خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)_ کتاب «تمرین‌های قدرتی برای سالمندان» توسط نعیما خواجوی، مهدی نوروزی، جلیل عطایی و شهناز ایزدمهر به فارسی برگردانده‌ و از سوی نشر علم و حرکت روانه بازار کتاب شده است. این اثر را «ربه‌کا سیگوئین»، «ژاکلین اپینگ»، «دیوید بوچنر»، «رینا بلاچ» و «میرمیام نلسون» نوشته‌اند.

مولفان این اثر کوشیده‌اند در هفت فصل به مباحثی درباره «ارزش تمرینات قدرتی، پدیدآوردن دگرگونی، کسب انگیزه، آغاز سفر، کسب قدرت، شهامت در پیشرفت و ماندگاری در راه ایمن» بپردازند. در واقع، کتاب «تمرین‌های قدرتی برای سالمندان» ویژه سالمندانی است که می‌خواهند قدرتمندتر، سالم‌تر و پرکارتر باشند و وابستگی کمتری به دیگران داشته ‌باشند. این اثر مکتوب بر پایه پژوهش‌های علمی نوشته شده است.

به بهانه انتشار این کتاب گفت‌وگویی با دکتر نعیما خواجوی، مترجم و ویراستار علمی آن انجام شده است که با هم می‌خوانیم:

انتشار چنین کتابی نشان از نوع نگرش مسوولان ورزش و کارشناسان تربیت بدنی برخی کشورها به اهمیت و جایگاه ورزش سالمندان دارد. شما هم موافقید؟ 

صد درصد با شما موافقم. سالمندان قشری‌اند که نباید فراموش شوند و سرمایه‌هایی به حساب می‌آیند که در کشورهای پیشرفته به راحتی از کنار تجربه و علم آن‌ها نمی‌گذرند. به این دلیل، نگاهی ویژه به مقوله حفظ و افزایش سلامتی آنان می‌شود. همچنین پژوهش‌های فراوانی در حوزه تمرینات قدرتی آنان انجام شده و جالب است که بدانید حتی در حوزه تمرینات پرفشار که گاهی حرفه‌ای‌ها ورزش ما هم آن‌ها را انجام نمی‌دهند، برای سالمندان تمریناتی برنامه‌ریزی و نتایج خوبی هم حاصل شده است.

یعنی یک مرد یا زن 70 ساله تمرینات پرفشار را انجام می‌دهد؟

بله و همان‌طور که گفتم، نتایج بسیار خوبی هم از این تمرینات و همچنین تمرینات قدرتی حاصل شده است. تحقیقات نشان داده است که می‌توان 10 دقیقه تمرین با شدت بالا را جایگزین یکی دو ساعت پیاده‌روی برای سالمندان کرد. جالب است که بدانید بر اساس تحقیقات انجام شده در حوزه تمرینات قدرتی ویژه سالمندان، حتی یک فرد 80 یا 90 ساله هم می‌تواند تمرین کند، چون چنین تمریناتی باعث می‌شود که ماهیچه‌های وی دوباره شکل بگیرند و حتی ماهیچه‌سازی انجام شود. من به چشم خودم در خارج از کشور دیده‌ام که چطور یک انسانی که بیش از 70 سال دارد، تمرینات قدرتی را انجام داده است تا این که سرانجام توده‌های ماهیچه‌ای وی شکل گرفتند. فراموش نشود که وقتی انسان فعالیت بدنی انجام نمی‌دهد، توده‌های ماهیچه‌ای او خیلی سریع از بین می‌روند. بنابراین، در بسیاری از کشورها به تمرینات قدرتی سالمندان توجه ویژه‌ای می‌شود و آنان وزنه می‌زنند تا عضلاتشان شکل بگیرند و علاوه بر حفظ سلامتی، دوام و عمر آن‌ها هم افزایش می‌یابد. در این راستا، بیشتر پژوهش‌ها روی تمرینات قدرتی متمرکز شده و نشان داده که این تمرینات بسیار سودمند است. در واقع، اگر ماهیچه‌های یک انسان سالمند حفظ شود، او سالم‌‌تر خواهد بود و کیفیت زندگی او هم افزایش خواهد یافت.

اتفاقا افزایش سطح کیفی زندگی یک سالمند در این دوره زندگی، موضوع با اهمیتی است و بسیاری از سالمندان کشورمان از این که ممکن است زندگی آنان زندگانی خوب و باکیفیتی نباشد، نگرانند و مهم‌تر این‌که می‌ترسند به اصطلاح سربار دیگران شوند.

شک نکنید که کیفیت زندگی سالمندان با انجام تمرینات قدرتی بالا می‌رود. پدربزرگ خود من هنگامی که در سن 110 سالگی از دنیا رفت، پزشک علت مرگ او را فقط کهولت سن دانست و گفت که او هیچ بیماری نداشته است. همه سلامتی او به ورزش کردن و به ویژه کوه رفتن او مربوط بود. حتی وقتی در سن 100 سالگی لگن او شکست، بعد از مدتی مصدومیت او خوب شد و علت این بهبودی، فعالیت فیزیکی و ورزش کردن او بود. متاسفانه چنین رفتاری در جامعه ما فرهنگ نشده است. گاهی دیده یا شنیده می شود که برخی افراد سن بازنشستگی را با سن مرگ یکی می‌دانند، از اجتماع جدا می‌شوند و اغلب هم ورزش نمی‌کنند. در نتیجه، کیفیت زندگی این افراد افت می‌کند. در این حالت می‌بینید که در اندام آن‌ها خمیدگی ایجاد می‌شود. فراموش نکنیم که به ویژه از سن 30 سالگی به بعد، انسان در معرض از دست دادن عضلاتش قرار می‌گیرد.

تاثیر تمرینات قدرتی را بر روان سالمندان چگونه ارزیابی می‌کنید؟

حتما شما هم با افراد مسنی برخورد کرده‌اید که سن تقویمی آن‌ها مثلا 60 سال است، اما شرایط جسمانی آن‌ها به علت ورزش کردن بسیار بهتر است و اگر دقت کرده باشید، حتما دیده‌اید که چهره آن‌ها هم نسبت به سن‌شان بسیار شاداب‌تر است. شک نکنید که پویایی و تقویت عضله، شادابی روح و روان را به همراه دارد. حفظ ماهیچه‌ها به ویژه برای سالمندان یک نعمت است. یکی از مشکلات بزرگ سالمندان، حفظ تعادل در هنگام فعالیت‌های مختلف است و نکته مهم این‌که بی‌تعادلی هم به کمبود قدرت بدنی و این کمبود هم به وضعیت عضلانی مربوط می‌شود. اگر فردی عضلات خوبی داشته باشد، در نتیجه، دچار بی‌تعادلی و صدمات ناشی از آن نمی‌شود و چنین فردی به یقین نسبت به حفظ تعادل نگرانی ندارد و این یعنی افزایش روحیه فرد مسن.

با این همه تاکید بر ضرورت تمرینات قدرتی برای سالمندان، بهتر نیست باشگاه بدنسازی ویژه سالمندان تاسیس شود؟

اتفاقا پیشنهاد بسیار خوبی است. باید باشگاه‌هایی ویژه این افراد را ساخت تا آنان ضمن لذت بردن از حضور در میان هم‌سن و سالانشان، تمرینات قدرتی مخصوص را انجام دهند. یک سالمند شاید نتواند مانند یک جوان از وسایل بدنسازی استفاده کند، چون شاید قادر نباشد که حتی وزن بدن خودش را روی دستگاه تحمل کند. پس باید دستگاه‌ها را ویژه آنان مهیا کرد.

به نظر می‌رسد جلوگیری از بیماری و مصدومیت و در نتیجه، کاهش هزینه درمان بیماری‌های سالمندان، یکی دیگر از پیامدهای ورزش سالمندان باشد، موضوعی که در کتاب شما هم به آن پرداخته شده است. این‌طور نیست؟

در کشورهای پیشرفته برای این‌که فرهنگ ورزش در بین سالمندان جا بیفتد، روی موضوع کاهش هزینه‌های درمانی ناشی از ورزش کردن، تبلیغ زیادی شده است. همچنین گفته می‌شود که افزایش توان برای مقابله با سختی‌های جسمی و روحی، یکی دیگر از جنبه‌های تقویت بدن و به ویژه عضلات است. در حقیقت، ورزش کردن و انجام تمرینات قدرتی حدود 40 فایده برای سالمندان دارد، کاری آسان که اگر زیر نظر یک متخصص انجام دهیم، از تمامی فواید آن بهره‌مند خواهیم شد. از نگاه متخصصان تمرینات قدرتی، کیفیت زندگی یعنی داشتن ماهیچه‌های قوی.

نخستین چاپ کتاب «تمرین‌های قدرتی برای سالمندان» با شمارگان یک هزار نسخه، در 128 صفحه و به بهای 50 هزار ريال از سوی نشر علم و حرکت روانه بازار کتاب شده است.