یکشنبه ۹ تیر ۱۳۹۲ - ۱۵:۱۷
استاد خرم، تنها یادگار صبا

امروز 9 تیرماه نخستین سالگرد تولد استاد همایون خرم پس از مرگ اوست. «غوغای ستارگان»، «ردیف اول» و «ردیف دوم» از کتاب‌های این آهنگساز ایرانی به شمار می‌آیند.-

خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، همایون خرم در سال 1309 در شهر بوشهر متولد شد. نام وی را مادرش به دلیل علاقه زیاد به دستگاه همایون (یکی از دستگاه‌های موسیقی ردیف ایرانی) انتخاب کرد.

خرم در نوجوانی سالگی به مکتب استاد صبا راه یافت و چند سال بعد به عنوان نوازنده ۱۴ ساله، در رادیو به تنهایی به اجرا پرداخت. بعدها در بسیاری از برنامه‌های موسیقی رادیو، به ویژه در برنامه گل‌ها، به عنوان آهنگساز، سولیست ویولن و رهبر ارکستر آثاری ارزشمند ارایه کرد.

ساز همایون خرم، سازی پر صلابت، سنگین بود. گرچه در شیرین نوازی خرم را نمی‌توان با پرویز یاحقی و حبیب‌الله بدیعی هم‌طراز دانست، با این حال توانایی او در آفرینش آنی ملودی‌های جاندار و جذاب، بافت تکنوازی‌های او را به مراتب از کارهای دیگران خوش ساخت‌تر و پرمایه‌تر می‌سازد. از این بابت خرم و علی تجویدی را می‌توان در یک گروه قرار داد؛ چرا که قابلیت آهنگسازی این دو بر نوازندگی‌شان چیره بود، درست عکس آنچه درباره بدیعی و یاحقی می‌توان گفت.

خرم، با تواناترین و حرفه‌ای ترین خوانندگان دوران دو دهه طلایی موسیقی ایران همکاری نزدیک داشته است. حسین قوامی (فاخته‌ای)، شجریان، گلپایگانی و ایرج از این هنرمندانند. با اینحال نباید از یاد برد که «پروین زهرایی منفرد» تا چندین سال خواننده انحصاری آثار خرم محسوب می‌شد.

طی بیش از سه دهه تدریس، جوانان بسیاری از محضر درس خرم بهرمند شدند که امروز امانتدار مکتب استاد خود هستند، اما خرم در مصاحبه‌ای با علی دهباشی در نشریه بخارا از مانی فرضی، پژمان پورزند و بابک شهرکی به عنوان زبده‌ترین شاگردان خود نام می برد.

وی همچنین تحصیلات دانشگاهی خود را در دانشگاه علم و صنعت ایران در رشته مهندسی برق ادامه داد. در جلد سوم کتاب «موسیقی‌دان ایرانی» نوشته پژمان اکبرزاده آمده است: «پس از وقوع انقلاب اسلامی در ایران، فعالیت‌های اجرایی همایون خرم دچار وقفه‌ای چندین ساله شد. اوقات او از آن پس، بیشتر صرف تدریس خصوصی ویولن و فعالیت‌های پژوهشی درباره موسیقی ایرانی شد.» 

این استاد موسیقی‌ دارای درجه یک هنری (معادل مدرک دکترا) از شورای ارزشیابی هنرمندان ایران بود. او که در اواخر عمر به بیماری سرطان روده مبتلا شده بود و تحت شیمی درمانی قرار داشت، در شامگاه بیست و هشتم دی سال ۱۳۹۱ درگذشت.

عضویت در شورای عالی موسیقی رادیو، رهبری ارکستر سازهای ملی، استاد دانشکده موسیقی ملی (هنرستان شبانه)، آهنگساز در برنامه‌های موسیقی ایرانی و برنامه گل‌ها از  فعالیت‌های  این استاد موسیقی ایرانی است.

کتاب «غوغای ستارگان» (خاطرات هنری مهندس همایون خرم) که از سوی انتشارات بدرقه جاویدان در سال  ۱۳۸۹ منتشر شده، توسط علی وکیلی که از شاگردان خرم بوده، ابتدا به صورت شفاهی روی نوار تهیه و سپس نوشته و ویرایش شده است. «ردیف اول، چپ کوک» (نوای مهر)، شامل آوازها، چهارمضراب‌ها (به اهتمام بابک شهرکی) و «ردیف دوم، راست کوک» شامل تعدادی از پیش درآمدها، چهارمضراب‌ها و رِنگ‌ها، از آثار مکتوب استاد همایون خرم است.

«تو ای پری کجایی» (سرگشته) با صدای فاخته‌ای (حسین قوامی)، «دلم شکستی» با صدای فاخته‌ای، «اشک من هویدا شد» با صدای مرضیه، «خدا کند عاشق شوم» با صدای دلکش و «عالم تنهایی» با صدای دلکش نیز برخی از آثار برگزیده ساخته شده توسط این آهنگسار ایرانی هستند. 

تنها بازمانده از مکتب صبا 28 دی سال گذشته در بیمارستان دی تهران با بیش از 82 سال چشم فرو بست.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها