به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، امیرهوشنگ طهماسبی درباره کتاب در دست تالیفش با عنوان «تعریف مفاهیم و مسایل اساسی عملیات روانی» گفت: مراحل تحقیق کتاب به پایان رسیده‌است و اکنون در حال تدوین مطالب آن هستم.
وی درباره زمینه‌های نگارش کتابی با موضوع عملیات روانی، به تجربه شخصی خود و فعالیت فرهنگی‌اش در این حوزه اشاره کرد و گفت: از سال 1381 به صورت حرفه‌ای کار در حوزه عملیات روانی را آغاز کردم. همزمان با این روز‌ها، دبیری تحریریه فصلنامه «عملیات روانی» را هم برعهده داشتم و ناگزیر با طیف گسترده‌ای از مقالات روبه‌رو بودم. مواجه شدن با موضوعات مختلف در حوزه عملیات روانی و نیز خلاء‌های علمی و پژوهشی موجود در این زمینه باعث شد به نوشتن این کتاب روی بیاورم.
طهماسبی درباره منابع موجود در این حوزه اظهار کرد: درباره عملیات روانی آثار متعددی وجود دارد، اما از نظر فنی این کتاب‌ها ضعف‌های بسیاری دارند. امیدوارم با مطرح شدن مباحث فنی در این کتاب، از ابهام‌های عملیات روانی کاسته شود.
این پژوهشگر درباره دیگر کاستی‌های منابع حوزه عملیات روانی توضیح داد: عبارت‌های زیادی در این حوزه با یکدیگر هم‌پوشانی دارند، مانند «عملیات روانی و جنگ‌نرم»، «قدرت نرم و تهدید نرم» و «دیپلماسی عمومی». این عبارات در حوزه مفهومی هم تعریف دقیقی از یکدیگر ندارند. به همین دلیل با پرسش دانشجویانی مواجه می‌شویم که بارها درباره مفاهیم و تفاوت این مفاهیم می‌پرسند.
وی افزود: اگر بخواهیم خیلی دقیق‌تر در این باره صحبت کنیم باید از کلمه تبلیغات شروع کنیم. در این باره تعاریف بسیاری مطرح شده است، اما ماهیت آن به خوبی توضیح داده نشده است. بنابراین، کلمه‌های «قدرت» و «جنگ‌نرم» و واژه پیرامونی آن به نام «تهدید» که ذیل مباحث امنیت مطرح هستند، هر یک به تعریف مستقل نیاز دارند و لازمه شناخت هر یک از آن‌ها، به تعریف‌های قبلی وابسته است؛ زیرا تعریف ناصحیح مفاهیم باعث شده است ما با تداخل و هم‌پوشانی مفهومی روبه‌رو شویم.
طهماسبی افزود: معتقدم این مشکل، با رویکرد تاریخی برطرف می‌شود؛ زیرا در تعریف مفاهیم باید نحوه ورود، زمان ورود و هنگامه ورود این لغت‌ها به کشور در نظر گرفته شود تا به واسطه آن، مشکل تقدم و تاخر وجودی آن‌ها ملاحظه و از تداخل مفهومی جلوگیری شود.
وی با بیان این که شناخت نادرست مفاهیم «جنگ نرم» باعث شده است سازمان‌ها و نهاد‌هایی که برای مقابله با آن دست به اقدامات مختلف می‌زنند، دچار رکود و نقص در فعالیت‌های خود شوند، گفت: متاسفانه برخی سازمان‌ها به صورت فنی با مباحث جنگ نرم آشنا نیستند و به‌نوعی دچار تداخل در انجام وظایف خود می‌شوند.
طهماسبی درباره تاثیر کتاب سال مقاومت بین‌الملل اسلامی (جایزه ادبی شهید آوینی) در شناساندن صحیح مفاهیم جنگ نرم افزود: کارکرد هیات داوران در آنجا داوری آثار بر اساس ملاک‌های مشخص است، اما تامین محتوای کتاب‌ها، تحقیقی دانشگاهی است که فرصت بیشتری را می‌طلبد. جایزه ادبی شهید آوینی تصویری منسجم از تلاش‌های پراکنده افراد را نشان می‌دهد و این مساله در ارتقای سواد پژوهشگران حوزه جنگ نرم بسیار موثر است. بنده نیز از برگزاری این جشنواره بهره‌های فراوانی بردم و دریافتم که جامعه علمی و تحقیقی ما نسبت به سال‌های گذشته با چه نسبتی حرکتی رو به جلو داشته‌اند.
وی در پاسخ به این سوال که «آیا در میان آثار منتشر شده، کتابی را دیده‌اید که از بحث مفاهیم عبور کرده باشد و مصداق‌های آن برای مخاطبان عام جامعه قابل درک باشد؟» توضیح داد: پژوهشگران ما در بررسی و نگارش کتاب‌های خود بیشتر بر مبنای اصول علمی غرب دست به تدوین کتاب می‌زنند. این الگو در غرب مبتنی بر تجارب بشری است. اما مولفان این اصول علمی را بدون مشخص شدن مرز‌هایش با علوم انسانی یا حقایق دینی مطرح می‌کنند. برای نمونه، گمان می‌کنند اگر حدیث‌هایی را به کتاب‌های روان‌شناسی اضافه کنند، کتاب آن‌ها رویکرد اسلامی پیدا کرده است.
طهماسبی یکی از ابزارهای مهم و کاربردی برای مقابله با جنگ‌نرم را توجه به معرفت دینی عنوان کرد و گفت: معرفت دینی باید به صورت مستقیم در اصول تربیتی افراد جامعه گنجانده شود، اما انجام همین امر هم نیازمند کارشناسی و بررسی آن از زوایایی مختلف روان‌شناسی و جامعه‌شناسی برای مقابه کاربردی با جنگ‌نرم است.
وی درباره زمینه‌های نگارش کتابی با موضوع عملیات روانی، به تجربه شخصی خود و فعالیت فرهنگی‌اش در این حوزه اشاره کرد و گفت: از سال 1381 به صورت حرفه‌ای کار در حوزه عملیات روانی را آغاز کردم. همزمان با این روز‌ها، دبیری تحریریه فصلنامه «عملیات روانی» را هم برعهده داشتم و ناگزیر با طیف گسترده‌ای از مقالات روبه‌رو بودم. مواجه شدن با موضوعات مختلف در حوزه عملیات روانی و نیز خلاء‌های علمی و پژوهشی موجود در این زمینه باعث شد به نوشتن این کتاب روی بیاورم.
طهماسبی درباره منابع موجود در این حوزه اظهار کرد: درباره عملیات روانی آثار متعددی وجود دارد، اما از نظر فنی این کتاب‌ها ضعف‌های بسیاری دارند. امیدوارم با مطرح شدن مباحث فنی در این کتاب، از ابهام‌های عملیات روانی کاسته شود.
این پژوهشگر درباره دیگر کاستی‌های منابع حوزه عملیات روانی توضیح داد: عبارت‌های زیادی در این حوزه با یکدیگر هم‌پوشانی دارند، مانند «عملیات روانی و جنگ‌نرم»، «قدرت نرم و تهدید نرم» و «دیپلماسی عمومی». این عبارات در حوزه مفهومی هم تعریف دقیقی از یکدیگر ندارند. به همین دلیل با پرسش دانشجویانی مواجه می‌شویم که بارها درباره مفاهیم و تفاوت این مفاهیم می‌پرسند.
وی افزود: اگر بخواهیم خیلی دقیق‌تر در این باره صحبت کنیم باید از کلمه تبلیغات شروع کنیم. در این باره تعاریف بسیاری مطرح شده است، اما ماهیت آن به خوبی توضیح داده نشده است. بنابراین، کلمه‌های «قدرت» و «جنگ‌نرم» و واژه پیرامونی آن به نام «تهدید» که ذیل مباحث امنیت مطرح هستند، هر یک به تعریف مستقل نیاز دارند و لازمه شناخت هر یک از آن‌ها، به تعریف‌های قبلی وابسته است؛ زیرا تعریف ناصحیح مفاهیم باعث شده است ما با تداخل و هم‌پوشانی مفهومی روبه‌رو شویم.
طهماسبی افزود: معتقدم این مشکل، با رویکرد تاریخی برطرف می‌شود؛ زیرا در تعریف مفاهیم باید نحوه ورود، زمان ورود و هنگامه ورود این لغت‌ها به کشور در نظر گرفته شود تا به واسطه آن، مشکل تقدم و تاخر وجودی آن‌ها ملاحظه و از تداخل مفهومی جلوگیری شود.
وی با بیان این که شناخت نادرست مفاهیم «جنگ نرم» باعث شده است سازمان‌ها و نهاد‌هایی که برای مقابله با آن دست به اقدامات مختلف می‌زنند، دچار رکود و نقص در فعالیت‌های خود شوند، گفت: متاسفانه برخی سازمان‌ها به صورت فنی با مباحث جنگ نرم آشنا نیستند و به‌نوعی دچار تداخل در انجام وظایف خود می‌شوند.
طهماسبی درباره تاثیر کتاب سال مقاومت بین‌الملل اسلامی (جایزه ادبی شهید آوینی) در شناساندن صحیح مفاهیم جنگ نرم افزود: کارکرد هیات داوران در آنجا داوری آثار بر اساس ملاک‌های مشخص است، اما تامین محتوای کتاب‌ها، تحقیقی دانشگاهی است که فرصت بیشتری را می‌طلبد. جایزه ادبی شهید آوینی تصویری منسجم از تلاش‌های پراکنده افراد را نشان می‌دهد و این مساله در ارتقای سواد پژوهشگران حوزه جنگ نرم بسیار موثر است. بنده نیز از برگزاری این جشنواره بهره‌های فراوانی بردم و دریافتم که جامعه علمی و تحقیقی ما نسبت به سال‌های گذشته با چه نسبتی حرکتی رو به جلو داشته‌اند.
وی در پاسخ به این سوال که «آیا در میان آثار منتشر شده، کتابی را دیده‌اید که از بحث مفاهیم عبور کرده باشد و مصداق‌های آن برای مخاطبان عام جامعه قابل درک باشد؟» توضیح داد: پژوهشگران ما در بررسی و نگارش کتاب‌های خود بیشتر بر مبنای اصول علمی غرب دست به تدوین کتاب می‌زنند. این الگو در غرب مبتنی بر تجارب بشری است. اما مولفان این اصول علمی را بدون مشخص شدن مرز‌هایش با علوم انسانی یا حقایق دینی مطرح می‌کنند. برای نمونه، گمان می‌کنند اگر حدیث‌هایی را به کتاب‌های روان‌شناسی اضافه کنند، کتاب آن‌ها رویکرد اسلامی پیدا کرده است.
طهماسبی یکی از ابزارهای مهم و کاربردی برای مقابله با جنگ‌نرم را توجه به معرفت دینی عنوان کرد و گفت: معرفت دینی باید به صورت مستقیم در اصول تربیتی افراد جامعه گنجانده شود، اما انجام همین امر هم نیازمند کارشناسی و بررسی آن از زوایایی مختلف روان‌شناسی و جامعه‌شناسی برای مقابه کاربردی با جنگ‌نرم است.
نظر شما