لیلا پاپلی‌یزدی درباره کتابی که در دست انتشار دارد به خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، گفت: «باستانشناسی چهل‌تکه» با همکاری عمران گاراژیان، مریم دژم‌خوی، مریم نعیمی و آرمان مسعودی به منظور ارایه تعریفی بسیار ساده از باستانشناسی برای مردم به‌زودی منتشر می‌شود.

این باستانشناس درباره شکل‌گیری ایده کتاب بیان کرد: در این پژوهش با استفاده از فرم‌های نظرسنجی اطلاعات مردم را درباره باستانشناسی و آن‌چه آن‌ها باستانشناسی می‌دانند، گردآوری کرده‌ایم. این فرم‌ها در طبقه‌های مختلف اجتماعی در سراسر ایران توزیع و پس از جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات به این نتیجه رسیدیم که دانش مردم درباره این حوزه ناکافی و گاه اشتباه است. سوال‌های مطرح شده، ساده و بیشتر درباره قدمت تاریخی و بناهای تاریخی ایران مثل تخت‌جمشید و مانند آن بود.

وی درباره سرفصل‌های کتاب و روند فهرست کتاب توضیح داد: این کتاب در پنج فصل با نام‌های «باستانشناسی و مردم»، «باستانشناسی کی و کجا»، «انسان فرهنگمند می‌شود»،‌ «انسان چیزها و باستانشناسان» و «تکه‌های چهل‌گانه» با نگاهی جدید و متفاوت مفاهیم دشوار این رشته را عنوان کرده و باستانشناسی عامه را برای مردم توضیح می‌دهد، تلاش این بوده تا نگاهی متفاوت در این زمینه داشته باشیم. 

پاپلی‌یزدی با اشاره به فصل‌بندی کتاب گفت: فهرست کتاب براساس آن‌چه ترتیب دوره‌های تاریخی در باستانشناسی است، پیش نمی‌رود بلکه مسایلی که آورده شده با زبانی ساده و به‌شیوه‌ای جدید بیان شده‌اند. فصل نخست با زیرعنوان‌هایی مانند «گنج، طلسم، اژدها و ...»، «گذشته‌ها گذشته است؟»، «از شکوه گذشته تا شناخت فرهنگ انسان»، «از میراث فرهنگی تا میراث منفی و رابطه آن با باستانشناسی» و «مقصر کیست؟ مردم ایران چگونه به باستانشناسی می‌نگرند؟» اطلاعات غلطی که مردم درباره باستانشناسی دارند، بررسی می‌کند. فصل بعدی با نام «باستانشناسی کی و کجا» نیز مطالبی چون «آغاز باستانشناسی و دو مرد آغازگر: تامسن و ورسائه» و «ابتدا تاریخ بود و بعد ... پیش از تاریخ آمد» را شرح می‌دهد.

این استاد باستانشناسی افزود: فصل سوم کتاب به روند شکل‌گیری باستانشناسی در فرهنگ و مسایل مرتبط با آن پرداخته است. «داستان انسان و دست‌ساخته‌هایش»، «بیرون از آفریقا هم جهانی است!!!»، «آدمی و ابزارهایش»، «فرهنگ از نگاه باستانشناسی»، «تغییرات فرهنگی»، «طبقه‌بندی»، «حدود 30 سال پیش، فضای داخلی یک خانه»، «زیست‌محیط»، «5000 سال پیش، شهری در جنوب شرق ایران، یک روز صبح» و «عصر همان روز، گورستان» برخی از عنوان‌های این فصل به‌شمار می‌روند.

این پژوهشگر با اشاره به عنوان‌های فصل چهارم ادامه داد: آغاز فصل چهارم کتاب با «پیش‌درآمد» به موضوع‌های «دوره‌ها و مبانی آن در باستانشناسی»، «پارینه‌سنگی یا همان گردآوری غذا»، «نوسنگی یا تولید غذا»، «شهرها و شهرنشینی»، «امپراتوری‌ها»، «باستانشناسان چگونه کاوش می‌کنند؟»، «قلعه خان نمونه‌ای برای کاوش» و «باستانشناسان چرا کاوش می‌کنند؟» می‌پردازد و دوره‌های تاریخی که معمولا مردم به‌سختی درک می‌کند، توضیح می‌دهد. فصل پایانی کتاب نیز «تکه‌های چهل‌گانه» را به یکدیگر پیوند زده است.

پاپلی‌یزدی در پایان سخنانش گفت: این کتاب با استفاده از منابع گوناگون تلاش کرده تکه‌هایی از علم باستانشناسی را برای آگاهی مردم در این زمینه گردآوری کند و امیدوارم دیدگاه مردم نسبت به این رشته بهبود یابد‌.

«باستانشناسی چهل‌تکه» به‌کوشش عمران گاراژیان، لیلا پاپلی‌یزدی، مریم دژم‌خوی، مریم نعیمی و آرمان مسعودی با بیش از 120 صفحه از سوی انتشارات ایران‌نگار به‌زودی راهی قفسه‌های کتابفروشی‌ها می‌شود.