به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، سومین شب از سلسله برنامه‌های «ملکوت کلمات» ویژه ماه مبارک رمضان عصر دیروز، دوشنبه، 24 تیر، با سخنرانی و شعرخوانی سهیل محمودی و همچنین سخنرانی احمد محیط طباطبایی و هادی روشن‌ضمیر در تالار جلیل شهناز خانه هنرمندان ایران برگزار شد. 

محمودی در این برنامه گفت: بر اساس متون قدیمی تاریخی و بینشی باید عرض کنم که آیین‌های مذهبی ما ماهیتی شادمانه و طرب‌انگیز دارند. بر این اساس باید با ماه رمضان نیز شادمانه برخورد شود. 

وی افزود: برای هر آیین مذهبی ما نمادهایی داشتیم که امروزه نسبت به آن‌ها بی‌تفاوت شده‌ایم. دو نماد اصلی ماه رمضان در سه دهه اخیر برای ما، اذان مرحوم موذن‌زاده اردبیلی و مثنوی افشاری استاد شجریان و «ربنا»ی معروفش است که متاسفانه این نمادها را فراموش کرده‌ایم. 

این شاعر و منتقد در ادامه با اشاره به روایت‌های ایرانی از دعاها و نمادهای مذهبی اسلامی، گفت: خط استاد «عثمان طه» در نگارش قرآنی که امروزه در بیشتر کشورهای اسلامی رایج است، خط عالی و زیبایی است، اما خواندن آن برای ما ایرانی‌ها، به ویژه برای کودکان و نوجوانان سخت است. استاد ارجمند مرحوم سید حسین میرخانی قرآن را با خط زیبای نستعلیق نوشت. خط نستعلیق یک خط کاملا ایرانی است و خوشنویسی قرآن با این خط، یک روایت ایرانی از کتاب خدا و کلام الله مجید را به دست می‌دهد. 

وی در ادامه با اشاره به این نکته که متاسفانه امروزه به قرآن با خط نستعلیق استاد میرخانی بی‌توجهی می‌شود، گفت: صدای استاد شجریان نیز یک روایت ایرانی از ادعیه قرآنی است و به هیچ عنوان نباید آن را از زندگی روزمره و مناسبت‌های خاص مذهبی حذف کرد. 

محمودی در ادامه چند شعر سپید خود را که تحت تاثیر فضاهای قرآنی سروده بود، برای مخاطبان قرائت کرد و در پایان نیز چند غزل معروف خود را بازخوانی کرد. 

سیداحمد محیط طباطبایی، پژوهشگر فرهنگ و میراث کهن ایران نیز یکی دیگر از سخنرانان این برنامه بود. او کلام خود را با مقوله گفت‌وگوی فرهنگ‌ها آغاز کرد و گفت: کشور ایران به دلیل موقعیت مکانی خاص خود یک مفهوم ارتباط بین ملت‌ها را در قدیم داشته است. ما هیچگاه با مقوله تهاجم فرهنگی روبه‌رو نبوده‌ایم، چرا که توانایی ایرانیزه کردن فرهنگ‌های وارداتی را در طول تاریخ داشته‌ایم. 

وی افزود: تعامل با انواع فرهنگ‌ها، یکی از ویژگی‌های تمدن ایرانی از قدیم‌الایام تا به امروز بوده است. این مساله بر کسی پوشیده نیست، چرا که در انواع کتاب و منابع تاریخی به این جریان اشاره شده است. 

محیط‌طباطبایی در ادامه به تنوع فرهنگی در ایران اشاره کرد و گفت: تنوع فرهنگی نیز یکی از خصلت‌های عظیم و مهم فرهنگ ایرانی است. ما نه یک لباس و یک نوع غذای محلی، بلکه انواع لباس‌ها و غذاهای محلی و بومی داریم. 

این محقق و پژوهشگر حوزه تاریخ همچنین به تداوم نمادها و نشانه‌های مذهبی در ایران اشاره کرد و گفت: در آداب مسلمانی ما بسیاری از عناصر فرهنگی و مذهبی گذشته نیز در قامت دین اسلام، رواج دارند؛ به عنوان مثال حضرت علی (ع) یکی از نمادهای تدام فرهنگی در ایران است. در بسیاری از متون کهن چون «خاوران نامه» ابن‌حسام خوسفی، حضرت علی (ع) وجود دارد و افسانه‌هایی به او نسبت داده شده است، اما ویژگی‌های شخصیتی واقعی حضرت را ندارد. بر این اساس ماه رمضان نیز یکی از ماه‌های بسیار مهم در فرهنگ ایرانی است. 

محیط طباطبایی گفت: روایاتی موجود است که دیگر کتاب‌های آسمانی نیز در شب‌های قدر و احیای ماه مبارک رمضان نازل شده‌اند. 

همچنین هادی روشن‌ضمیر، هنرمند نقاشی‌خط، در این برنامه دقایقی را برای مخاطبان صحبت کرد. روشن‌ضمیر گفت: خوشنویسی ایران در طول تاریخ مدام با هنرهای دیگر، مثلا معماری و کاشی‌سازی آمیخته شده است. 

وی افزود: در دوران حاضر نیز که خوشنویسی بحث کارکردی‌اش یعنی کتابت و اطلاع‌رسانی، کمرنگ شده، هنرمندان از نیم قرن پیش، یک رویکرد جدیدی را برای خوشنویسی در نظر گرفتند. بر اساس این کارکرد خوشنویسی به مقوله‌های فرم و زیبایی‌شناسی نزدیک شد و این اتفاق خوشایندی بود. 

این هنرمند در ادامه با اشاره به این که نقاشی‌خط سبب جدایی خوشنویسی از کلام شد، گفت: هنر خوشنویسی دیگر برای ارایه یک بیت شعر یا یک آیه قرآن به کار نمی‌رود، بلکه پیام اصلی کار «هندسه حروف» است. نقاشی‌خط بیان امروزین هنر خوشنویسی است. 

چهارمین شب از سلسله برنامه‌های «ملکوت کلمات» عصر امروز از ساعت 18 با حضور ان‌شاالله رحمتی، مرتضی گودرزی و شعرخوانی افشین علا و همچنین معرفی علی ترقی‌جاه، هنرمند هنرهای تجسمی در تالار شهناز خانه هنرمندان برگزار می‌شود. 

سلسله برنامه‌های «ملکوت کلمات» از سوی معاونت پژوهشی و آموزشی خانه هنرمندان ایران در ماه مبارک رمضان برگزار می‌شود.