اهل بیت رسالت در تفسیر طبری
رضا استادی
قبل از هرچیز باید یادآوری کنم که هدف از نگارش این مقاله این بود که روشن شود طبری هم مانند بسیاری دیگر از علمای اهل تسنن حاضر نبوده فضایل اهل بیت(ع) طهارت را با بی‌طرفی کامل در کتاب‌های خود یاد کند.
هنگام شروع این تحقیق متوجه شدم که فرصت زیادی می‌طلبد. بنابراین تصمیم گرفتم کاری در حد نمونه انجام دهم به این شرح:
با مراجعه به آیاتی که گفته‌اند درباره اهل بیت عصمت نازل شده، سی آیه را انتخاب و بررسی کردم؛ بدون اینکه قبلاً به تفسیر طبری مراجعه کنم، یعنی هنگام انتخاب آیات اطلاعی نداشتم که آیا این آیه از آیاتی است که طبری در ذیل آن، روایت مربوط به اهل بیت را آورده یا نه، از این رو می‌توان گفت این سی مورد به خوبی می‌تواند نمونه‌ای از طرز برخورد طبری با اهل بیت رسالت (ع) و فضایل آنان باشد.
علمای اهل تسنن در برخورد با فضایل اهل‌بیت (ع) و سخنان رسول خدا (ص) و آیات نازل شده در مورد آن عزیزان، چندگونه‌اند:
نخست: آنان که از ذکر این قبیل مطالب خودداری نموده و به اصطلاح امروز گرفتار خود سانسوری هستند.
دوم: کسانی هستند که مطلب را ظاهراً نقل می‌کنند، ولی برای آن یا معارضی می‌آورند و یا در سند یا دلالت آن، خدشه وارد می‌سازند.
سوم: هم مطلب را نقل می‌کنند و هم آن را از فضایل اهل بیت به شمار می‌آوردند، ولی از دلالت آن بر استحقاق امامت، یا سکوت می‌ورزند و یا در دلالت آن اشکال می‌کنند.
چهارم: کسانی هستند که در سند و یا دلالت این قبیل احادیث اشکالی نمی‌بینند، ولی می‌گویند عمل اصحاب رسول خدا(ص) که پس از آن علی (ع) را به عنوان جانشین رسول خدا نپذیرفتند، دلیل بر این است که این روایات باید به گونه‌ای توجیه شود.
بنابراین، هرچهار گروه دچار لغزش شده‌اند ولی شدت لغزش هرگروه، بیشتر از گروه بعدی است. لذا در این مقال درصدد هستیم که بدانیم ابن جریر طبری در کتاب تفسیرش جزء کدام یک از این چهار گروه است.
صفحه 207 و 208/ شناختنامه تفاسیر/ محمدجواد صاحبی/ انتشارات موسسه بوستان کتاب/ چاپ اول/ سال 1392/ 536 صفحه/ 20000 تومان
دوشنبه ۴ شهریور ۱۳۹۲ - ۱۴:۰۰
نظر شما