به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) به نقل از پرسپکتیو، صنعت نشر روسیه چنان درلبه خطر قرار دارد که دولت این کشور اعلام کرده قصد دارد بیش از 100 میلیون دلار را تا سال 2018 صرف حمایت از توسعه این صنعت کند.

در سال های اخیر بازار کتاب در روسیه به طرز معناداری با کاهش روبه رو شده و سالانه بین پنج تا هفت درصد از مشتریان خود را از دست می دهد. آمار نشان دهنده فروش 60 میلیارد روبلی ( دو میلیارد دلاری) برای این صنعت است.

اتاق کتاب روسیه گزارش کرده است که سال پیش بیش از 116 هزار عنوان کتاب از سوی ناشران داخلی منتشر شد که شمارگان مجموع آن ها اندکی بیش از 540 میلیون نسخه بود اما همین آمار نشان دهند کاهشی پنج درصدی نسبت به کتاب های منتشر شده در سال 2011 است.

به گفته ولادیمیر گریگوریف، معاون آژانس فدرال برای انتشارات و رسانه های جمعی، این موقعیت همچنان پیچیده است و با کاهش توجه مردم به این صنعت، به مشکلی برای دولت بدل شده است.

در هر حال، این امکان نیز وجود دارد که تغییراتی در آینده نزدیک رخ دهد. یکی از احتمالات اصلی این است که پروژه «فرهنگ روسیه» برنامه ای که قصد دارد به کمک صنعت در خطر روسیه بپردازد و با کمک به نویسندگان داخلی و ترجمه آثار خارجی وارد میدان شود، تلاش کند این بحران پشت سر گذاشته شود.

به گفته گنادی کودی، معاون دفتر روسیه در بخش نشر و چاپ، این کمک ها در بخش علوم تکنولوژی، دایره المعارف های ادبی و هنر و فرهنگ هزینه می شود.

این توجه ویژ در بخش نمایشگاه های کتاب به ویژه در نمایشگاه کتاب مسکو و نمایشگاه کتاب سن پترزبورگ و نمایشگاه های داخلی کتاب چون نمایشگاه کیف، مینسک و نیز شرکت روسیه در نمایشگاه های بین المللی چون نمایشگاه های بزرگ کتاب فرانکفورت، پاریس، ورشو، پکن و دیگر شهرهای بزرگ درنظر گرفته شده است.

در قالب حمایت از ناشران کوچک نیز قرار است با سرمایه گذاری در این زمینه به صنعت نشر کمک شود. به گفته وزیر فرهنگ روسیه، بخشی از بودجه کمکی برای کمک به رقابت ناشران کوچک با ناشران بزرگ صرف خواهد شد.

این سرمایه گذاری از سوی دولت انجام می شود، و در کنار آن کاهش مالیات برای این دست از ناشران به ویژه برای ناشران داخلی به آن‌ها کمک می کند تا قیمت کتاب های تولیدی خود را پایین تر بیاورند و به این ترتیب در این رقابت از شانس بیشتری برای کسب مشتری برخوردار شوند.

علاوه بر این بخشی از این کمک ها صرف توسعه کتابخوانی و برنامه های مطالعاتی در کشور خواهد شد. این برنامه با هدف جلب توجه مردم به برنامه های کتابخوانی سوق می یابد. به گفته اولگ نونیکوف میدر اکسمو برجسته ترین ناشر روسی، شمار کتابخوانان در روسیه هر سال دو درصد کاهش می یابد و به همین دلیل دولت باید نیروی خود را به این بخش معطوف کند.

برخی تحلیلگران روسی بر این باورند که تجارت در صنعت نشر حتی خطرناک تر از آن چیزی است که آمار نشان می دهد.

ولادیمیر سولوننکو، مدیر اتحادیه ناشران روسیه می گوید: ما با نظر برخی تحلیلگران داخلی که معتقدند یک بحران عمیق در صنعت نشر کشور به وجود آمده است کاملا موافق نیستیم و اعتقاد داریم موقعیت بازار خیلی هم بد نیست، چون کاهش فروش یک امر جهانی شده و ما باید توجه کنیم که میزان استفاده از تولیدات صنعت نشر  میان مصرف کنندگان ما در حال افزایش است. وی می افزاید: البته نشر کتاب سودآورترین صنعت کشور نیست اما فعال و در حال رشد است.

مقابله با بسته شدن کتابفروشی های
بخش مهمی از کمک هزینه های دولت در بخش توسعه صنعت فروش کتاب در داخل کشور هزینه خواهد شد. به نظر می رسد این بخش بیشتر از هر بخش دیگر در صنعت نشر نیاز به کمک داشته باشد. در حال حاضر در روسیه بسیاری از کتابفروشی های خرده فروش در معرض خطر قرار دارند و بسیاری از آن ها رودر روی بحران قرار دارند.

به گفته دنیس کوتوف مدیر شبکه «بوکوود» که یکی از بزرگترین کتابفروشان زنجیره ای روسیه است از سال 2010 تاکنون بیش از 32 درصد از کتابفروشی های روسی تعطیل شده اند و انتظار می رود تا یکی دو سال آینده نیز حداقل 200 کتابفروشی دیگر تعطیل و ورشکسته شوند.

در میان مهم ترین ناشران کتاب روسی «گروه رسانه ای الوما» از اهمیت بیشتری برخوردار است که در سال 2012 موفق به فروش 63 میلیون نسخه کتاب شده است. در همین حال «اکسمو» و «است» دیگر کتابفروشان زنجیره ای با کاهش فروش 16 درصدی و 28 درصدی در سال 2011 روبه رو شده اند.

تحلیلگران وزارت فرهنگ روسیه معتقدند که سرمایه گذاری جدید موجب رشد صنعت نشر در داخل کشور می شود و موقعیت مناسبی را برای رشد در شهرهای اصلی فراهم می آورد. در مسکو و سن پترزبورگ امروز حدود 70 درصد از عناوین تولید شده در روسیه و 90 درصد از فروش کل کتاب، صورت می گیرد در حالی که سهم فروش و تولید برای شهرهای کوچک بسیار ناچیز است.

در همین حال با توجه به کتاب الکترونیک شاید تا سال 2022 این بخش بتواند تا حدود 30 درصد از صنعت نشر این کشور را در اختیار خود بگیرد.

به گفته الکساندر شیپتین رییس دپارتمان کتاب و مجله کودک، کتاب های الکترونیک اکنون حدود نیم درصد از بازار کتاب روسیه را دربر می گیرد.