برخی مسایل و مناقشات میان کشورهای ساحلی خلیج‌فارس هستند، حاضر به شکل معرفی انتقادی کتاب مذکور، سعی دارد تا با بهره‌گیری از برخی منابع تاریخی و ضمن بررسی سیر تاریخی وقایع مرتبط با جزایر سه‌گانه و جریان مالکیت جزایر سه‌گانه طی دوره‌های مختلف تاریخی به بررسی انتقادانه مباحث تاریخی کتاب «الجزر الثلاث المحتله لدولت الامارات العربیه المتحده» بپردازد و ابعاد مختلفی از نگاه مغرضانه نویسندگان غربی را انجام این‌گونه تحقیقات با ظاهر مستند نمایان سازد.»
سلمان قاسمیان متولد 11 شهریور 1362 و دانشجوی دکترای تاریخ ایران اسلامی در دانشگاه اصفهان و حدود 40 مقاله در دانشنامه‌های مختلف در حوزه مباحث مرتبط با بنادر و جزایر ایرانی خلیج‌فارس تالیف کرده است.
«خلیج‌فارس و دریای عمان در روزگار فرمانروایی سلجوقیان و سلغریان»
در معرفی این مقاله که در «پژوهشنامه خلیج‌فارس» و به‌قلم سید ابوالقاسم فروزانی منتشر شده، آمده است: «پس از توضیح مختصری درباره اوضاع خلیج‌فارس و دریای عمان در زمان فرمانروایی آل‌بویه، چگونگی تسلط قاورد سلجوقی بر کرمان و تصرف دریای عمان و تنگه هرمز بحث می‌شود. تسلط طغرل سلجوقی بر شمال خلیج‌فارس، گسترش متصرفات دریایی سلجوقیان و نفوذشان در کرانه‌ها و جزایر خلیج‌فارس در شمار دیگر مباحث این مقاله است. وضعیت خلیج‌فارس در روزگار اتابکان سلغری آخرین گفتار این مقاله است.»
سید ابوالقاسم فروزانی متولد هفتم مرداد 1335 در شیراز، دارای دکترای تاریخ و عضو هیات علمی دانشگاه شیراز، بیش از 60 عنوان مقاله و تالیف 9 کتاب برخی از مکتوبات وی به‌شمار می‌رود.
«حضور ایرانیان در خلیج‌فارس و شبه جزیره عربستان»
دریایی در این مقاله نوشته است: «علاوه بر شواهد فراوان تاریخی و مستندات جغرافیایی در مورد نام خلیج‌فارس، یکی از دلایل پیوند عمیق ایرانیان با این آبراه و سرزمین‌های پیرامون آن، حاکمیت قدرتمند و بی‌منازع ساسانیان تا اعماق سرزمین‌های عربی است. دولت ساسانی هم به دلایل اقتصادی و سیاسی و هم به واسطه سلطه بر مرزهای پهناور سواحل شمالی خلیج‌فارس، ضرورت نفوذ و حضور جدی خود را در این منطقه احساس کرده بود.»
این مقاله که با ترجمه احمد فضلی‌نژاد در نشریه «پژوهشنامه خلیج‌فارس» منتشر شده، در ادامه می‌نویسد: «بنابراین در سراسر دوره ساسانی، همواره یکی از مهم‌ترین برنامه‌های سیاسی این دولت تداوم حاکمیت بر سواحل شمالی و جنوبی خلیج فارس و گسترش نفوذ خود در درون سرزمین‌های عربی و در پی آن چگونگی برخورد با ناآرامی‌های داخلی شبه‌جزیره عرب بوده است.»
تورج دریایی که در سال 1346 در تهران به دنیا آمده، در سال 1378 از دانشگاه کالیفرنیا در لُس‌آنجلس دکترای تاریخ دریافت کرد. وی در رشته «تاریخ ایران و جوامع پارسی‌زبان» از اعضای هیات مدیره مرکز مطالعات ایرانی دکتر «سموئل» در دانشگاه کالیفرنیا است و به دو زبان انگلیسی و فارسی می‌نویسد. مدیریت پروژه «ساسانیکا»، ویراستاری نشریه «نامه ایران باستان» و انتشار مقالات در گاهنامه‌های مهم ایرانشناسی از دیگر فعالیت‌های دریایی است. کتاب‌های «ایران ساسانی»، «شاهنشاهی ساسانی»، «شهرستان‌های ایران‌شهر» و «غروب یک امپراطوری» از دریایی به فارسی ترجمه شده‌اند.
از نویسنده‌های مقاله‌های برتر یکشنبه (8 اردیبهشت‌ماه) در «دومین جشنواره کتاب خلیج فارس» در سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب قدردانی شد.
چهارشنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۲ - ۱۱:۲۵
نظر شما