سه‌شنبه ۲۱ خرداد ۱۳۹۲ - ۱۲:۲۷
تورق نکردن کتاب‌ها به مدت طولانی، عامل آسیب‌های بیولوژیک است

صدیقه روحی، مدیر کل حفاظت و نگهداری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: آثار مکتوب، کتاب‌های چاپی و نسخه‌های قدیمی که سالیان سال مورد ارزیابی یا تورق قرار نمی‌گیرند، بیشتر در معرض آسیب‌‌های بیولوژیک و شیمیایی هستند.-

روحی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، عنوان کرد: وجود مشکلات ساختاری در کتاب‌های کاغذی به دلیل تورق نکردن طولانی باعث تشدید آسیب‌های بیولوژیکی می شود زیرا برخی آثار دارای ضعف‌های ساختاری هستند.

وی افزود: از آنجا که مرکب موجود درآن‌ها به دلیل داشتن اسید کلریدریک ، استاندارد نیست و وجود ماده‌ای به نام لیگنین در کاغذ‌ کتاب‌هایی مانند جنس روزنامه، باعث می‌شود کتاب‌ها به مرور زردرنگ شوند، از این رو نیازمند رسیدگی مداوم هستند. 

مدیر کل حفاظت و نگهداری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: رعایت استاندارد‌ها در مخازن کتابخانه‌های شخصی، نگهداری از کتاب‌ها در دما، رطوبت، نور و شرایط تهویه مناسب، قفسه‌بندی درست، چینش در یک رده و نظارت دایم بر آن‌ها، از  شرایط نگهداری مناسب کتاب است.

وی درباره آسیب‌هایی که کتاب‌های چاپی، سنگی، سربی و نسخه‌های خطی موجود در کتابخانه‌‌ها و مجموعه‌های شخصی را تهدید می‌کند، عنوان کرد: دمای مناسب، رطوبت و نور کافی،نحوه نمایش آن‌ها، جابه‌جایی منابع و حتی نحوه تورق کتاب‌ها شرایط استانداری هستند که باید برای نگهداری از همه آثار مکتوب رعایت شوند.

مدیر کل حفاظت و نگهداری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران اظهار کرد: شرایط نگهداری از کتاب‌ها باید در همه آثار مکتوب لحاظ شود و  تنها به‌آثار نفیس محدود نشود. 

وی با اشاره به این که دما و رطوبت بالا مکان بسیار مناسبی برای رشد اسپور و قارچ در کتاب‌های کاغذی است، گفت: گرده‌های ریز و غبار در دما و رطوبت بالا به سرعت رشد می‌کنند زیرا از سلولز درون کاغذ تغذیه می‌کنند و به راحتی باعث آلرژی و حساسیت می‌شوند.

مدیر کل حفاظت و نگهداری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با اشاره به عوامل فیزیکی، شیمیایی، انسانی و حوادث غیر مترقبه گفت: این عوامل مهم‌ترین تهدید‌ها برای از بین رفتن کتاب‌های کاغذی محسوب می‌شوند.
 
مدیر کل حفاظت و نگهداری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با بیان این‌که کتاب‌های چاپ کشور هندوستان به دلیل نداشتن کاغذ مرغوب اغلب دچار آسیب‌دیدگی‌های رایج مانند اسیدی‌شدن هستند، عنوان کرد: پیدا شدن زردی در کاغذ به دلیل ماده‌های به نام لیگنین موجود در این نوع کتاب‌هاست که از کیفیت لازم برخوردار نیستند.

روحی با اشاره به این که کتاب‌‌ها برای ماندگاری طولانی مدت باید از کاغذ مناسب، رطوبت و نور کافی برخوردار باشند، گفت: برخی کتاب‌ها به دلیل وجود اسید کلریدریک در جوهر خود از جنس مرغوبی برخوردار نیستند و به مرور زمان باعث ایجاد حفره و خوردگی در محل نوشته‌ها می شوند.

وی با بیان این‌که باید فیلتر مناسبی بر سر راه مخزن هوای کتابخانه‌های شخصی وجود داشته باشد، عنوان کرد: ایجاد تغییرات شیمیایی در آثار مکتوب شدیدترین حالت آسیب در بخش کتاب‌های کاغذی است، به همین دلیل کتاب‌ها باید در فاصله زمانی معین مورد ارزیابی قرار بگیرند.

روحی درباره پیشنهاد‌های خود درباره اولویت شرایط نگهداری از کتابخانه‌های شخصی و آثار مکتوب موجود در مجموعه‌های شخصی اظهار کرد: افراد باید کتاب‌های خود را از نظر ارزشی اولویت‌بندی کنند. نحوه حمل و نقل و تورق کتاب از مهم‌ترین نکاتی است که در حفاظت از‌آثار مکتوب اهمیت دارد.

وی افزود: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در سایت خود بخشی به نام « برای حفاظت و مرمت منابع» دارد که افراد می‌توانند از این نکات برای نگهداری از آثار مکتوب به ویژه در شرایط بحرانی و سایر موارد حساس استفاده کنند.

مدیر کل حفاظت و نگهداری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران اظهار کرد: نحوه تورق درست کتاب در شرایط حساس و شیوه نگهداری از آثار مکتوب در 24 ساعت اولیه وقوع بحران برای جلوگیری از آسیب به اثر مکتوب،بسیار موثرند. 

وی درباره بخش حفاظت و نگهداری از آثار مکتوب گفت: حفاظت از منابع مکتوب، اسناد و نفایس چاپی، نشریات قدیمی و همچنین مرمت کتاب‌ها و اسناد از وظایف بخش حفاظت و نگهداری این سازمان محسوب می‌شود.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط