هشتم مهر هر سال برابر سیام سپتامبر، «روز جهانی ناشنوایان» نامگذاری شده است. نامگذاری یک روز تحت عنوان روز جهانی ناشنوایان، حاکی از توجهی است که این عده از معلولان نیازمند آن هستند. در همین راستا، به معرفی کتابهای منتشر شده در این زمینه و آشنایی با تالیفات این حوزه می پردازیم.-
از کتابهای مطرحی که در این زمینه نوشته شده است؛ میتوان به کتاب «روانشناسی و آموزش کودکان ناشنوا» از سعید حسنزاده اشاره کرد. در این کتاب شیوههای نوین ارتباط با کودک ناشنوا معرفی شده و از سوی دیگر به تاثیرات آسیب شنوایی و کاشت حلزون شنوایی در افراد میپردازد. این اثر نگاهی تاریخی به آموزش ناشنوایان در کشورهای غربی و ایران دارد و روشهای ارتباطی را به لحاظ تاریخی بررسی میکند و به روشهای رایج امروزی و مشکلات روانشناختی کودکان میپردازد.
سعید حسنزاده کتاب دیگری را با عنوان «ارزشیابی مقدماتی آموزش و پرورش دانشآموزان دچار آسیب شنوایی» تدوین کرده است که از سوی گروه پژوهشی ناشنوایی و نابینایی پژوهشکده کودکان استثنایی به چاپ رسیده است.
در این کتاب تلاش شده است تا نوعی ارزشيابي از وضع موجود آموزش و پرورش تلفيقي انجام بگیرد و نقاط ضعف و قوت آن مشخص شود. بدين منظـور 10 شـاخص از جملـه ضـوابط و دسـتورالعملهـاي آمـوزش تلفيقي ناشنوايان، دسترسي به خدمات ويژه موردنياز دانشآموز تلفيقی، توانمندي و پيشرفت تحصيلي دانش آمـوزان تلفيقی، نحوه ارزشيابي از پيشرفت تحصيلي، سن ورود به آموزش تلفيقي، تعداد و پراكندگي دانـش آمـوزان تحـت پوشش يك معلم تلفيقي و ... در اين ارزشيابي در نظر گرفته شده است. در این پژوهش كليه دانشآموزان تلفيقي و معلمان آنهـا، معلمـان عادي و والدين و كارشناسان و مديران آموزشگاههاي ناشنوايان در دو استان تهران شهر تهران و خراسان به عنـوان نمونه در نظر گرفته شدند و از پرسشنامه براي پاسخ به سوالات مورد نظر استفاده شده است. با توجه بـه نتايج بهدست آمده، اين پژوهش توانسته اسـت بـا ارزشـيابي آمـوزش تلفيقـي كودكـان دچـار آسـيب شـنوايي، مشكلات آموزش تلفيقي اين كودكان را مشخص کند.
کتاب «تجربه های یک ناشنوا» از فاطمه صفایی کتاب دیگری در این زمینه است. در این کتاب، تجربههای شخصی نویسنده در مورد زندگی همراه با ناشنوایی است.
نویسنده در مورد این کتاب مینویسد: «در این کتاب تلاش کردم تجربههایی که در این ۲۶سال زندگیام، بخاطر مشکلات شنوایی داشتهام را بنویسم تا هموطنان و همدردانم با آن آشنایی پیدا کنند و روش رفتاری آن را راحتتر بدانند.»
در این کتاب سعی شده است چگونگی ارتباط افراد ناشنوا با شنوایان، چگونگی ارتباط آنها در مکانهای شلوغ، مشکلات آنها، آموزش والدین در این رابطه و غیره توضیح داده شود.
كتاب «بی حرف و صوت(درباره ناشنوایان)» از کیخسرو خوشپور کتاب دیگری در این زمینه است. این کتاب در قالب واژهها و كلماتي است كه بدون حرف و صوت به قلم دردآشناي فرهيختهاي از جامعه ناشنوايان به تحرير شده است.
در اين كتاب، نگارنده به مسایل و مشكلات كودكان ناشنوا، ويژگيهاي ذهني، اخلاقي، رفتاري و آموزش آنان در مقاطع پيشدبستان، دبستان و راهنمايي پرداخته كه میتواند مورد استفاده جامعه ناشنوايان، مراكز و مدارس استثنايي و خانوادههاي آنان قرار گيرد.
«آموزش و پرورش ناشنوايان: روانشناسي، اصول و كاربردها» از دانلداف مورس با ترجمه بتول اخويراد و فاطمه لشكرينژاد، عنوان کتاب دیگری در این زمینه است که در شش فصل به مسایلی از جمله علتها، پيشگيري و درمان ناشنوایان، افراد ناشنوا و نقصهاي مضاعف، ناشنوايي و كنشوري شناختي، ناشنوايي و همسازي اجتماعي ـ عاطفي و خانوادههاي داراي اعضاي ناشنوا و ... پرداخته میشود.
کتاب «آموزش گام به گام کودکان نابینا- ناشنوا» از یونس لطفی و دیگران، کتابی است آموزشی، که نویسنده و همکارانش تلاش کردهاند مطالب را به زبان ساده و فهمیدنی و قابل اجرا برای والدین ارایه دهند تا آنها بتوانند مهارتهای لازم برای زندگی بهتر را به کودکان خود بیاموزند. در این مجموعه اشاره شده است که هم کودک نابینا ـ ناشنوا، هم خانواده و هم هریک از والدین او منحصر بفردند.
دورهی آموزشی این مجموعه برای والدین کودکانی از فرهنگهای گوناگون که دچار درجات مختلف ضعف بینایی و شنوایی هستند و در مراحل متفاوت رشد به سر میبرند، تهیه شده است و والدین میتوانند با توجه به شیوهی زندگی خانوادهای خود، برخی فعالیتها و هدفها را تغییر دهند. بهتر است آنها فعالیتهایی را برای کمک به کودکانشان انتخاب کنند که هم برای او و هم برای خودشان لذتبخش باشد و سبب خستگیشان نشود.
سازمان آموزش و پرورش استثنایی به منظور آموزش به والدین کودکان ناشنوا کتاب «آموزش والدین 1 و 2» در قالب دو جلد تالیف کرده است. کتاب «آموزش والدین 1» ویژه کودکان ناشنوا از بدو تولد تا دو سال است. در این کتاب به منظور آشنایی هرچه بیشتر والدین با مراحل مختلف رشد و تحول و نیازهای کودک در هر مرحله از رشد از ابعاد مختلف خصوصا از بعد شناختی، زبانی و جسمانی مورد بررسی قرار گرفته است.
در کتاب «آموزش والدین 2» شیوه آموزش برنامهها و راهکارها به والدین جنبه عملی و عینی به خود میگیرد و مانند کتاب قبل صرفا به شکل تئوری نیست.
در این زمینه کتابهای دیگری از جمله «آموزش گام به گام كودكان كم شنواي 6-2 سال (3 جلد)»، «زبان آموزي به كودك ناشنوا»، «كودك مبتلا به نقص شنوايي در مدرسه عادي» و «زبان اشاره فارسي (4جلد) » به رشته تحریر در آمده است که مطالعه آنها میتواند برای این دسته از قشر جامعه و والدین آنها و همچنین افراد دیگر جامعه برای آگاهی بیشتر و چگونگی برخورد با این گروه مثمر ثمر واقع شود.
نظر شما