به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، جغرافیای سیاسی دانشی میان رشتهای است که آمادگی حل معماهای بیشتری از مسایل و امور جهانی را پیدا کرده است. مطالب این رشته عموما انتزاعی است و به علوم سیاسی و جغرافیا هر دو باهم شباهت دارد. مساله مهم در جغرافیای سیاسی سرزمین و مرز است. این دو پارامتر نه تنها به صورتی خاص مطالعه میشوند بلکه در جغرافیایی شدن سایر مفاهیم سیاسی همانند ملت، حکومت و دولت نیز تاثیر دارند و این دلیلی است برای اینکه جغرافیدانان سیاسی ادعای مطالعه اینگونه مفاهیم را داشته باشند.
کتاب «درآمدی بر جغرافیای سیاسی» شامل پنج فصل مرتبط است. فصل نخست با عنوان «ماهیت و قلمرو جغرافیای سیاسی» به تعریف، تاریخچه، قلمرو مطالعه و نظریههای جغرافیای سیاسی میپردازد.
«سرزمین و مرز در جغرافیای سیاسی» عنوان فصل دوم است. فضای شخصی، نگرش انسان به سرزمین، وسعت و شکل سرزمین، مرز و دریای سرزمین از مسایل مورد بحث این فصل است.
فصل سوم به جغرافیای سیاسی و روند جهانی شدن میپردازد. در بخشی از این فصل آمده است: «جهانی شدن نظم طبیعی اشیا و امور در دنیای امروزی است که به وسیله تکنولوژی هدایت میشود. دنیایی که زمان و فضا در آن فشرده شده است و پایان جغرافیا فرا رسیده است. همه جا مثل هم میشود و بیمکانی فرا میرسد. نگاه به جهانی شدن به مثابه نیروی اجتنابناپذیر و بدون توقفی است که باید با آن همراه شد به جای اینکه با آن روبرو شد و مقاومت کرد.» جهانی شدن، دهکده جهانی و جهان بدون مرز مبحثهای پایانی فصل را تشکیل میدهد. در این فصل دیدگاه معروف «مرگ جغرافیا» اثر تافلر بررسی و تحلیل شده است.
«دولت و ملت» عنوان فصل چهارم کتاب است. یکی از موضوعهایی که در جغرافیای سیاسی اهمیت بسیاری دارد، مفهوم ملت است که به رغم بحثهای زیاد با از بین رفتن آن و ظهور گروه اجتماعی جهانی و جایگزین آن برای سالیان متمادی باقی خواهد ماند. «کشور» عنوان فصل پایانی کتاب است. کشور عالیترین شکل سازماندهی سیاسی فضا است و در تقسیمات جهانی، محدودهای از کره زمین است که در آن یک ملت زندگی میکنند و نام آن نیز در سازمان ملل متحد به ثبت رسیده است. کشورها به وسیله مرزهای بینالمللی از یکدیگر تفکیک میشوند و غالبا دارای یک حکومت مرکزی هستند.
در بخشی از کتاب آمده است: «یک کشور، یک واحد سیاسی است و مجموعهای از این واحدهای سیاسی نقشه سیاسی جهان را تکمیل میکنند. از نظر ساختاری، کشور از به هم آمیختن سه عنصر سرزمین، ملت و حکومت پدید میآید. مکانیزم اداره سرزمین از سوی حکومت براساس اراده ملت پیوند دهنده این سه عنصر است و از پیوند اینها مفهوم کشور واقعیت مییابد. بدین ترتیب، سه پدیده سرزمین، ملت و حکومت اجزاء جداییناپذیر یک موجودیت جغرافیایی سیاسی هستند.»
چاپ نخست کتاب «درآمدی بر جغرافیای سیاسی» نوشته ناصر رضایی و محمدرئوف حیدریفر در 219 صفحه با شمارگان یکهزار نسخه و بهای 6 هزار و 600 تومان از سوی انتشارات سپاهان منتشر شده و در دسترس دانشجویان رشته جغرافیا قرار گرفته است.
یکشنبه ۲۳ تیر ۱۳۹۲ - ۱۰:۳۱
نظر شما