به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، شعیری، نویسنده کتاب «نشانه – معناشناسی دیداری» در این نشست ضمن بیان مدت زمان سه سال که برای تالیف این کتاب صرف کرده، گفت: لازم است که من عنوان «نشانه – معناشناسی» را واکاوی کنم. بسیاری ممکن است بگویند که «نشانه – معناشناسی» ممکن است بازی با الفاظ باشد و صرف عنوان «نشانه‌شناسی دیداری» کافی است. 

وی افزود: در برگردان برخی واژه‌های تخصصی به فارسی، واژه «نشانه شناسی» از نظر مفهومی معادل مقوله «سمیولوژی» است و سمیولوژی، به هیچ عنوان گفتمانی نیست، اما «نشانه – معناشناسی» معادل مفهوم «سمیوتیک» است و این مفهوم با گزاره‌های بزرگ معنایی سروکار دارد که گفتمانی است. سمیوتیک نقطه آغازش نشانه شناسی است اما در نهایت با معنا به پایان می‌رسد، بنابراین هم نشانه و هم معنا در این فرآیند حضور دارد و باید عنوان «نشانه – معناشناسی» را به کار برد. 

شیما شیرخدایی، مدرس دانشگاه لیژ بلژیک در این نشست گفت:‌ کمبود یک کتاب تخصصی در زمینه نشانه – معناشناسی دیداری واقعا حس می‌شد، به همین دلیل من از دکتر شعیری تشکر ویژه دارم. همچنین ایشان جایگاه علم نشانه – معناشناسی را در ایران تثبیت کرد؛ و این مساله بسیار مهم است. 

وی افزود: تفاوت «سمیولوژی» و «سمیوتیک» برای من نیز یک سوال و یک مساله مهم بود. مخاطبان نیز در مطالعه این کتاب باید تفاوت‌های میان نشانه شناسی و نشانه – معناشناسی را در نظر داشته باشند. بر این‌اساس باید گفت که انتشار این کتاب در ایران یک ضرورت آکادمیکِ انکار نشدنی بود. 

شیرخدایی همچنین به کیفیت متن کتاب اشاره کرد و گفت: کتاب منطبق با تحولات جدید و امروزی این دانش در سطح جهان نوشته شده است. نویسنده مطالب را از نشانه شناسی قایم به ذات شروع کرده و در ادامه به «نشانه – معناشناسی پساگرمسی» می‌رسد. تمام تاکید کتاب بر این است که موضوع کار نشانه نیست و نشانه تنها نقطه شروع کار است و موضوع اصلی بررسی نظام‌های معناداری است که کنترل متون را بر عهده دارند و خود این نظام‌ها تجمیع نشانه‌ها هستند. بنابراین در این مبحث به طور غیرمستقیم با نشانه طرف هستیم. 

این محقق در ادامه با اشاره به مثال‌های ایرانی این کتاب، گفت: رابطه بین خلق اثر هنری و فرهنگ جمعی نیز در این کتاب بحث می‌شود. همچنین در چند مورد تئوری‌های کتاب به مثال‌هایی غربی و در مواردی هم به مثال‌های ایرانی چون خوشنویسی و ظروف جیرفت ارجاع داده می‌شود. بنابراین همنشینی هنر ایرانی و غربی نیز در این کتاب صورت گرفته است. 

شیرخدایی همچنین به دیگر ویژگی‌های این کتاب اشاره کرد: از تئوری‌ها و مثال‌های ارایه شده در این کتاب می‌توان دیگر حوزه‌ها را نیز تحلیل کرد و این دیگر ویژگی مثبت این کتاب است. 

این مترجم در پایان گفت: تقابل شیوه‌های خطی و حجمی تصویر، روش تحلیل دکتر شعیری در تابلوهای خوشنویسی است و از این طریق در پایان به گفتمان تنشی رسیده است. این مساله امکان گذر از صورت‌های نشانه‌ای به صورت‌های پدیداری را فراهم می‌سازد. 

همچنین بهمن نامورمطلق در این نشست، از حمیدرضا شعیری به عنوان نخستین مطرح کننده مباحث «نشانه – معناشناسی» در ایران، نام برد و گفت: این کتاب سومین مجلد از مجموعه کتاب‌های «نظریه‌ها و نقدهای هنری» است که در انتشارات سخن منتشر می‌شود و نخستین منبعی است که به طور اختصاصی به نشانه‌شناسی تصویری با نگاه نشانه – معناشناسی می‌پردازد. 

وی افزود: این کتاب با وجودی‌که به تازگی منتشر شده، اما به سرعت به یک منبع و مرجع اصلی در این حوزه شناخته شده است. محققان و دانشجویانی که به سراغ مباحث نشانه شناسی دیداری می‌روند، نمی‌توانند به این کتاب بی‌توجه بمانند. ویژگی مهم این کتاب در طرح مثال‌های کاربردی بسیار در کنار مباحث نظری است. این مساله بسیار مهمی است؛ چرا که ما معمولا تئوری زده هستیم و آن‌ها را کاربردی نشان نمی‌دهیم. 

معاون پژوهشی و آموزشی خانه هنرمندان همچنین عنوان این کتاب را صحیح خواند و گفت: واژه «نشانه» در این کتاب صرفا عنوان دانش است و نه موضوع آن. نشانه – معناشناسی چگونگی زایش معنا را مطرح می‌کند، اما نشانه‌شناسان صرفا با ساختار طرف هستند. 

وی افزود: علم نشانه‌شناسی در موقعیت ابتدایی خود باقی نماند و به حوزه‌های جدید و پیشرفته وارد شد. پس از پیشرفت مباحث در علم نشانه‌شناسی دیگر مباحث ابتدایی کاربرد چندانی نداشتند با این وجود نمی‌شد نام این علم عوض شود. بنابراین اضافه کردن یک واژه به نام علم نشانه شناسی، نقض این علم نیست و نام «نشانه – معناشناسی» کاملا درست است. 

مرتضی بابک‌معین دیگر منتقد و سخنران این نشست گفت:‌ کتاب «نشانه – معناشناسی دیداری» بسیار ارزشمند است. این اثر بسیار تحلیلی است و موضوعات مطرح شده در آن با نظم درست آکادمیک کنار هم چیده شده‌اند. 

وی افزود: همچنین در کنار بحث‌های نظری و تئوریک، مثال‌های کاربردی متن را کامل‌تر کرده است. به نظر من تاکنون به نظام‌های کلامی زیاد پرداخته‌ شده است و لازم بود که به نظام‌های دیداری برسیم که این کتاب این خلا را پر می‌کند. 

این عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی همچنین به یکی از نواقص  کتاب گفت: به نظر من اگر در فهرست کتاب تیترها و زیرتیترها شماره‌گذاری می‌شد بهتر بود و مطالعه کتاب را آسان‌تر می‌کرد. البته این مسایل ارتباطی به نویسنده ندارد و به سرعت انتشار کتاب از سوی ناشر برمی‌گردد. 

همچنین علی عباسی دیگر منتقد حاضر در این نشست گفت: کتاب گذری دارد از نشانه‌شناسی عمومی به نشانه شناسی تخصصی. از همین مساله روش نویسنده مشخص می‌شود و در واقع ما در این کتاب با یک متودولوژی جدید مواجه هستیم.

نشست رونمایی و همچنین نقد و بررسی کتاب «نشانه – معناشناسی دیداری» تازه ترین تالیف منتشر شده حمیدرضا شعیری، عصر پنجشنبه، ششم شهریور (1392) با حضور شیما شیرخدایی، محقق و مدرس دانشگاه لیژ بلژیک، حمیدرضا شعیری، نویسنده و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس، بهمن نامورمطلق، عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی و معاون پژوهشی و آموزشی خانه هنرمندان، مرتضی بابک‌معین، نویسنده و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد و علی عباسی، مترجم و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی، در تالار امیرخانی خانه هنرمندان ایران برگزار شد.

«نشانه – معناشناسی دیداری: نظریه و تحلیل گفتمان هنری» نوشته حمیدرضا شعیری، با شمارگان هزار و 650 نسخه، 342 صفحه و بهای 15 هزار تومان از سوی انتشارات سخن روانه کتابفروشی‌ها شده است.